Laboratoriya ishlari

2-LABOROTORIYA ISHI
TERMO EYUKni IKKILAMCHI ASBOBLAR BILAN O’LCHASH.
Ishdаn mаqsаd: Haroratni o'lchash uchun termoelektrik termometrlardan foydalanish bo`yicha ma’lumotlarni mustahkamlash
Vazifa: -Tеrmomеtrlar yordamida tеmpеraturani o’lchash.


АSОSIY MА’LUMОTLАR
Haroratni o'lchash uchun termoelektrik termometrlardan foydalanish termojuftning termoelektr yurituvchi kuchining haroratga bog'liqligiga asoslanadi. Termoelektr yurituvchi kuch (termo-EYuK) ikkita turli o'tkazgichlardan iborat zanjir uchlaridagi harorat teng bo'lmagan taqdirda shu zanjirda paydo bo`ladigan kuchdir.

Bu usulga asos bo`lgan effekt 1821 yilda nemis olimi T.I. Seebek tomonidan kashf etilgan. 1822 yilda u o'zining tajribalari natijalarini e'lon qildi. Seebek effekti shundan iboratki, bir-biriga o'xshash ikkita turli o'tkazgichlardan iborat yopiq zanjirda, aloqa nuqtalari har xil haroratda ushlab turilsa, termo-EYuK hosil bo'ladi. Ikkita turli o'tkazgichlardan tashkil topgan zanjir termoelement yoki termojuft deyiladi.

Xosil bo'lgan termo-EYuK kattaligi faqat o'tkazgichlarning materialiga va issiq va sovuq kontaktlarning haroratiga bog'liq.
Termojuft materiallari:

Termoelektrodlar materiali	O`lchash diapazoni, ^0C			Termo EYuK (t=100 ^0C, to=0 ^0S), mV
	quyi	yuqori
		uzoq vaqt	qisqa vaqt
Platinorodiy (10 % Rh) – platina Platinorodiy (30 % Rh) – platinorodiy (6 % Rh) Xromel – alyumel Xromel – kopel Temir – kopel Temir – konstantan Mic – kopel Mis - konstantan	-20 300 -50 -50 0 -200 -200 -270	1300 1600 1000 600 600 600 100 100	1600 1800 1300 800 800 800 600 400	0,643 0 4,10 6,95 5,75 5,11 4,75 4,16

Termoelektrik termometrlarning ishlash printsipi

Agar zanjir kontaktlarning ulangan nuqtalarida o'tkazgichlarning haroratlari bir xil va teng bo'lsa, unda potentsial farqi qiymati ham teng bo'ladi, ammo har xil ishoraga ega bo'ladi.