Lekciya №1 Tema: Ómir qáwipsizligi páninin maqset ham waziypalari rej e

Texnogen qáwipliktiń tiykarǵı derekleri: 
1.
Hár qıylı ónimlerdi hám energiyalardı alıw, energetikanı, sanaattı, transporttı 
hám basqaların rawajlandırıwǵa baǵdarlanǵan adamnıń xojalıq iskerligi; 
2.
İslep shıǵarıwdıń obektiv ósiwiniń quramalılıǵı, yaǵnıy texnologiyalardı
ámelge asırıwda, kontsentratsiyalanıwdı talap etiwshi energiyanıń joqarı, adam ómirine 
qáwipli bolǵan material hám bóleksheler menen belgilenedi, bular sezilerli dárejede 
qorshaǵan ortalıq komponentlerine tásir kórsetedi;
3.
İslep shıg`arıw uskenelerin, transport qurallarınıń bekkemliginin` joq bolıwı, 
texnologiyalardıń jetilistirilmegenligi hám eskerip qalǵanlıǵı, texnologiyalıq hám miynet 
intizamınıń tómenlegenligi; 
4.
Qáwipli tábiyǵıy protsessler hám hádiyseler, sanaat hám basqa ob`ektlerde 
avariya hám apatshılıqlardı keltirip shıǵaradı.
Mısalı retinde Rossiya Federatsiyası tiykarında tómendegilerdi kórsetiwge boladı:
1. Bir qatar islep shıǵarıwlardıń toqtawı, xojalıq baylanıslarınıń buzılǵanlıǵı, 
texnologiyalıq shınjırlardıń úzilgenligi;
2. Tiykarǵı islep shıǵarıw qurallarınıń tozıw dárejesiniń kúsheywi, bir qansha 
tarmaqlar bayınsha 80 % jetken hám asqan; 
3. İslep shıǵarıw shıǵındıların hám energetikanıń toplanıp qalıwı, solardan 
radioaktiv, bular qorshaǵan ortalıqqa zıyanlı bólekshelerdi tarqatıwshı derek bolıp 
esaplanadı; 
4. Qadaǵalaw organlarınıń hám mámleketlik inpektsiyalardıń ónimdarlıq hám 
talapshańlıq jumıslarınıń tómenlegenligi; 
5.
Ayırıqsha jaǵdaylardıń aqıbetlerin, olardıń kelib shıǵıw itmalın kemeytiriw, 
eсkertiwshi ilájlerdiń tómenligi yamasa ulıwma joqlıǵı. 
Joqarında kórsetilgen sebepler Rossiyanıń hámme xojalıq islep shıǵarıw 
tarawlarında texnogen qásiyetke iye bolǵan avariya hám apatshılıqlardıń kelip shıǵıw
itimalıǵın asıradı.