Laboratoriya mashg‘ulotlari

 

6-maruza: Kukunlarni sifatini baholash, qadoqlash va o„rash. 

Reja: 

1. Kukunlarning ta‘rifi, tasnifi. 

2.Kukunlarda aniqlanadigan umumiy va xususiy ko‗rsatkichlar. 

3.Kukunlarda maydalik darajalarining belgilanishi 

4.Kukunlarning sochiluvchanligini aniqlash. 

5.Sochiluvchan zichlikni aniqlash. 

Tayanch  ibora  va  so‟zlar:  kukun,Pulveres  ad  usum  dermicum,  Pulveres  ad  usum  peroralia, 

tarmoq standarti, mikrobiologik tozali,sochiluvchanlik. 

Ajratilgan vaqt-2 soat 

Maruzaning  maqsad:  Talabalarni  kukunlarni  afzalik  va  kamchiliklarini,  Asosiy 

qoidalar»  tarmoq  standarti  TSt  42—01:2002  rasmiy  nashrda  keltirilgan  sifat  ko‗rsatkichlari 

bilan tanishtirish  

Kukunlar sochiluvchan xossa va har xil darajadagi maydalikka ega bo‘lgan quruq dori 

shakli  bo‘lib,  tarkibida  ta‘sir  qiluvchi  modda  yoki  ta‘sir  qiluvchi  modda  bilan  tibbiyot 

amaliyotida  qo‘llashga  ruhsat  etilgan  yordamchi  moddalar  (to‘liruvchi,  ta‘m  beruvchi,  rang 

beruvchi va boshq.) aralashmasidan iborat bo‘lgan dori turidir. 

Kukun dori turlari, asosan, qollanilishi bo‗yicha ikkiga bo‗linadi: 

— 

tashqi  maqsadda  (Pulveres  ad  usum  dermicum)  teri  kasalliklari  va  ochiq  yaralarni 

davolashda ishlatish uchun kukun; 

— 

ichish (Pulveres ad usum peroralia) uchun kukun. 

Shu bilan birga kukunlar o‗pka kasalliklarida ingalyatorlar bilan birgalikda ishlatiladi. 

5 

Dean  D.A.,Evans  E.R.,  Hall  I.H.  (2000)  Pharmaceutical  packaging  technology,    Taylor  & 

Francis. New York, NY, USA. 460 P. 

Tashqi  maqsadda  ishlatiladigan  kukunlar  agar  ochiq  yaralar  va  qattiq  jarohatlangan 

teriga  qollaniladigan  bo‘lsa,  ular  steril  bolishi  kerak.  Ular  bir  dozali  va  ko‗p  dozali 

konteynerlarda qadoqlanishi mumkin. 

Bosim  ostidagi  konteynerlarda  qadoqlangan  tashqi  maqsadda  ishlatiladigan  kukunlar 

«Bosim ostidagi dori vositalar» maqolasi talabiga javob berishi kerak. 

Kukunlarni  qadoqlashda  ishlatiladigan  konteynerlar  «Konteynerlar  ishlab  chiqarish 

uchun  ishlatilagan  materiallar»  va  «Konteynerlar»  maqolalari  talablariga  javob  berishi 

(muvofiq bo‗ lishi) kerak. 

Tashqi  maqsadda  ishlatilgan  kukunlarni  ishlab  chiqarish,  qadoqlash,  saqlashda  va 

realizatsiya  qilishda  «Dori  vositalarining  mikrobiologik  tozaligi»  maqolasi  talablariga 

muvofiq mikrobilogik tozalikni ta‘minlash choralari ko‗rilishi kerak. 

Tashqi  maqsadda  ishlatiladigan  steril  kukunlar  «Steril  mahsulotlarni  tayyorlash 

usullari»  maqolasi  talablariga  muvofiq  sterillikni  ta‘minlovchi  va  dori  vositalarining 

ifloslanishini  hamda  mikroor-  ganizmlaming  o‗sishini  bartaraf  etuvchi  materiallar  va  usullar 

yordamida ishlab chiqarilishi kerak. 

Inyeksiya  uchun  mo‗ljallangan  kukunlarda  (eritmalar,  suspenziyalar  va  emulsiyalar) 

«Dori  vositalari  sifatining  standartlari.  Asosiy  qoidalar»  tarmoq  standarti  TSt  42—01:2002 

rasmiy nashrda keltirilgan quyidagi sifat ko‗rsatkichlari o‗rganilishi kerak. 

1. Dori vositasining lotin, davlat va rus tillaridagi nomlari 

2. Xalqaro patentlanmagan nomi 

3. Tarkibi 

4. Tavsifi 

5. CHinligi 

---

33 

 

6. O‗rtacha og‗irligi va massaning bir xilligi 

7. Erishi 

8. Parchalanashi 

10. Begona aralashmalar (o‗xshash birikmalar) 

12. Mikrobiologik tozaligi 

13. Dozalarning bir hilligi  

14. Quritishdagi massa yo‗qotish 

15. Miqdoriy tahlili  

16. O‘rami 

17. YOrliklash 

18. Tashish 

19. Saqlash 

20. YAroqlilik muddati 

21. Asosiy farmakoterapevtik guruhi