Laboratoriya ishi №10 termoparani darajalash va termoelektr yurituvchi kuchini aniqlash

LABORATORIYA ISHI № 10
TERMOPARANI DARAJALASH VA TERMOELEKTR
YURITUVCHI KUCHINI ANIQLASH
Savollar:

1. 
   Metallardagi kontakt potensillar farqini tushuntiring.
   
2. 
   Termoelektr yurituvchi kuch nima? U qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Termopara nima? Termobatareya-chi? ular qayerda ishlatiladi?
   
4. 
   Termoparaning solishtirma termoelektr yurituvchi kuchi deb, nimaga aytila
   

Javoblar:
1.Voltaning ikkinchi qonuni. O’zaro ketma-ket ulanganda bir qancha metall o’tkazgichlar uchlarida hosil bo’lgan kontakt potensiallar farqi o’zgarmas haroratda faqat eng chekka o’tkazgichlarning fizik-ximyaviy hususiyatlariga bog’liq emas.
Кontakt haroratlari bir xil bo’lganda, yopiq zanjirda kontakt potensiallari farqi hosil bo’lmaydi.
2. TERMOELEKTR HODISASI. Kontakt haroratlari turlicha bo’lgan yopiq zanjir noldan farqli bo’lgan termoelektr kuch yuzaga keladi. Agar ikki metaldan yopiq zanjir tuzib payvandlangan uchlaridan biriga T₁ haroratgacha sovitilib ikkinchisi T₂ haroratgacha isitilsa, zanjirda termoelektr yurituvchi kuch hosil bo’ladi
3. Har xil o’tkazgichlardan tuzilgan yopiq zanjirda termo EYuK ning hosil bo’lish effektiga TERMOELEKTR HODISASI deyiladi. Temoelektr hodisasidan texnikada haroratni aniqlashda foydalaniladi. Bu maqsad ikkita ikki hil metaldan yoki qotishmadan iborat termoelement-termopara o’lchashda foydalanish uchun uni termomoment yordamida darajalanib, TEYuK ning haroratga bog’lanish grafigi olinadi. Termoparaning sezgirligi juda katta bo’ladi.
4. C=
har bir juft o’tkazgich sistemasi uchun o’zgarmas kattalik bo’lib, unga solishtirma termoelektr yurituvchi kuch deyiladi. (1) termoparaning asosiy harakteristikasi C solishtirma TEYuK quyidagiga teng bo’ladi:
(3)
Solishturma elektrtermo-yurituvchi kuch deb, termopara kontaktlarida temperatura farqi 1K ga teng bo’lganda, hosil bo’lgan TEYuK teng bo’lgan kattalikka aytiladi