Kurs ishi mavzu: Tadbirkorlik shakllari, tadbirkorlik faoliyati va ularning jamiyatda tutgan o’rni. Bajardi: 2-kurs talabasi Xolov. S qabul qildi: Qarshi-2021 Reja

AMD-xitoy
Huawei-Symantec
Shanxay avtosanoat korporatsiyasi (上海 汽车 集团 股份有限公司), shuningdek SAIC (上汽) va SAIC-GM (上汽 通用) nomi bilan tanilgan, Xitoyning davlat avtomobilsozlik kompaniyasi, bosh qarorgohi Shanxayoperatingda AQShga tegishli qo'shma korxonada joylashgan. General Motors. SAIC qo'shma korxonalari tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar, shu jumladan marques ostida sotiladi Baojun, Buik, Chevrolet, Iveco, Skodava Volkswagen
SAIC Motor bilan General Motorsilgari Shanxay General Motors Company Ltd nomi bilan tanilgan bo'lib, Xitoyda to'rtta fabrikada, xususan Buikda, shuningdek, ba'zi Chevrolet va Cadillac modellarida ko'plab avtomobillarni ishlab chiqaradi. 2018 yil noyabr oyida kompaniya Xitoy bozori uchun yangi Chevrolet modellarini e'lon qildi, shu jumladan kengaytirilgan g'ildiraklar bazasi Malibu XL, yangi Chevy SUV konsepsiyasi va yangi Monza.
Volkswagen Group Xitoy - Xitoyda ishlab chiqarilgan ko'plab VW va Audi avtomobillari ikkita qo'shma korxona hamkorligida ishlab chiqarilgan: FAW-Volkswagen va SAIC Volkswagen.
Beijing Benz Automotive Co., Ltd. BAIC Motor kompaniyasi bilan qo'shma korxona Daimler AG. 2018 yil 22-noyabr holatiga ko'ra ushbu ittifoq tomonidan Xitoyda to'liq ikki million Mercedes-Benz avtomobili ishlab chiqarilgan.
Dongfeng Motor Corporation (东风 汽车 公司, qisqartirilgan - 东风) - bu bosh qarorgohi joylashgan Xitoy davlat avtomobil ishlab chiqaruvchisi Vuxan. Kompaniya ishlab chiqarish hajmi bo'yicha 2017 yilda Xitoyning ikkinchi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchisi bo'lib, o'sha yili 4,1 milliondan ortiq avtomobil ishlab chiqardi. O'z brendlari Dongfeng, Venusiya, va Dongfen Fengshen. Qo'shma korxonalar kiradi Cummins, Dana, Honda, Nissan, Infiniti, PSA Peugeot Citroen, Renault, Kiava Yo'lon. FAW guruhi Korporatsiya (第一 汽车 集团, qisqartirilgan - 一汽) - bu Xitoyning davlatga qarashli avtomobilsozlik ishlab chiqaruvchi kompaniyasi, uning bosh qarorgohi. Changchun. 2017 yilda kompaniya 3,3 million avtomobil ishlab chiqarish hajmi bo'yicha uchinchi o'rinni egalladi. FAW o'z mahsulotlarini, shu jumladan kamida o'n xil brend ostida mahsulot sotadi Besturn/ Bénténg, Dario, Xayma, Hongqi, Jiaxing, Jie Fang, Jilin, Oley, Jie Fang va Yuan Zhengva Tyantszin Xiali. FAW qo'shma korxonalari sotiladi Audi, General Motors, Mazda, Toyota va Volkswagen.
GAC (Guangzhou Automobile Group), ya'ni bosh qarorgohi Guanchjouda joylashgan Xitoy davlat avtomobil ishlab chiqaruvchisi. Ular 2017 yilda oltinchi yirik ishlab chiqaruvchi bo'lib, 2017 yilda 2 milliondan ziyod avtomobil ishlab chiqargan. GAC Trumpchi brendi ostida yengil avtomobillarni sotmoqda. Xitoyda ular Fiat, Honda, Isuzu, Mitsubishi va Toyota kabi xorijiy qo'shma korxonalari bilan ko'proq tanilgan.
Chang'an avtomobil guruhi (重庆 长安 汽车 股份有限公司, qisqartirilgan 长安) - bu bosh qarorgohi joylashgan avtomobil ishlab chiqaruvchisi Chontsin, va bu davlat korxonasidir. 2017 yilda kompaniya 2,8 million dona avtomobil ishlab chiqarish hajmi bo'yicha to'rtinchi o'rinni egalladi. Changan markasi ostida sotiladigan yo'lovchi avtomobillarni va Chana markasi ostida sotiladigan tijorat vositalarini ishlab chiqadi, ishlab chiqaradi, ishlab chiqaradi va sotadi. Xorijiy qo'shma korxona kompaniyalari kiradi Suzuki, Ford, Mazda va PSA Peugeot Citroen.
Chery, Anhuyda joylashgan Xitoyning davlat avtomobil ishlab chiqaruvchisi. Ular 2017 yilda o'ninchi yirik ishlab chiqaruvchi edi. Ular ishlab chiqarish uchun Jaguar Land Rover bilan xorijiy qo'shma korxonaga ega Yaguar va Land Rover Xitoyda mashinalar.
Brilliance Auto, Shenyangda joylashgan Xitoyning davlat avtomobil ishlab chiqaruvchisi. Ular 2017 yilda to'qqizinchi yirik ishlab chiqaruvchi edi. Ular BMW bilan xorijiy qo'shma korxonaga ega, shuningdek o'zlarining Brilliance brendi ostida yo'lovchi tashish vositalarini sotadilar va 2019 yil davomida Xitoyda 520 mingta avtomobil ishlab chiqarishi kutilmoqda.
Honda Motor Co. Guangzhou Automobile Group (GAC Group) bilan qo'shma korxonaga ega
Greely-Volvo, Geely, xususiy avtomobil ishlab chiqaruvchi eng yirik va Xitoyda ettinchi yirik ishlab chiqaruvchi hisoblanadi. Ularning etakchi brendi Geely Auto 2017 yilda Xitoyning eng yaxshi avtomobil brendiga aylandi. Hozirda dunyodagi eng tez rivojlanayotgan avtomobilsozlik guruhlaridan biri bo'lgan Geely shvedlarning hashamatli avtoulov brendiga egaligi bilan mashhur, Volvo. Xitoyda ularning yengil avtomobil markalari orasida Geely Auto, Volvo avtomobillariva Lynk & Co. Butun Volvo Avtomobillar kompaniyasi Xitoyning Geely kompaniyasiga 2010 yildan beri tegishli bo'lib, eksport qilish uchun XC60 rusumidagi avtomobillarning ko'pini Xitoyda ishlab chiqaradi.
Hindiston
QK kompaniyalari korporativ investitsiyalarning afzal shakli hisoblanadi, ammo qo'shma korxonalar uchun alohida qonunlar mavjud emas. Hindistonga qo'shilgan kompaniyalar mahalliy kompaniyalar qatorida ko'rib chiqiladi.
Yuqoridagi ikki tomon QK kompaniyasining aktsiyalariga kelishilgan nisbatda, naqd pulda obuna bo'lishadi va yangi biznes boshlashadi.
Ikki tomon (jismoniy shaxslar yoki kompaniyalar) Hindistonda kompaniyani o'z ichiga oladi. Bir tomonning biznesi kompaniyaga o'tkaziladi va bunday o'tkazishni hisobga olgan holda aksiyalar kompaniya tomonidan chiqarilib, unga obuna bo'ladi. Boshqa tomon aksiyalarga naqd pul bilan obuna bo'lishadi.
