Kuvanova Shahnoza Omonovna nemis tili fanidan mukammal qo‘llanma

Wir gehen heute ins Kino.
Wir gehen heute ins Kino.
Wir gehen heute ins Kino.
e) gapning maqsadga ko‘ra turlari(darak, so‘roq, buyruq)ni belgilaydi. Bunda bir gap intonatsiya yordamida ber nechta ma’no kasb etishi mukin:
Er fährt in die BRD. (darak gap)
Er fährt in die BRD? (so‘roq gap)
Er fährt in die BRD! (undov gap)
Er fährt in die BRD! (buyruq gap)
Gapdagi munosabatlar grammatik munosabatlar bilan ifodalanganda, intonatsiya odatda o‘zining asosiy rolini yo‘qotib, ikkinchi darajali vositaga aylanadi:Hast du deisen Roman gelesen?
Bu so‘roq so‘zsiz so‘roq gapni shakllantirishda so‘z tartibi asosiy rol o‘ynaydi. To‘g‘ri, intonatsiya ham ma’lum rolni o‘ynaydi, biroq so‘z tartibiga nisbatan ikkinchi darajali vosita sanaladi.
Bordi-yu gapda grammatik vositalar bo‘lmasa yoki umuman tushib qolgan bo‘lsa, unda intonatsiyaning roli ancha kuchayadi va hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi: Du hast diesen Roman gelesen?
Bu gap tartib jihatdan darak gap. Biroq gapda so‘roq ma’nosini berish uchun biz uni kuchli intonatsiya bilan talaffuz qilamiz .
5. So‘z tartibi. So‘z tartibi so‘zlarni va so‘z birikmalarini gapda birlashtiradi va asosan quyidagi funksiyalarni bajaradi:
a) so‘zlovchi uchun muhim sanalgan gapdagi biror bo‘lakni ta’kidlab, bo‘rttirib, alohida qayd etib ko‘rsatishda so‘z tartibi semantik – stilistik funktsiyani (die semantisch – stilistische Funktion) bajaradi. Masalan, kesimning tuslanmaydigan qismini birinchi o‘ringa qo‘yish bilan so‘zlovchi o‘sha kesim ifodalagan ma’noga asosiy e’tibor berish kerakligini ko‘rsatadi:
b) gap bo‘laklari gapdagi o‘rniga qarab, ularning turini belgilashda so‘z tartibi logik-grammatik funksiyani (die logish – grammatische Funktion.) bajaradi. masalan, kesimning darak, so‘roq va bosh gaplarda hamma vaqt ikkinchi o‘rinda, so‘roq so‘zsiz so‘roq gapda, shuning dek buyruq gaplarda doimo birinchi o‘rinda, ergash gaplarda esa gapning oxirida kelishiga qarab gap turlarini belgilash mumkin:
s) so‘z tartibi o‘zining struktural-grammatik funktsiyasi (die strukturell-grammatische Funktion) da so‘z birikmalarini va gaplarni qurilish jihatdan ma’lum bir qolip – ramkalari konstruktsiyasiga soladi. Raqamli konstruktsiya deganda o‘zaro uzviy bog‘langan so‘zlarning bir-biridan ajralgan (distant) holda qo‘llanishi va ular orasiga boshqa bo‘laklarni kiritilishi tushuniladi.
Ramkali konstruktsiyani nemis tilida quyidagi so‘zlar tashkil etadi:
a) Ot gruppasida artikl ... ot yoki olmosh ... ot:
Ich sehe einen neuen Film.
b) Fe’l gruppasida kesimning tuslanuvchan va tuslanmaydigan qismlari.
Er las einen Roman
Er hat einen Roman gelesen.
s ) infinitiv gruppasida ohne, statt, um … zu+infinitiv yoki sich … zu+ Infinitiv:
Er geht ins Kino, ohne auf mich zu warten.