Bog'liq Laboratoriya ishi №1 suyuqlikli termometrlarning ishlash prinsip
Suyuqlik Qo‘llanilish chegaralari, ºS da Pastki yuqori Simob
–35
600
Toluol
–90
200
Etil spirti (etanol)
–80
70
Kerosin
–60
200
Petroley efir
–120
25
Pentan
–200
20
Simobning kengayish koeffitsientini kichikligi termometriya nuqtai
nazardan uning kamchiligi hisoblanadi. Suyuqlikning issiqlikdan kengayishi
hajmiy kengayish koeffitsienti bilan xarakterlanadi. Bu koeffitsient quyidagi
formula orqali aniqlanadi:
,
)
(
1
2
0
1
2
2
1
t t v v v t t t t
,
/
1
град (1)
bu erda
1
t v va
2
t v — suyuqlikning
1
t va
2
t temperaturalardagi hajmi;
v 0 — shu
suyuqlikning 0°S dagi hajmi.
koeffitsient qancha katta bo‘lsa, hajmiy kengayish temperaturasining 1°S
ga o‘zgarishiga shuncha ko‘proq moslashadi. Termometrlarda hajmiy kengayish
temperatura koeffitsienti yuqori bo‘lgan suyuqliklardan foydalanish maqsadga
muvofiq. O‘lchashning maqsadi va diapazoniga qarab termometrlar kengayish
koeffitsienti kichik bo‘lgan turli markali (GOST 1224 —71) shishalardan
tayyorlanadi. Texnikada qo‘llaniladigan suyuqlikli shisha termometrlar quyidagi
xillarga bo‘linadi:
1.
Ko‘rsatishlariga tuzatish kiritilmaydigan termometrlar (keng miqyosda
qo‘llaniladigan termometrlar):