Mavjud hind kompaniyasining promouter aktsiyadori va uchinchi shaxs, ular individual / kompaniya bo'lishi mumkin, ulardan biri norezident yoki har ikkala rezident bo'lishi mumkin, ushbu kompaniyaning biznesini birgalikda olib borish uchun hamkorlik qiladi va uning aktsiyalarini ushbu uchinchi shaxs oladi. pulni naqd to'lash orqali o'tkazish.
Xususiy kompaniyalarga (faqat $ 2500 atrofida kapitalning quyi chegarasi, yuqori chegara yo'q) ruxsat beriladi[19] Hindistonda va jamoat kompaniyalari bilan, cheklangan yoki yo'q, sheriklik bilan. yakka tartibdagi tadbirkorlikka ham ruxsat beriladi. Biroq, ikkinchisi NRI uchun saqlangan.
Xorijiy kompaniyalar kapital bozori operatsiyalari orqali RBI ning oldindan ruxsatisiz ikkita birjada operatsiyalarni amalga oshirishi mumkin, ammo ular Hindiston korxonalarining to'langan kapitalida 10 foizdan ortiq kapitalga egalik qila olmaydilar, shu bilan birga korxonada jami xorijiy institutsional investitsiyalar (FII) 24 ga teng foiz.
Hindistonga qo'shilgan yoki qo'shilmagan to'liq egalik qiluvchi kompaniyalar (WOS) va loyiha ofislari va filiallarini tashkil etish. Ba'zan, filiallar bozorni sinab ko'rish va uning ta'mini olish uchun boshlanganligi tushuniladi. Rezidentlardan norezidentlarga kapitalni o'tkazish birlashish va qo'shilish (M & A) odatda avtomatik marshrut ostida ruxsat etiladi. Biroq, agar M & As hukumat tomonidan oldindan ruxsat olinishini talab qiladigan sohalarda va tadbirlarda bo'lsa (Siyosatning 1-ilovasi), bu faqat ruxsatnomadan keyin amalga oshirilishi mumkin.[20]
Ikkinchi zavodlar va mashinalar importi bilan birga savdo kompaniyalari bilan qo'shma korxonalarga yo'l qo'yiladi.
Qo'shma korxonada xorijiy sherik texnik hamkorlikni amalga oshiradi va narxlar valyuta tarkibiy qismini o'z ichiga oladi, hindistonlik sherik esa zavod yoki qurilish maydonchasini va mahalliy ishlab chiqarilgan mashinalar va mahsulot qismlarini taqdim etadi. Ko'pgina qo'shma korxonalar mas'uliyati cheklanganligi sababli afzalliklari tufayli jamoat cheklangan jamiyatlari (MChJ) sifatida shakllanadi.[21]
Ukraina
Yilda Ukraina aksariyat qo'shma korxonalar quyidagi shakllarda ishlaydi Mas'uliyati cheklangan jamiyat,[22] chunki qo'shma korxona sifatida yuridik shaxs shakli mavjud emas. Xorijiy investorlarning huquqlarini himoya qilish Ukrainaning "Chet el investitsiyalari to'g'risida" gi qonuni bilan kafolatlangan. Ukrainada QK yuridik shaxs tashkil etmasdan tuzilishi va Hamkorlik shartnomasi deb nomlanishi mumkin[23] (Dogovir pro spilnu diyalnist; Ukr. Dogovir pro spilnuyu dyyalnist). Ukraina fuqarolik kodeksiga ko'ra, CA ikki yoki undan ortiq tomon tomonidan tashkil etilishi mumkin; tomonlarning huquqlari va majburiyatlari shartnoma bilan tartibga solinadi. Hamkorlik shartnomasi Ukrainada, asosan neft va gaz ishlab chiqarish.

