Laboratoriya ishi: 6 Kalsiy fosfatlarning olinishi. Fosfat kislota tuzlarining gidrolizi. Ortofosfat kislota tuzlarining termik parchalanishi

MASHQ VA MASALALAR:

1. 
   O‘zining kimyoviy xossalari bilan fosfor azotdan qanday farq qiladi? Bu farqni atomlarning tuzilishi va davriy sistemadagi joylanishi asosida tushuntiring.
   
2. 
   Kalsiy gidro-, digidrofosfat, natriy fosfat, natriy va kalsiy gidrofosfatlarning grafik formulalarini yozing.
   
3. 
   Ortofosfor kislotasining bosqichli dissotsilanish reaksiya tenglamasini va bosqichli dissotsilanish konstantasi ifodalarini yozing. Ortofosfor kislotasi eritmasida qanday ionlar ko‘proq bo‘ladi? Tushuntirish bering.
   
4. 
   Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshiring:
   

a) Ca₃(PO₄)₂  CaHPO₄  Ca(H₂PO₄)₂  Ca₃(PO₄)₂
b) Ca₃P₂  PH₃  PH₄CIO₄

5. 
   Fosfor (V)- bromidi va fosfor (III)- yodidining gidroliz reaksiya tenglamalarini yozing.
   
6. 
   Tenglamalarni tugallang va koeffitsientlarni tanlang:
   

1)P_oq + AgNO₃ + H₂O  ... 5) H₃PO₃ + HgCl₂ + H₂O  ...
2) K₃PO₄ + H₂O  ... 6) H₃PO₂ + AgNO₃ + H₂O  ...
3)PH₃ + CuSO₄ + H₂O  ... 7) H₃PO₂ + Br₂ + H₂O  ...
4)AlP + HCl  ...

7. 
   20 g oddiy superfosfat olish uchun ishlatladigan 96%li H₂SO₄ eritmasining (d=1,84) hajmini va tarkibida 80% Ca₃(PO₄)₂ bo‘lgan fosforitning massasini aniqlang.
   
8. 
   Agar reaksiya mahsuloti sifatida natriy gidrofosfat hosil bo‘lsa, 0,31 g Ca₃(PO₄)₂ dan olingan ortofosfat kislotasini neytrallash uchun 0,1n NaOH eritmasidan qanday hajm kerak bo‘ladi?
   
9. 
   3 g fosfor yondirilganda 6,87 g oksid hosil bo‘ldi. Oksid bug‘ining havoga nisbatan zichligi 9,8 bo‘lsa, oksidning xaqiqiy formulasi qanday?
   
10. 
    1 kg fosfor olinishi uchun tarkibida 30% P₂O₅ bo‘lgan fosforitdan qancha kerak bo‘ladi? Reaksiyaning unumi nazariyga nisbatan 90%.