Kvant mexanikasi 19-mavzu: «nurlanishning kvant nazariyasi. Eynshteyn koeffitsiyentlari»

• Fanning nomi:
• Kvant mexanikasi
• Mavzu:
• «Nurlanishning kvant nazariyasi. Eynshteyn koeffitsiyentlari»
• O’qituvchi: dots. Pardayev O.P.
• Kafedra:Nazariy fizika va kvant elektronikasi

KVANT MEXANIKASI FANIDAN «NURLANISHNING KVANT NAZARIYASI.EYNSHTEYN KOEFFITSIYENTLARI» MAVZUSIDA OCHIQ DARS TAQDIMOTI

• Maks Plank
• –nemis fizigi, absoluyt qora jism nurlanishining kvant nazariyasini yaratgan (1900),
• Nobel mukofoti sovrindori (1918).

• Albert Eynshteyn – nisbiylik nazariyasi asoschisi, 1917 yil nurlanishning kvant nazariyasini bergan. 300 dan ortiq fizika bo’yicha ilmiy ishlar muallifi.
• Nobel mukofati sovtindori

• Adabiyot
•  
• 1.Д.И.Блохинцев.Основы квантовой механики\.М.,1984
• 2.Л.Д.Ландау,Е.М.Лифшиц.Назарий физика киска курси.Квант механикаси.Тошкент,1976
• 3.Н.Хошимов ва бошкалар.Квант механикаси асослари.Тошкент,1995
• 4.А.С.Давыдов.Квантовая механика.М.,1986
• 5.O.Pardayev.Kvant mexanikasi fanidan o’quv-uslubiy majmua.
• 6.Э.М.Шпольский.Атом физикаси.2-жилд, М.,1985
• 7. http://www.ziyonet.uz
• 8. http://www.e-books.ru

o’tishda kvantning yutilishi,

• o’tishda kvantning yutilishi,
• o’tishda kvantning nurlanishi sodir bo’ladi.

• - Plank formulasi.

• Yutilish Spontan nnurlanish Majburiy urlanish

• 1.

• 2.

• - Reley-Jins

• I

• d

• 1.

• 2.

• T>0

• T<0

• lyuminessensiyalanuvchi muhitlarda ishlovchi lazerlar;
• past bosimli inert gazlarda elektr razryadli lazerlar;
• yarimo’tkazgichli lazerlar;
• yukori bosim ostidagi va gazlarida ishlovchi lazerlar;
• ionlashgan argon gazida uzluksiz ishlovchi,yashil nurni generasiya qiluvchi lazerlar;
• gazlarining ftorid gaz aralashmasida ishlovchi eksimer lazerlar;
• bo’yoqlarda ishlovchi lazerlar;
• gaz aralashmalarida ishlovchi kimyoviy lazerlar;
• issiqlik bilan damlash orqali ishlovchi gazodinamik lazerlar;
• erkin elektronlarda ishlovchi lazerlar;
• bir fotonning ikki fotonga ajralishiga asoslangan parametrik lazerlar;
• gamma va rentgen nurlari diapazonida ishlovchi lazerlar yasalganki,ular va yušorida zikr qilingan lazerlar fan va texnikada, xalq xo’jaligining minglab sohalarida muvaffaqyat bilan ishlatilib kelinmoqda. Lazerlar va ular taratayotgan nurlarning ochilmagan qirralari hamda ularning qo’llanish sohalari behisobdir.

• Nazorat savollari:
• 1.Ikki sathli sistemada qanday o’tishlar sodir bo’ladi?
• 2.Mahburiy nurlanish va spontan nurlanishlar va ular o’rtasidagi farqlar nimadan iborat?
• 3.Termodinamik muvozanat nima?
• 4.Eynshteyn koeffitsiyentlari qanday topiladi?
• 5.Yutilish foeffitsiyenti uchun kvantmexanik formulani yozing.
• 6.Manfiy temperature nima va u qanday sharoitda yuzaga keladi?