Kurs loyihasi mavzu ishlab chiqarish samaradorligi va uni oshirishning asosiy yollari

Умумий

маҳсулот

Меҳнат ҳаражати

Ўртача

маҳсулот

Чегаравий

маҳсулот

Grafikdan kо‘rinadiki, mahsulot hajmi 112 donaga yetguncha oshib boradi, keyin esa kamayishi kuzatiladi. Egri chiziqning bu qismi punktir chizig‘i bilan kо‘rsatilgan.

Rasmning pastki «b» qismida 1 birlik mehnat sarfiga tо‘g‘ri kelgan о‘rtacha va chegaraviy mahsulot birliklari keltirilgan. Mahsulot hajmi oshib borgan sari mehnatning chegaraviy mahsuloti doim musbat kattalik, mahsulot hajmi kamayib borgan sari esa manfiy kattalik bо‘ladi.

Shuning uchun ham chegaraviy mahsulot egri chizig‘i gorizontal о‘qni umumiy mahsulot hajmi eng katta bо‘lgan nuqtada kesib о‘tadi.

О‘rtacha va chegaraviy mahsulot egri chiziqlari ham о‘zaro bog‘liqdir. Chegaraviy mahsulot о‘rtacha mahsulotdan katta bо‘lgan oraliqda (1- va 4- mahsulot hajmlari orasida) о‘rtacha mahsulot miqdorlari oshib boradi, chegaraviy mahsulot о‘rtacha mahsulotdan kichik bо‘lsa, о‘rtacha mahsulot kamaya boshlaydi.

Chegaraviy mahsulotning kamayib borishi shunchalik yaqqol kuzatiladiki, «chegaraviy qaytimning pasayib borishi» qonuni uni xarakterlash uchun juda kо‘p ishlatiladi. Bu qonun faqat mehnatninggina emas boshqa kiritiladigan omillarning chegaraviy unumdorligiga nisbatan ham amal qiladi.

Yana shuni ham ta’kidlash lozimki, payib borayotgan qaytim qonuni qisqa muddatli davrda va о‘zgarmas texnologiya shaoritida amal qiladi.

Uzoq muddatli davrda ishlab chiqarish xususiyatlari keyingi ma’ruzada о‘rganiladi.