Куз шеъри” “Баргчалар” Мужассам машғулот

Мавзу: “Куз фасли” “Куз шеъри” “Баргчалар” Мужассам машғулот. (сухбат) Мақсад: - Болаларни куз фасли, катталарнинг кузда қиладиган меҳнат билан таништириш. Болаларга куз фасли келиши билан табиатдаги ўзгаришлар дарахтларнин барглари сарғайиши билан бошланиши ҳақида маълумот бериш. Кузги дарахтларнинг сарғайган баргларини болаларга кўрсатиш ва улардан сарғайиган барг расмини чизишга хохиш ўйғатиш. Расм чизиш малакаларини мустахкамлаш. Қўл, бармоқ ҳаракатини фаоллаштириш. Машғулотнинг бориши: Тарбиячи: Болажонлар, ҳозир қайси фасл? (Болаларнинг жавоби). Тарбиячи: Тўғри, болажонлар, ҳозир куз фасли, сизлар куз фасли ҳақидаги “Олтин кузим” шеърини ёддан биласизлар, тўғрими? Ҳозир ким шу шеърни айтиб беради? Асом Зиёмат Олтин кузим Меваларни Тўкин-сочин Шакар этинг, Дала-ю боғ.... Япроқларни Деҳқонларнинг Сим-зар этинг, Димоғи чоғ, Олтин кузим. Сахий кузим. Тарбиячи “Кузда катталар меҳнати” мавзусидаги суратни илиб қўяди ва мазмуни бўйича саволлар беради. Суратда қайси фасл тасвирланган? (Суратда куз фасли тасвирланган). Нима учун шундай деб ўйлайсиз? (Чунки бу суратда куз фаслида пишадиган мева ва сабзавотлар, пахта йиғим-терими тасвирланган). Расмда қандай меҳнат турлари тасвирланган? Болалар нима қилишяпти? (Олма, карам, сабзи, лавлаги, қовун, тарвуз йиғимида ёрдамлашаяптилар). Савол-жавобдан сўнг ҳар бир болага куз фаслида катталар меҳнати тасвирланган сурат берилади ва ушба сурат асосида ҳикоя тузиши сўралади. Тарбиячи: Болажонлар, ҳозир мен сизларга мана бу сурат асосида ҳикоя айтиб бераман: “Иссиқ ёздан сўнг куз фасли келади. Кузда дала ва боғларда иш қизғин бўлади. Кузги ҳосил йиғиб-териб олинади. Барно ва Алишер ота-оналарига кузги ҳосилни йиғишда ёрдамлашаяптилар. Алишер картошкаларни белкурак ёрдамида қазиб ёр юзасига чиқаряпти. Барно қазилган картошкаларни қопга соляпти. Болалар отаси билан терилган ҳосилни тракторга ортяптилар. Кузги ҳосил шаҳарликларга ўз вақтида етказиб берилади”. Энди болажонлар сиз ҳам қўлингиздаги сурат асосида ҳикоя тузишга ҳаракат қилинг. Агар қийналсангиз биз ёрдам берамиз. Масалан, олдин расмдаги болаларга исм қўйиб олинг, сўнг уларнинг қилаётган иши ҳақида гапиринг. Тарбиячининг намунали ҳикоясидан сўнг болаларнинг тузган ҳикоялари тингланади. Тетиклаштирувчи машқ: “Ёмғир” Болалар доира бўлиб бир-бирларининг орқасига қўлларини қўйиб турадилар ва тарбиячи Айтган сўзларга мос ҳаракатларни бажарадилар. Тарбиячи: Болажонлар, куз фаслида ҳаво савоб, шамол бўлиб, бир пасда булутларни олиб келади ва тез-тез ёмғир ёғади. Келинг ҳозир, биргаликда ёмғир машқини бажарамиз. Қуёш чарақлаб турганди, бирдан шамол турди ва қора булутларни олиб келди. Булутлар қуюқлашиб ёмғир ёға бошлади. Ёмғир олдин секин, кейин тезроқ ва яна тезроқ ёғади. Кейин озгина секинлашди, яна секинлашади ва тўхтади. Ҳамма ёрдан сув оқа бошлади. Яна шамол келиб булутларни тарқатиб юборди. Қуёш чарақлаб нур соча бошлади. Тарбиячи: Қаранглар болалар ҳамма ёқни кузги сарғайган барглар босиб кетибди. Улар чиройли-а? Худди олтинга ўхшайдия. Барглар, барглар, ҳой барглар Олиндай ёнарсизлар Табиат сизни сийлар Сарғайибсизлар бирам. Шу пайтда олин куз либоида бир бола кириб келади. Мени дерлар олин куз Тўкин-сочин, мўл-кўл куз Баргларим сарғаяди Тўкилади келгач куз. Тарбиячи: Хуш келибсиз олтин куз, хосиллари мўл-кўл куз. Олтин куз: Хушвақт бўлинг опажон, расм чизарсиз қачон? Тарбиячи: Олтин куз келганини, барглар сарғайганини чизмоқчимиз биз бугун. Олтин куз: Мен ҳам кўрсам майлими? Тарбиячи: Рухсат берамизми болалар? Болалар: Ҳа рухсат берами. Тарбиячи: Мархамат олтин куз, болаларнинг чизган баргларини бахолаб борасиз. Олтин куз: Яхши чизган баргларга совғалар ҳам бераман. Тарбиячи: Эшитдингларми болалар? Брагларни чиройли чизинглар ҳаммангиз совға олишингизни хохлайман. Мархамат бошладик. Қоғоз сотхига аввал қора қаламда баргнинг шаклини чизиб оламиз. Сўнгра уни сариқ рагга бўяймиз. Мана бундай қилиб (тарбиячи чизиб болаларга кўрсатади). Болаларр доскага қараб ва олдиларидаги баргларга қараб чиза бошлайдилар. Тарбиячи: Болалар ким чизиб бўлса мени олдимга олиб келинглар. Болалар бирин-кетин чизан расмларини олиб келадилар. Тарбиячи олин куз иккаласи бахолаб боради. Тарбиячи: Олтин куз болаларни чизган суратлари сенга ёқдими? Олтин куз: Албатта ёқди. Мен болаларга яшилми сариқ ўйинини ўргатаман. Майлими? Тарбиячи: Мархамат. Олтин куз: Ёзми куз дийман. Куз десангиз сарғайган баргни кўрсатасизлар, ёз десангиз яшил баргни. Ким адашса ўйиндан ташқарига чиқади. Ўйин 2-3 марта такрорланади ва машғулот якунланади.