Laboratoriya ish 4 Mavzu: Bash Linux buyruq qobig'i. Ishning maqsadi

LABORATORIYA ISH - 4


Mavzu: Bash - Linux buyruq qobig'i.
Ishning maqsadi: Ko'pgina Linux distributivlarida sukut bo'yicha o'rnatilgan Bash qobig'i mavjud. POSIX Unix-ga o'xshash operatsion tizim standartiga mos keladigan barcha qobiqlar o'rtasida kam farq borligini unutmang.
NAZARIY QISM
Bash matn rejimida yoki Terminal ilovasida ishlaydi va interaktiv ishlaydi. Bu shuni anglatadiki, u foydalanuvchi kiritishini kutadi, keyin kiritilgan qatorni bajariladigan buyruq sifatida izohlaydi. Buyruqlar har xil: dasturni ishga tushirish, fayllar bilan operatsiyalar, Bashning o'zi tilida skriptni bajarish va boshqalar.
Unix ko'p foydalanuvchili operatsion tizim sifatida ishlab chiqilgan bo'lib, foydalanuvchilar terminallar orqali kirishadi. Misol uchun, binoda bitta kuchli kompyuter bor edi va terminallar mutaxassislarning ish xonalarida - umumiy mashinaning resurslariga kirish nuqtalarida joylashgan edi.

80-yillarda boshlangan shaxsiy kompyuterlarning tarqalishi munosabati bilan ko'p foydalanuvchili operatsion tizimlar ommaviy iste'molchi tomonidan talab qilinmadi. Biroq, serverlar uchun ular yaxshi tanlovga aylandi.
Tasavvur qiling-a, siz SSH orqali sayt fayllari joylashgan veb-serverga ulanyapsiz. GNU/Linux-da ishlash va "Terminal" dasturini ishga tushirish, siz Bash-ga ma'lum bir foydalanuvchi nomi ostida masofaviy kompyuterga ulanishni buyurasiz. Server sizga javob beradi va foydalanuvchi parolini kiritishingizni so'raydi. Buning sababi, bu server kompyuteridan bir nechta odam foydalanishi mumkin.
Linux matn rejimida mahalliy mashinada (masalan, Ctrl + Alt + F2 tugmachalarini bossangiz) terminal orqali mashinaga masofadan kirish taqlid qilinadi. Bu erda Bash birinchi navbatda loginni, so'ngra parolni kiritishni taklif qiladi. Parolni kiritishda ekranda hech narsa ko'rsatilmaydi. Bu ataylab qilingan bo'lib, hatto kiritilgan belgilar sonini ham ko'zdan kechirib bo'lmasdi. Agar kiritilgan login/parol juftligi tizimda ilgari ro'yxatdan o'tgan har qanday foydalanuvchiga mos kelsa, siz buyruqni kiritish uchun Bash so'rovini ko'rasiz. Agar xatoga yo'l qo'ysangiz, foydalanuvchi nomingiz/parolingizni qayta kiritishingiz kerak bo'ladi.
Grafik rejimda "Terminal" ilovasi uni ishga tushirgan foydalanuvchining ma'lumotlarini avtomatik ravishda "qabul qiladi" va uni Bash-ga uzatadi. Shunday qilib, siz allaqachon tizimga taqdim etilgansiz va siz ko'rgan birinchi narsa buyruq qatori so'rovidir.
Buyruqlar qatori so'rovi nisbatan standart sintaksisga ega va shunga o'xshash: имя_пользователя@имя_компьютра:текущий_каталог знак.

Skrinshotda pl - foydalanuvchi nomi, comp - kompyuter nomi. Linux tizimlarida tilda ~ belgisi foydalanuvchining uy katalogining (/home/user) stenografiyasidir. Bu Bash sukut bo'yicha joriy qiladigan katalog. Dollar belgisi $ biz imtiyozli bo'lmagan foydalanuvchi sifatida ishlayotganimizni bildiradi. Agar siz administrator sifatida tizimga kirgan bo'lsangiz, dollar belgisi dollar belgisi o'rniga # bo'ladi.
So'rovdan so'ng avtomatik ravishda bo'sh joy qo'yiladi va buyruq kutiladi. Yuqoridagi rasmda dastlab Enter tugmasi oddiygina bosilgan. Ikkinchi qatorda boshqa katalogga o'tish buyrug'i kiritildi. Uchinchi qatorda biz uning bajarilishi natijasini ko'ramiz - /opt so'rovda ko'rsatiladigan joriy katalogga aylandi.
Bash-da chiqarilishi mumkin bo'lgan ko'plab buyruqlar mavjud. Asosan, bu / bin, / usr / bin kataloglarida va boshqa bir qatorda joylashgan ma'lum bir dasturni ishga tushirish uchun buyruqlar. Tekshiriladigan kataloglar qobiqning $PATH o'zgaruvchisida yozilgan:

Bu erda echo buyrug'idan foydalanib, biz Bashdan $PATH o'zgaruvchisining qiymatini berishini so'raymiz. Chiqishda kataloglar bir-biridan ikki nuqta bilan ajratiladi.
Muayyan katalogda qaysi dasturlar o'rnatilganligini ko'rishingiz va ulardan birini ishga tushirishingiz mumkin:

Agar dastur faqat grafik interfeysga ega bo'lsa, u shunday boshlanadi (agar siz grafik rejimda bo'lsangiz, matnli rejimda xatolik yuzaga keladi). Bunday holda, Bash dastur tugashini kutadi, ya'ni boshqa buyruqlarni kiritish mumkin bo'lmaydi. Biroq, "Terminal" da siz ikkinchi yorliqni ochishingiz yoki ikkinchi oyna yaratishingiz mumkin. Bu Bash uchun boshqa jarayonni boshlaydi.
Matnli interfeysga ega dasturlar mavjud. Masalan, Nano muharriri:

Bunday holda, Bashga nano buyrug'i berildi va GNU Nano muharriri to'g'ridan-to'g'ri terminalda ochildi. Unda bir-ikki so'z bor edi. Tahrirlovchidan chiqish uchun siz Ctrl + X tugmalarini bosishingiz, saqlashni tasdiqlashingiz yoki uni bekor qilishingiz kerak. Bu sizni Bash buyruq qatoriga qaytaradi.
Bash-da ishlaydigan ko'pgina dasturlar foydalanuvchi bilan interaktiv (muloqot rejimi) bilan muloqot qilish uchun mo'ljallanmagan. Ma'no jihatidan ularni dasturlar emas, balki buyruqlar deb atash to'g'riroq. Foydalanuvchi buyruqni kiritadi, u bajariladi va boshqaruv yana Bashga o'tadi. Jamoa nima qilishi jamoaga bog'liq.
Bash faqat $PATH ro'yxatidagi kataloglarda bo'lmagan dasturlarni ishga tushirishi mumkin. Biroq, bu holda, uning manzili aniq ko'rsatilishi kerak. Bundan tashqari, faylni bajarish huquqiga ega bo'lishi kerakligini unutmasligingiz kerak.

Bu yerda, Python dasturlash tilidagi kodni o'z ichiga olgan uy katalogida test.py fayli yaratildi, u 10 raqamini aks ettiradi. Kod Nano tilida yozilgan (skrinshotda ko'rsatilmagan). Keyinchalik, faylga uning manziliga kirish orqali dasturni bajarishga harakat qilamiz.