Kurs ishi mavzu: Zarafshon iqtisodiy rayoni qishloq xo’jaligi Bajardi: Sadullayeva Lola Qabul qildi: Xayitbayev Abror Urganch-2022 kirish

4-rasm. Viloyatda eng ko’p yetishtiriladigan maxsulot bu kartoshkadir.
Shundan 154 ming gektari donli ekinlar (O’zbekistonda oldingi o’rinlarda), 92 ming ga paxta, 7,6 ming ga tamaki, 25 ming ga sabzavot va 52 ming gektari yemhashak yetishtirish bilan band. Shu yilda 146 ming gektarga bug’doy ekilgan, yalpi hosil 781 ming tonna, hosildorlik 53,6 s/ga. Paxta maydonlaridan 235 ming t paxta xom ashyosi yoki har bir gektar yerdan 25,7 sentnerdan hosil olingan. Tamakichilik Urgut tumanida tashkil etilgana. Boshqa texnika va moyli ekinlardan masxar, kungaboqar, shuningdek, zig’ir va kunjut ham ekiladi. Kartoshka 11,6 gektar yerni egallaydi, yalpi hosil 450 ming t. Uzum 34,2 ming gektarda, o’rtacha bir yilda 420 ming tonna yetishtiriladi. Kartoshka va uzum yetishtirishda Bulung’ur tumani yetakchilik qiladi. Viloyat bo’yicha yirik shoxli mollar soni 1285 ming boshga yaqin (respublikada 1-o’rinda turadi), qo’y va echkilar 1827 ming bosh. Bir yilda yetishtirilgan qorako’l teri 93 ming dona atrofida, pilla 2737 tonnani, jun 4384 t, sut 930 ming t, go’sht (tirik vaznda) 204 ming tonnani tashkil etadi. Qishloq xo’jaligining ixtisoslashuvi quyidagicha: Urgut tumanida tamakichilik, bog’dorchilik, uzumchilik, Qo’shrabot va Nurobodda, asosan chorvachilik, Bulung’urda bog’dorchilik va uzumchilik, kartoshka yetishtirish, Samarqand, Urgut va Toyloq tumanlarida shahar atrofi qishloq xo’jaligi va h.k. Paxta sug’orma dehqonchilik rayonlarida (Pastdarg’om, Paxtachi, Ishtixon, Narpay, Payariq, Oqdaryo va b.), g’alla paxta bilan birgalikda, shuningdek, lalmikor yerlarda-tog’ etaklarida yetishtiriladi. Viloyat agroiqtisodiyotida chorvachilik ham katta o’ringa ega. Uning geografiyasida go’sht yetishtirish bo’yicha Urgut tumani keskin ajralib turadi – mintaqa jami go’sht mahsulotining 16,6 foizini beradi. Sut borasida ham Urgut hamda Ishtixon va Kattaqo’rg’on tumanlari ixtisoslashgan hisoblanadi. Tabiiyki, parrandachilik, jumladan tuxum yetishtirish, odatda, yirik shaharlar atrofida rivojlangan bo’ladi. SHu bois, mazkur chorvachilik mahsulotining 2/3 qismi birgina Samarqand tumanida tayyorlanadi. Samarqand viloyatida nomoddiy ishlab chiqarishda jami ishchi va xizmatchilarning 33,2 foizi (436 ming kishi) band. Sog’liqni saqlash tizimida jami 125 muassasa mavjud, ularning ko’pchiligi byudjet tasarrufida. Har 10000 kishiga to’g’ri keladigan bemor o’rinlari 41,4 ta. Mintaqada aholi salomatligini tiklashga qaratilgan ko’plab rekreatsiya ob’ektlari – oromgoh va sihatgohlar tashkil etilgan. Jumladan, ular Kattaqo’rg’on tumani (Nagorniy), Nurobod (Ibn Sino nomidagi sanatoriya), shuningdek, Bulung’ur, Urgut va boshqa tumanlarda, Samarqand shahrida ham bor. Samarqand viloyatida jami 553 ta maktabgacha tarbiya muassasalari bor. Ulardagi o’rinlar soni 68,5 ming kishi. Boshqacha qilib aytganda, har bir muassasaga o’rtacha 106 kishidan to’g’ri keladi. Tabiiyki, maktab va maktabgacha tarbiya muassasalarini tashkil etish cho’l va tog’liklardan iborat qishloq tumanlarida (Qo’shrabot, Nurobod, Paxtachi) ancha muammolarga duch keladi. Sababi bu hududlarda aholi siyrak joylashgan, qishloqlari esa uncha katta emas.