Laboratoriyaliq jumis №5 O’simlik beloklarının’ qa’siyetleri. Beloklardı sho’ktiriw ha’m ren’li reakciyaları

Laboratoriyaliq jumis № 5
O’simlik beloklarının’ qa’siyetleri. Beloklardı sho’ktiriw ha’m ren’li
reakciyaları

Kerekli materiallar: 1) lobiya, ma`sh yamasa shigit uni, 2) eki kolba, 3) shtataiv ha`m probirkalar, 4) spirtovkalar, 5) sorgish qag`azi, 6) sharshar, 7) 10% li NaCl, 8) 10%li Na ON, 9) 20% li NaCl, Mg SO_4, 10) NaCl kristallari 11) ammiak.

Jumistin` barisi: Taza kolba alip og`an 5g. Lobiya, ma`sh shigit uni salinadi. Ol unnin` u`stine 10% li NaCl eritpesinen 50 ml. quyilip, aralaspa 3 minut shayqap aralaspastiriladi. Usidan keyin ol 30 minut tinish halinda qoyiladi. Usi belgili waqit o`tkennen keyin eritpe bu`rmeli su`zgish arqali taza qurg`aq kolbag`a su`ziledi. Egerde su`zilgen zatimiz tiniq bolmasa ol ja`ne qaytadan su`ziliwi kekrek. Bunda su`zilgen zatqa globulin toparina kirgen a`piwayi belok o`tedi. Bul jumislar tamam bolg`andag`i taniq su`zilgen zat ilaylansa, onda globulinnin` suwda eriwi ushin to`mendegi jumislar islenedi.
1. Taza ham qurg`aq probirkag`a 1ml. su`zilgen zat salinip, og`an 3-5 ml. suw qosiladi. Eger probirkadag`i tiniq su`zilgen zat ilaylansa, onda globulinnin` suwda erimenligi ko`rsetiledi. Usi probirkag`a 3-5ml. mug`darinda 20 %li neytral duz li NaCl, Mg SO₄ eritpesi qosip aralastiriladi, ilaylang`an eritpe qaytadan tiniq halg`a keledi. Bul protsess globulinnin` ku`shli kontsentratsiyali duz eritpesinde de eriytug`inlig`in ko`rsetedi.
2. Taza probirkag`a 1ml. su`zilgen zatti quyip, og`an 0,5 NaCl kristali qosiladi. Bul waqitta probirkadag`i eritpenin` kontsentratsiyasi 50% ten asadi: globulin sho`gedi, eritpe bolsa ilaylanadi. Bul protsesske beloktin` shorlaniwi delinedi. Probirkadag`i eritpege suw qosilip duz kontsentratsiyasi azaytilsa, eritpe qaytadan tiniq halg`a keledi.
3. Taza ha`m qurg`aq probirkag`a 1ml. su`zilgen zat quyilip og`an 5 tamshi kontsentratsiyalang`an HCl₂ HNO₃ kislotasi qosiladi. Ku`shli kislota ta`sirinen belok denaturatsiyalanadi ha`m o`z qa`siyetin joq etedi. Bul sho`kpe neyrtal duz eritpelerinde ham suwda erimeytug`inlig`in ta`jiriybede ko`riwge boladi.
4. Probirkag`a 1ml. su`zilgen zat quyip spirtovkada qizdiriladi. Su`zilgen zattag`i belok issiliq ta`sirinen o`z qa`siyetin duz eritpelerinde ha`m sawda erimegenligin aniqlaw za`ru`r. Su`zilgen zat quraminda beloktin` barlig`in biliw ayirim ren`li reaktsiyalardi ko`remiz.
Birinshi. Biuret reaktsiyasi. Bul reaktsiyanin` o`tkaziwi ushin probirkag`a 1 ml. su`zilgen zat quyip og`an 10%li tiykar ha`m bir neshe tamshi 10%li Cu SO<sub>4</sub> eritpesi qosiladi. Reaktsiya protseinde payda bolg`an mis gidrookisinin` sho`kpesi beloktin` ta`sirinde ko`k hawa ren`li eritpege aylanadi. Usinday etip belok quraminda SO-NH peptid toparinin` barlig`i Biuret reaktsiyasin ju`zege keltiredi.
Ekinshi. Ksantoprotein reaktsiyasi. Buni islew ushin probirkag`a 1ml. su`zilgen zat ha`m 2-3 tamshi kontsentratsiyalang`an nitrat kislota HNO<sub>3</sub> quyilip, arlaspa isitiladi. Probirkada eritpe suwig`annan keyin, og`an a`ste 1-2 tamshi ammiak qosilsa sho`kpe eritpe qizg`ish sari ren`ge o`tedi. Ksantoprotein reaktsiyasi fenilalalin, triftopan yamasa tirozin usag`an amino kislotalarinin` qatnasinda ju`zege keledi.
U`shinshi. Million reaktsiyasi. Probirkag`a 1ml. su`zilgen zat quyiladiha`m og`an bir neshe tamshi million reaktivinen tamizilip qaynatiladi. Na`tiyjede payda bolg`an sho`kpe qizg`ish tu`ske kiredi. Bul protsess belok quraminda tirozin aminokislotasinin` barlig`in ko`rsetedi.