Laboratoriya ishi №8

Ikkinchi topshiriq. Boshlang’ich tezlikni aniqlash.

1. 
   Sharning boshlang’ich tezligini aniqlash uchun yuqorida o’tkazilgan tajriba natijalaridan foydalanish.
   
2. 
   To’pponcha gorizantga nisbatan 45º burchak ostida o’rnating va uni uch marta o’qlab oting hamda uchish uzoqligining o’rtacha qiymatini aniqlang.
   
3. 
   Aniqlangan natijalar asosida sharning boshlang’ich tezligi hisoblang.
   

Uchinchi topshiriq. Shar ko’tarilgan balandligining otilish burchagiga bog’liqligini o’rganish.

Gorizontga nisbatan 45º burchak ostida o’rnatilgan sharning boshlang’ich tezligi υ₀ murakkab tezlik bo’lib uni gorizanatal yo’nalgan tekis harakat tezligi υ₁ va vertikal yo’nalgan tekis sekinlanuvchan harakatning boshlang’ich tezlgi υ₂ dan iborat tashkil etuvchilarga ajratsih mumkin.

Rasmdan ko’rinib turibdiki uchburchak teng yonli shunga ko’ra υ₁=υ² va Pifogor teoremasiga ko’ra υ₀²=υ₁²+υ₂² bo’ladi. Sharning ko’tarilish balandligi quyidagi formuladan aniqlanadi.

Biz tekshirayotgan vertical yo’nalgan tezlik gorizontal tezlikkka teng. Shunga ko’ra teng vaqt oraliqlarida yuqoriga vertikal ko’tarilish balandligi sharning gorizantal yo’nalishda uchib o’tgan masofasining yarmidan ikki marta kichik bo’lishi kerak. Ya’ni:

.

1. 
   Hisoblash yo’li bilan topilgan natijani tajribada tekshiring.
   
2. 
   Laboratoriya shtativini shar otilgan nuqtadan s/2 masofada o’rnating.
   
3. 
   Shtativga mahkamlangan va vertical tekislikda joylashgan xalqa markazini 33,3 sm balandlikda o’rnating.
   

Eslatma: Shar 45º b

urchak ostida o’rnatilganida va masofa to’g’ri tanlanganida u xalqa ichidan o’tadi.