Laboratoriya ishi №1 kimyo laboratoriyasida ishlash extiyot choralari. Kimyoviy asbob anjomlar va idishlar bilan tanishish

2 – rasm
. Haydash kolbalari:
a – Vyurs kolbalari ( shlifsiz va shlifli), 
b – Klyayzen kolbalari,
c – Favorskiy kolbasi. 
Bunzen kolbasi vakuum yordamida suyuqliklarni so’rib, kristall moddalarni tozalash uchun 
ishlatiladi. 
a 
b
a b c d
3 – rasm
. Vakuum – filtrlash uchun qabul 
idishlari: a – Bunzen kolbasi, b – qalin shishali 
yonnayli probirka. 
4- rasm
. Тomizgich va ajratgich 
voronkalar: a – yumaloq,
b – silindrsimon, v – noksimon, g – 
sharsimon. 
Suyuqliklarni reaksion aralashmaga oz
−
ozdan quyish yoki tomizish uchun turli tomizgich 
voronkalar ishlatiladi. Ulardan, shuningdek o’zaro aralashmaydigan suyuqliklarni bir
−
biridan 
ajratish, moddalarni ekstraksiya qilish kabi jarayonlarda ham foydaliniladi. 
Qaynash harorati bir
−
biridan oz farq qiladigan suyuqliklarni haydashda, ularni to’la ajratish uchun 
deflegmatorlardan foydaliniladi.
Deflegmatorlardan foydalanish suyuqliklarni qayta
−
qayta haydab tozalashni kamaytiradi. 
Deflegmatorlarni xizmati bir bo’lsa ham, ular bir
−
biridan ichidagi nay shakli va sirtqi yuzasini 
xar
−
xil usullar bilan kengaytirilganligi bilan farq qiladi. 
Organik reaksiyalar asosan aralashmani qizdirish orqali, yani ko’pincha moddalarning qaynash 
haroratida amalga oshiriladi. Aralashmadagi komponentlar bug’lanib ketmasligi uchun reaksion 
aralashma solingan idish og’ziga qaytarma sovitgich ulanadi. Unda bug’ sovib kondensatlanadi va 
reaksion aralashmaga qaytib tushadi. Sovitgichlarning eng oddiysi havo sovitgichi bo’lib, u oddiy 
uzun shisha naydan yasaladi. Bunday sovutgichlar qaynash harorati 1500 C dan yuqori bo’lgan 

---

birikmalar bo’g’ini suyuqlikka aylantirish uchun ishlatiladi. Qaynash harorati 1500 C dan past 
bo’lgan moddalarning bug’larini suyuqlikka aylantirish uchun suv bilan sovitiladigan turli xil 
shakldagi qaytarma sovitgichlardan foydalaniladi. Bularga Libix sovitgichi, sharikli sovitgich, 
ichki sovitgich nayi spiralsimon, sovitgichi to’g’riyu, o’zi esa spiralsimon va sanab o’tilgan 
sovitgichlarning tuzilishini o’zida mujassamlashtiruvchi yanada samarali sovitgichlar kiradi. 
a b c 
a b c d e