Oʻzbekistonda, asosan, mustaqillikdan keyin Koreya Respublikasi, AQSH, Xitoy, Italiya, Turkiya, pokiston, Germaniya, Rossiya, Ukrai-na, Buyuk Britaniya va boshqa bir qator davlatlar kompaniyalari va fir-malari bilan hamkorlikda Qoʻshma korxonalar ishga tushirildi. Avtomobilsozlikda "Oʻz DEUavto" Oʻzbekistonkoreya (qarang Asaka avtomobil zavodi), "SamKoch-avto" OʻzbekistonTurkiya, oltin sanoatida "Zarafshon-Nyumont" Oʻzbekiston-Amerika, "OʻzBAT" Oʻzbekiston-Buyuk Britaniya (qarang "British Ame-riken Tobakko"), "Sovplastital" Oʻzbekiston-Italiya, telekamunikatsiya korxonalari va boshqa juda koʻp Qoʻshma korxona faoliyat koʻrsatmoqda.

2002 yilda chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar eksporti hajmi Oʻzbekiston Respublikasi umumiy eksport hajmining 19,8% ni(443,0 mln. AQSH dollari) va import respublika umumiy importi hajmining 26% ni (704,8 mln. AQSH dollari) tashkil etdi. Oʻzbekistonda 2004 yil 1 yanvar holatiga koʻra chet el investitsiyalari ishtirokidagi 3539 korxona roʻyxatga olingan boʻlib, ularning 62,4% faoliyat yuritdi.

Kichik korxonalar.

Kichik tadbirkorlikni jadal rivojlantirish, mamlakat iqtisodida xususiy sektor ulushini oshirish, ishlab chiqarish sohasida aholini bandligini to‘laroq ta’minlash uchun yanada qulay sharoit yaratish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998 apreldagi ““Xususiy tadbirkorlik kichik biznesni rivojlantirishni yanada rag‘batlantirish chora tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish haqida” 2003 yil 30 avgustda 3305–son Farmoni qabul qilindi. Mazkur farmonga asosan 2004 yilning 1 yanvaridan boshlab, o‘rta korxonalar ham kichik korxonalar jumlasiga ki-ritilib, imtiyozga ega bo‘lgan holda soddalashtirilgan soliq to‘lash huquqiga ega bo‘ldi. 2004 1 yanvardan boshlab kichik korxonalar ularda ishlovchilar soniga qarab ajratilardi.

Mikrofirmalar turkumiga, odatda, quyidagi yangi bunyod etilayotgan va amaldagi korxonalar kiradilar:

ishlab chiqarish tarmoqlarida band bo‘lgan xodimlarning o‘rtacha yillik soni- 20 kishidan;

xizmat ko‘rsatish sohasi va ishlab chiqarishga aloqador bo‘lmagan boshqa tarmoqlarda 10 kishidan;

ulgurji, chakana savdo va umumiy ovqat-lanish sohasida 5 kishidan oshmagan korxonalar.

Shuningdek, individual mehnat faoliyati bilan shug‘ullanuvchi va shirkat (o‘rtoqlik)ga birlashib ishlovchi jismoniy shaxslarni ham kichik biznes subyektlari qatorigakiritdi.

Yuqorida keltirlgan Farmonga asosan kichik korxonalar jumlasiga qo‘ydagilar kiradi:
yengil va oziq-ovqat sanoati, metalga ishlov berish va asbobsozliq yog‘ochni qayta ishlash , mebel sanoati va qurilish materiallari sanoati ishlab chiqarish tarmoqlaridagi band bo‘lgan xodimlarning o‘rtacha yillik soni 100 kishigacha bo‘lgan korxonalar (2004 yil 1 yanvarga qadar 40 kishidan oshmagan);
mashinasozliq metallurgiya, yoqilg‘i energetika va kimyo sanoati korxonalarida 50 kishigacha (ilgari 40 kishi) qishloq ho‘jaligi mahsulotlarini yetishtirish va qayta ish-lash, qurilish hamda boshqa sanoat-ishlab chiqarish sohalari korxonalarida ishlayotgan xodimlari soni 50 kishigacha (2004 yilgacha 20 kishidan oshmagan)
fan- ilmiy xizmat ko‘rsatish , transport, aloqa , xizmat ko‘rsatish sohasi (sug‘urta kompaniyalaridan tashqari), savdo va umumiy ovqatlanish hamda boshqa ishlab chiqarishga aloqador bolmagan sohalaridagi band bo‘lgan xodimlarning o‘rtacha yillik soni 25 kishigacha (ilgari 10 kishi) bo‘lgan korxonalar kiradi.
Kichik biznesda jamoa korxonalari bunyod etish keng tarqalmoqda. ^ Jamoa korxonasi-bu shunday xo‘jalik shakliki, unda olinadigan foyda uning mehnat jamoasiga tegishli bo‘ladi. U quyidagicha tashkil bo‘lishi mumkin: mehnat jamoasi tomonidan davlat mulkini sotib olish yo‘li bilan; uncha katta bo‘lmagan davlat korxonalarini jamoa korxona-lariga aylantirish yo‘li bilan; jismoniy va yuridik shaxs-lar mulkini ixtiyoriy tarzda birlashtirish yo‘li bilan; davlat korxonalari mulkini(qaytarib bermaslik sharti bilan) mehnat jamoalariga berish yo‘li bilan.