Alabama – AQSH shtati, mamlakatning janubida. Yer yuzasining katta qismi tekislik, shimoliy va shimolisharqida Tennessi daryosi kesib o‘tgan Appalachi tog‘larining tarmoqlari bor. Maydoni 133,7 Aholisi 4,1 mln. kishi (30% negrlar, 1992). Ma’muriy markazi – Montgomeri shahri.Shahar aholisi 55%. Sanoatining asosiy tarmoqlari – qora metallurgiya va metallsozlik. Toshko‘mir, temir rudasi, boksit qazib chiqariladi. To‘qimachilik, kimyo (Masl-Shols, Xantsvill) va yog‘och-qog‘oz sanoati (Chayldersberg) rivojlangan. GESlar bor. ming km².
|
|
|
2.2.22-rasm Alabama tamgʻasi
|
2.2.23-rasm Alabama xaritasi
|
2.2.21-rasm
Alabama bayrogʻi
Tennessi vodiysida – kimyo va boshqa korxonalar, Xantsvillda aviatsiya-raketa hamda portlovchi moddalar zavodlari bor. Alabamaning asosiy mahsulotlari: broyler jo‘jalar (mamlakatda 3-o‘rinda), paxta, tuxum. kramol boqiladi. Dehqonchilikda makkajo‘xori, yer yong‘oq, xashaki ekinlar ekiladi.
Alaska (Alaska) – Tinch okeanning Shimoliy Amerika qirgʻogʻi yaqinidagi keng qoʻltiq. Alaska yarim oroli bilan Shimoliy Amerika materigi oralig‘id ovlanadi. Asosiy portlari – Syuard, Prins-Rupert.AQSH shtati. Shimoliy Amerikaning shimoli-g‘arbida, AQShning asosiy qismidan uni Kanada yerlari aj-ratib turadi. Maydoni 1519 ming km². Alaska materik qismdan va bir qancha orollar (Aleksandr arxipelagi, Aleut orollari, Pribilov, Kadyak va boshqalar) dan iborat. Shimoliy Muz okeani va Tinch okean (Bering dengizi) bilan o‘ralgan. Ma’muriy markazi – Juno shahar. Tinch okean sohilida igna bargli o‘rmon bilan qoplangan baland tog‘ 384tizmalari bor. Gidroenergiyaga boy eng yirik Yukon daryosida kema qatnaydi. Aholisi 599 ming kishi (1993), ancha-gina qismi harbiy xizmatchilardir. Mahalliy aholi – indeyslar, aleutlar va eskimoslar. Aholining 3/4 qismi Alaskaning janubi-sharqiy va janubiy sohil qismida yashaydi. Alaskani 18-asr 1-yarmida ruslar egallab, qishloklar qura boshlagan. 1799 yilda yer osti va yer usti boyliklaridan tanho foydalanish huquqini olgan Rossiya-Amerika kompaniyasi tashkil etildi. 1867 yilda Rossiya hukumati Alaskani AQSH ga 7,2 mln. dollarga sotib yuborgan. Alaska 1884 yilgacha AQSH harbiy vazirligi tasarrufida bo‘lgan, 1884–1912 yillarda okrug, so‘ngra hudud, 1959 yildan shtat. 19-asrning 90-yillarida Alaskaning markaziy qismida va Syuard yarim orolda oltin konlari topilishi bilan Alaskaning ichki qismlarida ham aholi turar joylari paydo bo‘ldi. 1911–38 yillarda Alaskada mis konlari ishga solindi. 1915–23 yillarda transport yoʻli qurilib, Alaskaning markaziy qismi sohil bilan bog‘landi. Baliq ovlash va baliq sanoati, o‘rmon sanoati, foydali qazilmalar chiqarish va qisman mo‘ynachilik Alaska xo‘jaligining asosini tashkil etadi. Oltin qazib chiqarish Alaska kon sanoatining asosiy tarmog‘idir. Shuningdek, kumir, neft, qalay, platina, simob, xromit qazib olinadi. Ishlab beruvchi sanoat asosan konserva va taxta tilish korxonalaridan iborat. Ketchikan va Sitka shaharlarida 2 ta ulkan sellyuloza-qog‘oz zavodi bor. Qishloq xoʻjaligi bilan deyarli shug‘ullanilmaydi, faqat Matanuska vodiysida, Kenay yarim orolda kartoshka ekiladi, qoramol, parranda boqiladi. Mo‘ynali hayvonlar ovlanadi. Tashqi aloqalari, asosan, dengiz floti, shuningdek havo yo‘llari orqali amalga oshiriladi. Alaska avtomobil yo‘li va transport yoʻli orqali Kanada bilan bog‘langan.
Arizona – AQSH janubi-g‘arbidagi shtat. Maydoni 295 ming km². Aholisi 4 mln. Ortiq kishi (1999). Ma’muriy markazi – Finiks shahri Markaziy qismi tog‘lar (balandligi 3861 m gacha), shimoli-sharqi Kolorado va Xila platolaridan iborat. Bu platolarni Kolorado daryosi kesib o‘tadi. Xo‘jaligining asosiy tarmoqlari – obikor dehqonchilik va konchilik sa-noati. Asosan paxta ekiladi. Beda, sab-zavot, sitrus ekinlar ham anchagina may-donni egallagan. Chorvachiligi go‘sht-jun yetishtirishga ixtisoslashgan.
|
|
|
2.2.24-rasm Arizona bayrogʻi
|
2.2.25-rasm Arizona tamgʻasi
|
2.2.26-rasmArizona xaritasi
|
|
Kolorado daryosiga yirik GES qurilgan. Mis qazib chiqarishda Arizona AQShda 1-o‘rinda turadi va oltin qazib olish ham katta o‘rin tutadi. Rangli metallurgiya (mis, alyu-miniy), metallsozlik va oziq-ovqat sanoati korxonalari bor. Turizm taraqqiy etgan. Arizonada Katta Kanon milliy parki bor.
Do'stlaringiz bilan baham: |