Laboratoriya ishi- 3: kompyuter tizimli blokini qismlarga ajratish darsning maqsadi

LABORATORIYA ISHI- 3: KOMPYUTER TIZIMLI BLOKINI QISMLARGA
AJRATISH
Darsning maqsadi: talabalarga kompyuter tizimli blokini qismlarga ajratish, tanishtish va bilim ko’nikma hosil qilish.
Topshiriqlar rejasi:

1. 
   Tizimli blok haqida ma’lumot.
   
2. 
   Tizimli blok qismlari.
   
3. 
   Tizimli blokni qismlarga ajratish.
   
4. 
   Tizimli blok qismlarini yig’ish.
   
5. 
   Tizimli blokning ichki qurilmalarini ochib ko’rish.
   
6. 
   Ona plata va mikrorosessor ning ishlash holatini tekshirib ko’rish. 7. Vinchestor, Operativ xotira va ulanish portlarini
   

Nazariy qism
Tizimli blok. Personal kompyuterda bitta odam, biror bir mutahasis ko’magiga muhtoj bo’lmay ishlashi mumkin. Foydalanuvchi muloqotni ko’pgina vositalar orqali: alvafit-raqamli yoki grafik displey, klaviatura, sichqoncha va boshqalar bilan bajaradi. PK konfiguratsiyasini keragicha o’zgartirish mumkin. Biroq tayanch konfiguratsiyasi tushunchasi bor, u ommabop (tipik) hisoblanadi: tizimli blok (prosessor); monitor; klaviatura; sichqoncha. Kompyuterlarning portativ (noutbuk) variantida tizimli blok klaviatura ostida, qopqog’ida esa monitor joylashgan bo’ladi. Stol variantidagi personal kompyuterni ko’rib chiqamiz. Protsessor yoki tizimli blok PKning asosiy tashkil etuvchisidir. Protsessorda o’z navbatida kompyuterning eng asosiy qismlari joylashgan bo’ladi va ular kompyuterning ichki qurilmalari hisoblanadi.
Tizimli blok qismlari. Personal kompyuterning eng katta platasi tizimli platadir (Mother Board- ruscha materinskaya plata). Unda quyidagilar joylashgan bo’ladi:

• 
  Protsessor – asosiy mikrosxema, matematik va mantiqiy operatsiyalarni bajaradi;
  
• 
  Chipset (mikroprotsessorlar komplekti) - mikrosxemalar shodasi, ichki qurilmalar ishini boshqaradi va ona plataning asosiy funktsional imkoniyatlarini aniqlaydi;
  
• 
  Shinalar – uzatuvchilar shodasi, kompyuterlar ichki qurilmalari o’rtasida xabar almashtirishga xizmat qiladi;
  
• 
  Operativ xotira va uning turli qurilmalari;
  
• 
  Doimiy xotira qurilmalari;
  
• 
  Qo’shimcha qurilmalarni ulash razyomlari (slotlar).