Band qilinmagan shudgorlar. Band qilinmagan shudgorlarga toza shudgor (qora va ertagi) va kechki shudgor, quruq shudgor kiradi. Band qilinmagan shudgor yil bo’yi ishlanadi, Lekin ekin ekilmaydi. Kechki shudgor ekin yig’ishtirib olingandan so’ng kelgusi yil yozining ikkinchi yarmida ishlanadi bu usul
1917 yilgacha tarqalgan edi, hozirgi vaqtda esa hech qaerda qo’llanilmaydi.
Qora va ertagi shudgor ekinlar hosili yig’ishtirilib olingandan so’ng yoki yig’ishtirib olish bilan bir vaqtda o’tkaziladi. Dastlab ang’iz 5-6 sm chuqurlikda lushchilnik bilan yuza yumshatiladi, bu esa yerda namning saqlanishiga, begona o’tlar urug’ining unib chiqishiga va kasallik hamda zararkunandalarni kamaytirishga, yerni sifatli qilib ishlashga imkon beradi.
Qora shudgor chimqirqarli plug bilan, shu yilning o’zida yig’im terimdan so’ng lushchilnik bilan 10-12 sm yumshatishdan bir necha xafta keyin 22-25 sm chuqurlikda haydalishi bilan ertagi shudgordan farq qiladi. Qora shudgor O’zbekistonda yaxshi samara bermaydi. Shuning uchun qo’llanilmaydi. Ertagi shudgor qilishda yer, asosan, kelgusi yil bahorida bir vaqtda boronalash bilan o’tkaziladi. Qora shudgor va ertagi shudgor keyinchalik bir xil ishlanadi.
O’zbekistonning sizot suvlar 20-30m chuqurlikda joylashgan sug’orilmaydigan mintaqalarida bunday suvdan o’simliklar foydalana olmaydi. Bunday sharoitda o’simliklar namni yiliga 250-400mm miqdorda tushadigan atmosfera yog’inlaridan oladi. Shuning uchun bunday sharoitda tuproqda maksimal darajada nam to’plash va saqlash juda muhim. Bunga erishishning eng yaxshi imkoniyatlardan biri toza shudgor hisoblanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Vorobyov S.A., Кashtanov A.N., Likov A.M., Makarov I.P. Zemle-delie. M.: Agropromizdat. 1991.
2. Ermatov A.Q. Sug’oriladigan dehqonchilik. T.:O’qituvchi. 1983.
3. Ermatov A.Q.,G’aniyev V. Dehqonchilik. T.: Mehnat. 1990.
4.Zaurov E.I. Dehqonchilikdan laboratoriya ishlari va amaliy mashg’u-lotlar T:. «O’qituvchi»,1979 .
5. Tursunxujaev Z., Bolkunov A. Nauchniyi osnovi xlopkovix sevooborotov. T.: Mehnat, 1987.
6.H.Sheraliev. M.Shodmanov Dehqonchilik. Ma’ruzalar matni T.:2004
7. Astanov R., Shodmanov M., Madraimova S. Sistema zemleldeliya .Tekst leksiy. T.: 2004.
8. O’zbekiston Respublikasining "Suvdan foydalanish to’g’risida"gi qonuni, T.1993.
9. Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Тошкент, “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 56 б.
10. Мирзиёев Ш.М. Қонун устиворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш юрт тараққиёти ва халқ фаровонлиги гарови. “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 47 б.
11. Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 485 б.
12. Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 103 б.
13. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7-февралдаги “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича ҳаракатлар стратегияси тўғрисида” ги ПФ-4947-сонли Фармони. Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й., 6-сон, 70-модда.
Интернет сайтлари
17. www.gov.uz. – Ўзбекистон Республикаси ҳукумат портали
18. www.lex.uz. – Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари
19. www.ziyonet.uz.
20. www.edu.uz.
Do'stlaringiz bilan baham: |