Laboratoriya ishi №8

2-tajriba. Cr⁺⁶ ning Cr⁺³ gacha qaytarilishi. Probirkaga 5 tomchi kaliy bixromat, 1 tomchi (d=1,84) sulfat kislota tomizib, uning ustiga 1 dona natriy sulfid kristalidan tashlang. Eritma rangining o’zgarishini kuzating. Reaksiya quyidagi sxema bo’yicha boradi:

K₂Cr₂O₇+Na₂SO₃+H₂SO₄ = Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ +Na₂SO₄+ H₂O

Reaksiyaning elektron tenglamasini yozib, koeffitsientlarni qo’shing. Oksidlovchi va qaytaruvchilarni toping.

3-tajriba. Kaliy permanganatning oksidlovchi hossasiga muhitning ta’siri.

1. 
   Uchta probirkaga KMnO₄ eritmasidan olib, birinchi probirkaga 2n H₂SO₄ va kaliy yodid eritmasidan qo’shing. Probirkadagi eritmaning rangi sariq-qo’ng’ir tusga kirishini kuzating. Erkin yod hosil bo’lganligini eritmadan ozgina olib suyultirib kraxmal kleysteri bilan sinab ko’ring. MnO₄^— ionininng Mn²⁺ ionga o’tishini e’tiborga olib reaksiya tenglamasini yozing.
   
2. 
   Ikkinchi probirkaga ozroq distillangan suv va kaliy yodid eritmasidan qo’shing. Eritmani bir oz qizdiring. Qo’ng’ir cho’kma MnO² hosil bo’lishini kuzating. Reaksiya tenglamasini yozing.
   

Savol va mashqlar

1. 
   Qanday protsess oksidlanish va qanday protsess qaytarilish deb ataladi?
   
2. 
   O’z-o’zidan oksidlanish va o’z-o’zidan qaytarilish reaksiyalari nimalardan iborat?
   
3. 
   Oksidlanish – qaytarilish protsessining qanday tiplari bor? Elektron o’tish sxemasidan foydalanib, quyidagi reaksiyalarni tugallab tenglamalarni koeffitsientlarini topib qo’ying.
   
   1. 
      FeSO₄ + HNO₃ = Fe₂(SO₄)₃ + NO
      
   2. 
      NH₃ + O₂ = N₂ + H₂O
      
   3. 
      H₂SO₃ + HClO₃ = H₂SO₄ + HCl
      
   4. 
      As₂S₃ + HNO₃ + H₂O = H₂SO₄ + H₃AsO₄ + NO