Laboratoriya ishi № O‘zgarmas tok elektr zanjirini tekshirish

ANDIJON MASHINASOZLIK INISTITUTI
ELEKTROTEXNIKA FAKULTETI
ENERGIYA TEJAMKORLIGI VA ENERGIYAUDIT
YO’NALISHI 1 KURS K97-21 GURUHI
TALABASI TO’RANAZAROV XAYRULLONING
ELEKTROTEXNIKA VA ELEKTRONIKA
FANIDAN TAYYORLAGAN
LABORATORIYA ISHI.
LABORATORIYA ISHI № 2.
O‘ZGARMAS TOK ELEKTR ZANJIRINI TEKSHIRISH.
1.Ishni maqsadi. Murakkab chiziqli o‘zgarmas tok elektr zanjirini qismlarga ajratib tekshirish va ulardagi tok, kuchlanish miqdorlarini hisoblash usullarini o‘rganish.
2.Nazariy tushunchalar. Elektr energiya manbai, iste’molchilari va ulovchi simlardan tuzilgan zanjir elektr zanjiri deyiladi. Elektr zanjirini asosiy elementlariga EYuK manbaasi, energiya iste’molchilari va elektr energiyani o‘tkazuvchi simlar, nazorat va boshqaruv asboblari, shuningdek o‘zgartiruvchi qurilmalar ham kiradi. Elektr zanjirlari tarmoqlanmagan (oddiy) va tarmoqlangan (murakkab) bo‘ladi. Elektr zanjirlarini hisoblashdan asosiy maqsad tokni zanjir tarmoqlarida qanday taqsimlanganligini aniqlashdir. Bu vazifa Om va Kirhgof qonunlaridan foydalanib topiladi. Quyida oddiy elektr zanjiri sxemasi keltirilgan. Bir necha energiya manbayi, iste’molchilari va berk
Oddiy elektr zanjiri (a) va prinsipial sxemasi (b) manba, istemolchi, kalit, ampermetr, ulovchi simlar.
konturlardan iborat elektr zanjiri murakkab elektr zanjiri deyiladi, tarmoq, tugun va konturlar bilan tavsiflanadi. Tarmoq elementlari ketma-ket ulangan hamda, bir hil qiymatdagi tok qiymatiga ega bo‘lgan zanjir qismi. Tugun uch yoki undan ortiq tarmoqlarni birlashgan qismi. Kontur bir necha tarmoq larni yig’indisidan iborat bo‘lgan berk zanjir. Murakkab zanjirlari hisoblash kontur toklari, tugun kuchlanishi, ekvivalent generator, ustma-ustlash usulidan foydalanib Om va Kirxgof qonunlarini tadbiq etish orqali amalga oshiriladi.
Ishni bajarish tartibi.
1.Rasmdagi printsipial sxema bo‘yicha zanjir yig’iladi. 2.Yig’ilgan zanjir tarkibidagi elementlarini ta’rifi o‘rganiladi. 3.Yig’ilgan zanjir tarkibidagi manbaalarni turlari o‘rganiladi.