Kurs ishi bajardi: Matematika


I BOB. Ikkinchi tartibli sirt



Download 1,72 Mb.
bet2/8
Sana31.05.2023
Hajmi1,72 Mb.
#946792
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Kurs ishi bajardi Matematika

I BOB. Ikkinchi tartibli sirt
1.1-§. Ikkinchi tartibli sirt haqida tushuncha

Berilgan to’g’ri burchakli dekart kordinatlari sistemasida koordinatalari


F (x;y;z)=0 (1)
tenglamani qanoatlantiruvchi nuqtalarning geometrik o’rni sirt deb ataladi. (1) tenglama umuman sirt tenglamasi deb ataladi. Bu tenglama x va y o’zgaruvchilarning biriga nisbatan yechiladi deb faraz qilamiz. Masalan, u tenglama z ga nisbata yechilishi mumkin bo’lsin, bu holda
z=f (x,y) (2)
deb yozish mumkin, bunda f (x, y) – x, y o’zgaruvchilarning funksiyasidir.
Sirtga berilgan yuqoridagi ta’rifga ko’ra sirt tenglamasi deb uch o’zgaruvchili shunday f(x,y,z)=0 yoki z=f(x,y) tenglamaga aytiladiki, bu tenglamani sirtda yotgan har bir nuqtaning koordinatalari qanoatlantiraladi. Shunday qilib fazodagi nuqtalarning geometrik o’rni deb qaralgan har qanday sirt, bu nuqtalar koordinatalarini o’zaro bog’lovchi (1) tenglama bilan tasvirlanadi.
Aksincha, x; y; z; o’zgaruvchilarni bog’lovchi har qanday (1) tenglama koordinatalari, bu tenglamani qanoatlantiradigan fazodagi nuqtalarning geometrik o’rnini, ya’ni sirtni aniqlaydi.
Fazodagi sirtni tekshirish ikkita asosiy masalani tekshirishga olib kelinadi;
1. Fazodagi biror sirt o’zining umummiy xossasi bilan nuqtalarining geometrik o’rni, deb berilgan.Uning tenglamasini tuzish kerak.
2. Fazodagi biror sirtning tenglamasi berilgan. Bu tenglama yordamida uning xossalarini va shaklini tekshirish kerak.
To’g’ri burchakli dekart koordinatalari sistemasida o’zgaruvchi x; y; z koordinatalarga nisbatan ikkinchi darajali
Ax2+By2+Cz2+Dxy+Exz+Fyz+Gx+Hy+Kz+L=0 (3)
algebraik tenglama bilan tasvirlangan sirtlar ikkinchi tartibli sirtlar deb ataladi. Bu tenglamada A, B, C, D, E, F koeffisentlarning kamida bittasi noldan farqli bo’lishi kerak.

Ikkinchi tartibli sirtning umumiy tenglamasi.
Ikkinchi tartibli sirtning umumiy tenglamasi quyidagi ko’rinishda yoziladi:

bu tenglamadagi koeffitsentlarning kamida bittasi noldan farqli bo’lishi kerak. Ayrim hollarda sirt tenglamasi bilan emas, balki u xossaga ega bo’lgan nuqtalarning geometrik o’rni bilan belgilash mumkin. Bu holda sirtning geometrik xossalaridan foydalanib uning tenglamasi tuziladi.Maslan: belgilangan (a;b;c) nuqtadan R masofada yotuvchi barcha nuqtalarning geometrik o’rni shar sirti (sfera) bo’ladi. Bu bobda oddiy ko’rinishdagi tenglamalari ikkinchi darajali ikki o’zgaruvchili b’lgan sirtlarning ba’zilar bilan tanishamiz.

1. 2-§ Ikkinchi tartibli sirt turlari



Download 1,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish