L. Tijorat bankining resurslari va ularning tarkibi Tijorat bankining o‘z mablag‘lari

Tijorat banki kapitalini hisoblash usuli

	Ko‘rsatkichlar	Kapital, mln so‘m
	I darajali kapital	Asosiy I daraja	Qo‘shimcha II daraja	Jami kapital
	Oddiy aksiyalar	570		570
	Nokumulativ muddatsiz aksiyalar	198		198
	Kapital (ortiqcha qismi)	0		0
	Taqsimlanmagan foyda	31059		31059
	Aksiya egalari kamchiligining birlashgan kor xonalar aksiyadorlik hisobvaraqlaridagi ulushi	0
I	I darajali kapitaldan chegirmalar
	Nomaterial aktivlar	0
II	Sof I darajali kapital			31827

4-jadvalning davomi

V	II darajali kapital
	Joriy yilning foydasi		20463	20463
	Mumkin bo‘lgan zararlarni qoplash uchun zaxira (taxminiy tijorat 1,25 %)
	Kapitalning boshqa instrumentlari
	II darajali kapitalning I darajali kapitaldan ortgan qismi
	Umumiy kapital summasi chegirmalar olingunga qadar		52290	52290
I	Umumiy kapital summasidan olinadigan chegirmalar
	Konsolidatsiyalashmagan korxonalarning kapitaliga investitsiya
	Bank kapitalining barcha investitsiya instrumentlari
II	Riskka asoslangan kapitalning umumiy summasi			52290
III	Riskni hisobga olgan holdagi aktivlar umumiy summasi			832036
X	Birinchi darajali kapitalning yetarlilik darajasi (III/VII)			0,06
	Umumiy kapitalning yetarlilik darajasi (VII/VIII)			0,062

Rezerv kapitali – bankning umumiy va maxsus maqsadlari uchun (masalan, devalvatsiya uchun zaxira, trast operatsiyalari bo‘yicha biznes uchun zaxira, ko‘zda tutilmagan xarajatlar, tabiiy ofatlar natijasidagi zararlar uchun zaxira va boshqa maqsadlar uchun) yaratgan zaxirasining hisobi 30903–30906 balans hisobvaraqsida olib boriladi. Ushbu zaxira bankning taqsimlanmagan foydasi hisobiga tashkil etiladi. Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar to‘lagandan so‘ng sof foyda hisobiga shakllangan zax iralardir.
Ushbu zaxiralarga ajratiladigan chegirmalar miqdori ochiq e’lon qilinadigan hisobotda ko‘rsatilishi lozim. Zaxiradan bank faoliyatida vujudga keladigan turli zararlarni ular yuzaga kelishi bilanoq hech qanday cheklashlarsiz qoplash uchun foydalaniladi. Bundan mazkur zaxiralar hisobiga qoplanadigan barcha zararlar foyda va zararlar hisobida aks ettiriladi. 30903 – umumiy zaxira fondi bo‘lib, bu hisobvarag‘i bankning taqsimlanmagan foydasi hisobidan umumiy maqsadlar (masalan, bank faoliyatini kengaytirish, bank uchun zaruriy vositalarni sotib olish va ko‘zda tutilmagan xarajatlar, tabiiy ofatlar natijasidagi zararlar uchun va hokazo) uchun tashkil etgan zaxirasi hisobini yuritish uchun mo‘ljallangan.
30906 – devalvatsiya uchun zaxira bo‘lib, bu hisobvaraqda milliy valutaning devalvatsiyasi natijasida ko‘rishi mumkin bo‘lgan zararlarni qoplash uchun yaratilgan zaxiraning hisobi yuritiladi. Ushbu zaxira mablag‘lari bankning taqsimlanmagan foydasining ma’lum qismidan va valutadagi bank aktivining ustav kapitaliga tegishli ekvivalentini qayta baholash natijasida hisoblangan mablag‘lardan tashkil topgan.
Maxsus zaxiralar – „Standart“, „Substandart“, „Shubhali“ va „Umidsiz“ deb tasnifl angan kredit va lizing operatsiyalari yoki boshqa alohida muayyan aktivlar bo‘yicha yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan zararlarni qoplash uchun tashkil qilinadi.
Taqsimlanmagan foyda. Bu hisobvarag‘i bankning butun faoliyati davomida olgan foydasining taqsimlanmagan qismi hisobini yuritish uchun mo‘ljallangan. O‘z ichiga quyidagi hisobraqamlarni oladi: yillik, sof foyda; boshlang‘ich qiymatiga nisbatan qayta baholanganda qo‘shimcha qiymat.
31206 – yillik sof foyda. Bu hisobvarag‘i hisobot yilida bank faoliyatining moliyaviy natijalari bo‘yicha yillik foyda yoki zararlar hisobini olib borish uchun mo‘ljallangan. Ushbu hisobvarag‘i bankning yillik hisoboti topshirilgandan so‘ng yopiladi.
Agar bank moliyaviy hisobot yakunlariga ko‘ra foyda bilan chiqsa, ushbu hisobraqam kredit qoldiq bilan yopiladi.
Boshlang‘ich qiymatga nisbatan qayta baholanganda qo‘shimcha qiymat hisobvarag‘i infl atsiya natijasida bank asosiy vositalarining boshlang‘ich va bozor qiymatlari o‘rtasidagi ijobiy farq, ya’ni boshlang‘ich bahosiga nisbatan qo‘shimcha qiymatining summasi aks ettiriladi.
5-jadval Aksiyador tijorat banki kapitali o‘sishining dinamikasi

№