Laboratoriya ishi №7 Elektrolit eritmalar. Tuzlar gidrolizi Ishning maqsadi

Tajriba 8. Gidrolizlanish darajasiga haroratning ta’siri. 
a) probirkaga 2-3 ml 0,5 n natriy atsetat CH
3
COONa eritmasidan quying, unga 1-2 tomchi 
fenolftolein eritmasidan tomizing. Probirkani chayqatib aralashtiring va eritma rangiga e’tibor 
bering. Probirkani eritma qaynaguncha qizdiring va eritma rangining o’zgarishini kuzating.
Gidrolizlanish reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Harorat ta’sirida 
eritma rangini o’zgarish sababini tushuntiring. 

---

b) probirkaga 2 ml 0,5 n FeCl
3
eritmasidan quying va eritma qaynagunicha probirkani 
qizdiring. Nima kuzatiladi? Temir (III)–xlorid tuzi gidrolizining bosqichli tenglamalarini 
molekulyar va ionli ko’rinishlarida yozing. Harorat oshganda gidrolizlanish muvozanati qaysi 
tomonga siljiydi. 
v) probirkaga 3-4 ml 0,5 n ZnCl
2
eritmasidan quying va indikator yordamida eritma 
muhitini aniqlang. Eritmaga kichkina rux bo’lakchasini solib, eritma qaynagunicha probirkani 
qizdiring.Qanday gaz ajraladi va nima uchun? Bunda qizdirish qanday rol o’ynaydi? 
Tajriba 9. Gidrolizlanish darajasiga kontsentratsiyasining ta’siri. 
a) probirkaga 2 ml 0,5 n vismut nitrat Bi(NO
3
)
3
tuzi eritmasidan quying va unga 
dissillangan suv qo’shib, eritmani 3-4 marta suyultiring. Cho’kmada Bi(OH)
2
NO
3 
asosli tuzi hosil 
bo’lishini kuzating va eritmani suyultirishning gidrolizlanishiga ta’sirini izohlang. Gidrolizlanish 
reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini tuzing. 
b) probirkada hosil bo’lgan cho’kmaga 1 tomchi kons. nitrat kislota eritmasidan tomizing. 
Nima kuzatiladi?
Reaksiyaning molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Gidrolizlanishiga vodorod 
ionlari qanday ta’sir etadi?
7-laboratoriya ishini 
H I S O B O T I 
Quyidagi tushunchalarni izohlang: 
Elektrolit_____________________________________________________________ 
Elektrolitik dissotsiatsiyalanish___________________________________________ 
____________________________________________________________________ 
Dissotsiatsiya darajasi_______________________________________________ 
________________________________________________________________ 
Kuchsiz elektrolit__________________________________________________ 
________________________________________________________________ 
Kuchli elektrolit___________________________________________________ 
Anion bo’yicha gidroliz_________________________________________________ 
____________________________________________________________________ 
Ham kationlararo, ham anionlararo gidrolizlanish_____________________________ 
____________________________________________________________________ 
Vodorod ko’rsatkichi pH va uning matematik ifodasi_________________________ 
____________________________________________________________________ 

---

pH qiymati : neytral muhitda…………, kislotali muhitda…………….., 
ishqoriy muhit………….__________________________________________ 
Jadval-17 
Olingan moddalarning formulasi 
va nomi, tajriba olib borish 
sharoitlari 
va 
kuzatishlar(lampaning 
yonish 
yorug`ligi, 
eritma 
rangini 
o’zgarishi, gaz yoki cho’kma 
hosil bo’lish va xokazo) 
Molekulyar va ion tenglamalar, 
reaksiya tez-ligini, dissotsiatsiya
va 
gidroliz 
konsantalari, 
eruvchanlik 
ko’payt-masining 
matematik ifodalari. 
Jadvallardan 
olingan 

, K
d
, 
EK qiymatlari 
Tajriba-
lardan 
olingan 
xulosalar 
(20 katak) 
(20 katak) 
(6 katak) 
(20 katak) 
Tajriba№____________Nomi ____________________________________ 
Jadval-18 
Tajriba 
soni, 
olingan 
moddalarning 
formulasi 
va 
nomi, 
tajriba 
olib 
borish 
sharoitlari va kuzatishlar(eritma 
rangini o’zgarishi, gaz yoki 
cho’kma hosil bo’lish va hokazo) 
Molekulyar va ion tenglamalar,
gidroliz 
darajasi, 
konsantalarining matematik 
ifodalari, pH qiymati va muhiti. 
Jadvallar- 
dan olingan h, 
K
g
, qiymatlari 
Tajriba-
lardan 
olingan 
xulosalar 
(20 katak) 
(20 katak) 
(6 katak) 
(20 katak) 
Tajriba№____________Nomi