Lekciya Basımdı ólshew usılları hám ásbapları. Joba

vakuum 
(siyrekleniw
) júz boladı. 
R
R
R
mut
atm
v


(4. 4) 
Basım ásbapları islew principine hám ólshenip atırǵan shamanıń túrine kóre 
tómendegi túrlerge bólinedi. 
Basım o'lchaydigan ásbaplar islew principlerine kóre suyıqlıqlı, 
deformatsion (prujinali), Júk-porshenli, elektr, ionlı hám ıssılıq túrlerine bólinedi. 
Ólshenip atırǵan basım shamagining túrine kóre ólshew ásbapları 
tómendegi túrlerge bólinedi: 
1) manometr — tolıq hám artıqsha basımdı o'lchaydi; 
2) barometr — atmosfera basımın o'lchaydi; 
3) vakuummetr — tuyıq ıdıs ishindegi suyıqlıq hám gaz basımınıń
siyrekleniwin o'lchaydi; 
4) manovakuummetr — artıqsha basım hám siyreklanishlarni o'lchaydi; 
5) naporomer — kishi bahalı artıqsha basımdı o'lchaydi; 
6 ) tyagomer — kishi bahalı siyreklanishni o'lchaydi; 

---

 7) tyagonaporomer — kishi bahalı basım hám siyreklanishlarni o'lchaydi; 
8) differentsial manometr — eki basım ayırmasın (basımlar ayırmashılıǵın ) 
o'lchaydi. 
Tómende sanaatda eń kóp tarqalǵan usıllar vaasboblar kórip shıǵılǵan. 
Suyıqlıqlı basım o'Ichash ásbaplan 
Suyıqlıqlı basım ólshew ásbaplardıń
islew principi ólshenip atırǵan basımdıń 
suyıqlıq ústininiń gidrostatik basımı menen teń salmaqlılıqlasıwına tiykarlanǵan. 
Ásbaplar túrli jumıs suyıqlıqları, kóbinese sınap, transformator moyi, suw hám 
spirt menen toldırıladı. 
Ásbaplarda tutas ıdıslar principi qollanıladı. 
Olarda jumıs suyıqlıǵı ústi olar ústindegi basım teń 
bolǵanda uyqas túsedi, basım teń bolmaǵanda bolsa, 
suyıqlıq júzesi sonday xolatni iyeleydiki, bir ıdıs daǵı 
artıqsha basım basqa ıdıs daǵı suyıqlıqtıń artıqsha 
ústininiń 
gidrostatik 
basım 
menen 
teń 
salmaqlılıqlastırıladı. Kóplegen suyıqlıqlı manometrler 
jumıs suyıqlıǵınıń kórinetuǵın júzesine iye. Sol úst 
boyınsha kórsetiwlerdi tikkeley jazıp alıw múmkin 
Sonday suyıqlıqlı ásbaplar toparı bar, olarda jumıs 
suyıqlıǵınıń júzesi tikkeley kórinip turmaydı. Júzediń 
ózgeriwi qalqovichning jılısıwına yamasa basqa apparat 
klassifikaciyalarınıń ózgeriwine alıp keledi. Bul 
klassifikaciyalar yamasa cifrlı apparatlar járdeminde 
ólshenip atırǵan shamanıń tikkeley kórsetiwin,
yamasa onıń ma`nisin ózgertiw hám aralıqqa uzatıwdı 
támiyinleydi. 
16 -su'wret. Eki nayshali manometr 
Suyıqlıqlı ásbaplardıń birpara túrlerin kórip shıǵamız.