Laboratoriya ishi – 0 Petizasiya usulida tuproq zarrachalarining zolini olish. Ajratilgan vaqt soat

Laboratoriya ishi – 20
Petizasiya usulida tuproq zarrachalarining zolini olish.
Ajratilgan vaqt - 2 soat

Kerakli asbob va uskunalar: Shtativ, unga mahkamlangan temir halqa bilan, filtr qog’oz, shisha voronka, shisha stakan
Kerakli reaktivlar: tuproq, 3-4 n.li NaCl eritmasi, distillangan suv
Ishning bajarikishi:Shtativga temir halqa berkitiladi va unga ichida filtr qog‘oz joylashtirilgan shisha voronka o‘rnatiladi. Voronkadagi filtr qog‘ozni 2/3 qismiga maydalangan qora tuproqdan solinadi. Qoronka 3-4 normal konsentrasiyali NaCl eritmasidan tuproq yuzasi to‘la yopiladigan qilib qo‘yiladi va voronka ostiga stakan qo‘yib filtrat yig‘ib olinadi. Ana shu jarayon yana uch marta takrorlanadi. Bunda tuproq yutish kompleksi tarkibidagi Ca+2 ionlari Na+ ionlariga almashinadi. Stakandagi filtrat rakovinaga to‘kib tashlanadi va voronkada joylashgan tuproqni endi Na+ ionlaridan tozalanadi. Buning uchun xuddi yuqoridagidek qilib tuproq yuviladi, bunda faqat distillangan suvdan foydalaniladi. Yuvish jarayonida filtratning rangiga e’tibor berish kerak. Filtrat avvalo rangsiz, so‘ngra ozgina, keyin sariq, oxirida qoramtir – qung‘ir tusga kiradi. Oxirgi rangining paydo bo‘lishi tuproq kolloidlarining eritmaga o‘tishidan darak beradi. Ana shu paytda voronka tagida toza stakan qo‘yish kerak va 100-200 ml tuproq zarrachalarining zolini yig‘ib olish kerak. Uni keyingi darslardagi tajribalar uchun saqlab qo‘ying. Eritmadagi tuproq kolloidi misellasining formulasini yozing

Nazotar uchun savol va mashqlar:
1. Kolloid eritmalarning olinish usuliari.
2. Kolloid sistemalarda dijfuziya va osmotik bosim mavjudmi?
3. Iviqlar deb nimaga aytiladi?
4. Gel deb nimaga aytiladi? Gellarga misol keltiring.