Laboratoriya ishi “Arduino Uno” qurilmasiga knopka yordamida yorug’lik diodini o`chirib yoqish

LABORATORIYA ISHI

“Arduino Uno” qurilmasiga knopka yordamida yorug’lik diodini o`chirib yoqish

Mashg’ulotning maqsadi: Talabalarda Arduino UNO qurilmasiga knopka yordamida yorug’lik diodini o`chirib yoqish tizimi ko`nikmalarini shakllantirish.
Amaliy mashg’ulot jarayonida talabalar quyidagilarni bilib olishadi:

• 
  Yorug’lik diodlarni ulash uchun Arduino dastur tuzishni;
  
• 
  Yorug’lik diodlarni yonish/o`chishini ketma-ketligini boshqarish uchun Arduino interfeysi bilan o`zaro muloqot qilishni.
  

Ishni bajarish uchun kerakli jihozlar:
1. Rezistor 10 kOm - belgilanishi R1;
2. LED – belgilanishi D1;
3. Maket platasi;
4. Maket platasi uchun o`tkazgichlar;
5. Arduino platasi;
6. USB standart kabeli.


Yorug’lik diodi va knopkani Arduino UNO qurilmasiga ulash

Printsipial sxema 4.1-rasmda ko`rsatilgan. Bunda, yorug’lik diodining anod oyoqchasini Arduino UNO qurilmasining 13-raqamli portiga va katod oyoqchasini GND (ground) portiga ulaymiz. Shundan so`ng knopka yordamida ushbu yorug`lik diodini o`chirib yoqish uchun Arduino UNO qurilmasidan 5 V doimiy kuchlanish va GND (ground) portlaridan maket (breadboard)ning musbat va manfiy qatorlarining ixtiyoriy nuqtasiga mos ravishda o`tkazgichlarni o`tkazamiz. Ushbu maketda musbat va manfiy nuqtalariga oqayotgan signallarning musbat qismini knopkaning ixtiyoriy bitta nuqtasiga ulaymiz va manfiy qismini knopkaning ikkinchi nuqtasiga 10 kOm qarshilik asosidagi rezistor orqali ulaymiz va shu nuqtadan kontrollerning 8-raqamli portiga qarab o`tkazgich o`tkazamiz.

3.1-rasm. Yorug’lik diodini Arduinoga ulash printsipial sxemasi
Zanjirni qurish
Yuqoridagi printsipial sxema asosida zanjirni quramiz va zanjirni ulash ishi tugagach Arduino platasini USB kabel yordamida kompyuterga ulaymiz.


Dasturni yuklash
Yorug’lik diodini knopka yordamida o`chirib yoqishni dasturi birlamchi va ikkilamchi kodi quyida keltirilgan. Ushbu kodni nusxalang va Arduino IDE ga joylashtiring.

//Birinchi sketch

int knopka = 8;
int led = 13;

void setup() {

pinMode(knopka, INPUT);
pinMode(led, OUTPUT);
}

void loop() {

if(digitalRead(knopka) == HIGH) {
digitalWrite(led, HIGH);
} else {
digitalWrite(led, LOW);
}
}
// Ikkinchi sketch
int knopka = 7;
int led1 = 12;
boolean tugma = LOW;
boolean led3 = true;

void setup() {

pinMode(knopka, INPUT);
pinMode(led1, OUTPUT);

}

void loop() {
if (digitalRead(knopka) == HIGH && tugma == LOW)
{
led3 = !led3;

tugma = HIGH;

}
else {
tugma = digitalRead(knopka);
}
digitalWrite(led1, led3);
delay(200);
}

Dasturni Arduino ga yuklang va agar tuzilgan zanjir to`g’ri bo`lsa ushbu dastur ishini boshlaydi va knopka yordamida svetodiodni o`chirib yoqish mumkin.

3.2-rasm. Yorug’lik diodini o`chirib yoqish


Ishni bajarish tartibi
1.Talabalar o`qituvchi tomonidan berilgan ma`lumotlar asosida 1 ta “Arduino Uno”ga yorug’lik diodini ulab yig’adi.
2.Talaba bajargan ishlari bo`yicha o`qituvchiga yozma hisobot tayyorlab topshiradi.

Topshiriqlar:

1. 
   Arduino UNO kontrolleri yordamida ikkita yorug`lik diodini (+/-) bo`yicha knopka yordamida o`chirib yoqish mexatronik modulni yig`ing va ushbu yorug`lik diodini o`chib yonishini 12,13 – raqamli chiqish porti orqali amalga oshiring.
   

Takrorlash uchun savollar:

1. 
   Mashg’ulotning maqsadini ayting.
   
2. 
   Ishni bajarish uchun kerakli jihozlarni sanab o’ting.
   
3. 
   Yorug’lik diodini Arduinoga ulash printsipial elektr sxemasi zanjirini yig’ishni tushuntiring.
   
4. 
   Dasturni yuklash tartibini tushuntiring.