Kurs ishi mavzu: Tadbirkorlik shakllari, tadbirkorlik faoliyati va ularning jamiyatda tutgan o’rni. Bajardi: 2-kurs talabasi Xolov. S qabul qildi: Qarshi-2021 Reja

Xolding,offshorkompaniyalar

Xolding — bu mulk egalari tomonidan bir qancha mustaqil xissadorlik jamiyatlari faoliyatini nazorat qilish maqsadida bunyod etilgan jamiyatdir. Xoldingga birlashgan korxonalar, odatda, shu’ba korxonalar deb ataladi. Shu’ba korxona ko‘pincha korxonaning rivojlanib borishi davomida bosh korxona tomonidan tashkil qilinadi va to‘la mustaqillikka ega bo‘lgan yuridik shaxs sifatida faoliyat ko‘rsatadi. Ammo, bosh (ona) korxona (kompaniya) shu’ba korxona aksiyalarining asosiy qismi (nazorat paketi) egasi sifatida uning faoliyatiga ta’sir o‘tkazishi mumkin.

Xolding kompaniyalari mustaqil faoliyat ko‘rsatuvchi alohida korxonalar aksiyalari nazorat paketlarini bitta shaxs tomonidan sotib olinishi orqali ham tashkil qilinishi mumkin. Xoldinglar davlatga qarashli yoki xususiy bo‘lishi mumkin. Davlat xoldingida aksiyalar nazorat paketi davlatga tegishli bo‘ladi. Xolding kompaniyalari ikki xil bo‘lishi mumkin: moliyaviy xolding- asosan nazorat boshqaruv vazifasini bajaradi; aralash xolding - turli xil xo‘jalik faoliyati vasavdo-sotiqbilanshug‘ullanadi.

Offshor kompaniyasi — bu imtiyozli soliq to‘lash (yoki butkul to‘lamaslik) xududida bunyod etilgan korxona bo‘lib, u ro‘yxatga olingan joyda barqaror turmaydigan shaxslarga tegishlidir. Ko‘pgina davlatlarda xorijiy investitsiyalarni ko‘proq jalb etish maqsadida kiritilgan omonatlar haqidagi axborotning qonunchilik yoki an’anaviy kafolatlar yo‘li bilan konfidensialligini (oshkor etilmasligini) ta’min etuvchi va qator imtiyozlar berish tizimi bunyod etilgan bo‘lib, bu tizim xorijiy tadbirkorlarga ularning tadbirkorlik faoliyatini mazkur davlat xududida olib borish sharti bilan joriy qilinadi.
Odatda, offshor korxonasi mas’uliyati cheklangan jamiyat yoki kompaniya shaklida bunyod etiladi. Ammo, offshor faoliyati uchun boshqa tashkiliy-xuquqiy shakllar ham yo‘q emas.
Konsalting birlashmalari
Konsalting - bu ishlab chiqarishga ish yuzasidan xizmat ko‘rsatish sohasida ixtisoslashgan firmalarning o‘z mijozlariga maslahat xizmati ko‘rsatish va texnikaviy loyihalarni ekspertiza qilish bilan bog‘liq iqtisodiy fao-liyatdir. Kichik biznesda konsalting birlashmalari taraqqiy topgan maslaxat xizmati bozorini bunyod etish yo‘li bilan tadbirkorlik faoliyatining taraqqiyotiga yordam ko‘rsatadi. Chunki, bu kabi xizmatlarni alohida firmalar talab darajasida amalga oshira olmaydilar. Bunday birlashma-larning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

- yagona axborot-so‘rovnoma fondini yaratish va yagona reklama strategiyasini (yo‘nalishni) amalga oshirish;

maslaxatchilik tashkilotlarini taraqqiy topishiga va xorijiy investitsiyalarni jalb etishga ko‘maklashish; tadbirkorlik tashabbuslarini amalga oshirish uchun sheriklar tanlash. Maslaxat xizmati turlari quyidagilardan iborat: barcha mulk shakllaridagi korxonalarni ro‘yxatga olish uchun ta’sis xujjatlarni tayyorlash;
marketing izlanishlar o‘tka-zish; xususiylashtirish, aksionerlashtirish dasturlarini ishlab chiqish;tashqi iqtisodiy faoliyat; reklama strategi-yasini ishlab chiqish, reklama materiallarini tayyorlash va ularni tarqatish; huquq, moliya, tashkiliy, boshqarish masalalari bo‘yicha maslahatlar berish; aqliy(intellektual) mulkni himoya qilish masalasi bo‘yicha maslaxatlar berish;
xizmatchilarni tayyorlash va malakasini oshirish; investitsiyalarni jalb qilish, imtiyozli kredit olish, zaruriy resurslarni va kapitallarni sotib olish bo‘yicha va boshqa maslaxatlar berish.