Laboratoriya ishi №8 Yari

Telekommunikatsiya injinering kafedrasi stajyor-o’qtuvchisi R.K.Saparbayev

Laboratoriya ishi №8
Yarim o‘tkazgichli germaniy va kremniy diodlari parametrlari va xarakteristikalarini tadqiq etish

Ishdan maqsad: Yarim o‘tkazgichli diod Volt-amper xarakteristikasi (VAX) asosida ularning parametrlarini hamda asosiy fizik xossalarini tadqiq etish.
Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq:
8.1. Laboratoriya ishini bajarishdan avval sxema (8.1-rasm), o‘lchash usullari, qo‘llaniladigan o‘lchov asboblari bilan tanishib chiqish kerak.

8.1- rasm. Yarimo‘tkazgichli diod VAXsining to‘g‘ri shohobchasini (VAX) o‘lchash prinspial sxemasi

8.8. Yarimo‘tkazgichli diod VAXsining to‘g‘ri shohobchasi I_to‘g‘ri=f(U_to‘g‘ri) ni o‘lchang (8.1-rasm va 8.2-rasm). Tajribani ikki turdagi-germaniyli va kremniyli diodlar uchun bajaring va 8.1-jadvalga o‘lchangan qiymatlarni yozib oling.

8.2-rasm. YArimo‘tkazgichli diod VAX o‘lchash sxemasining ULS bajarilish tartibi

8.1-jadval.

O‘lchash
I_тўгри,мА ^{0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 2 4 6 8 10 12 14}

U_тўгри,В


_Hisoblash

с
R_тат,кОм R_дифф,кОм ln I_тўгри
U_аппр,В


U
8.3. 8.1-jadvaldan foydalanib yarimo‘tkazgichli diodning asosiy parametrlari quydagi formulalar asosida hisoblanadi:

_Rстат _I



U U₂ U₁ ^дифф I I₂ I₁

(8.1)

(8.2)

U_appr-approksimatsiya kuchlanishini hisoblash uchun quydagi matematik formulalardan foydalaniladi:

_ln I₂  lnI₁ U₂ U₁

1

0
I₀ exp(lnI₂ bU₂) U_аппр _b ln(^Iтуг 1)

(8.3)

(8.4)

(8.5)

8.4. Yаrimo‘tkazgichli diod VAXsining teskari shohobchasini o‘lchash uchun 8.3-rasmda keltirilgan sxema yig‘iladi.

8.3-rasm. YArimo‘tkazgichli diod VAXsining teskari shohobchasini o‘lchash prinspial sxemasi

8.5. YArim o‘tkazgichli diod VAXsining teskari shohobchasini o‘lchang (8.3-rasm va 8.4-rasm) va 8.2-jadvalga o‘lchangan qiymatlarni yozib oling.

8.4- rasm. Yarimo‘tkazgichli diod VAX o‘lchash sxemasining ULS bajarilish tartibi

8.2-jadval U_тес,В ^{0 -0,5 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10}

I_тес,м

 

R

_{8.6. 8}.1 va 8.2-jadvallar asosida olingan o‘lchash _asosida I_тўгри f (U_тўгри)_, I_тес f U_{тес ,}
va hisoblash natijalari _стат f (I_тўгри) _,

_R
дифф f (I_тўгри) _va I_тўгри f (U_аппр) _{bog‘liklik grafiklar chiziladi.}

Topshiriqni bajarish uchun bеrilgan qiymatlar:

Variant №

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Yarimo‘tkazgichli diod

1N3890 1N3889 1N3883 1N3882 1N3881 1N3663 1N3662 1N3661 1N3660 1N3891 1N3890A 1N3891A 1N3893A 1N3893 1N3899 1N3900 1N3901 1N3902 1N3903 1N3910 1N3911 1N3957GP 1N4001 1N4001G 1N4001GP 1N4002G 1N4003 1N4004 1N4152 1N4153 1N3064

8.3-jadval

R_ю, Ω

700 600 1000 500 850 1000 720 900 800 660 1000 550 800 1000 1000 950 800 750 600 700 1000 500 500 1000 800 990 1000 500 700 1000
500

Nazorat savollari

1. Yarim o‘tkazgichli diod to‘yinish toki qanday fizik mohiyatga ega?
2. Ideal yarim o‘tkazgichli diod VAXsining tenglamasini yozing va undagi parametrlarning fizik ma’nosini tushuntiring?
3. Diodga qo‘yilgan kuchlanish qiymati va qutbi undagi p-n o‘tish kengligiga qanday ta’sir ko‘rsatadi?
4. Diodning elektr modeli sxemasini chizing. Sxemadagi elementlar va ularning parametrlarini tushuntiring?
5. Germaniyli va kremniyli diodlarning VAXsi bir xil sharoitda farqli bo‘lishiga sabab nima va u diodlarning qaysi parametrlari bilan ifodalanadi?
6. Yarim o‘tkazgichli diod elektr modeli parametrlarini tajribada qanday aniqlash mumkin?