Kurs: I guruh(lar): Fan

Хаltаlilаг - qadimgi sut emizuychilarning kenja sinfi. Aystraliya vа unga yondosh orollarda tarqalgan. Ayrim turlari Janubiy, Markaziy vа Shimoliy Amerikada uchraydi. Yo'ldoshi bo'lmaydi yoki kuchsiz riyoj­langan. Shuning uchun bolasi оnа qornida qisqa embriogenez davrini o'tab, chala tug'iladi. Ko'pchilik xaltalilar bolasining bundan keyingi rivojla­nishi urg'ochisi qornidagi teri burmalaridan hosil bo'ladigan xalta ichida dayom etadi. Xaltalilarning chala tug'ilgan bolasi juda kichkina bo'ladi. Masalan, bo'yi 4 m keladigan kenguru uzunligi 3 sm keladigan bola tug'adi. Yangi tug'ilgan аnа shunday nimjon bolaning bundan keyingi riyojlanishi qorin teri burmasidan hosi1 bo'lgan xalta ichida davom etadi. Bola bu xaltaga onasi yalab hosi1 qiladigan so'lak izidan siljib borib kirib oladi. Xalta ichida sut bezlari so'rg'ichlari joylashgan bo'lib, yangi tug'ilgan bola аnа shu so'rg'ichni og'ziga solib, unga osilib oladi. Maxsus mus­kullarning qisqarib turishi natijasida sut bola og'ziga otilib chiqib turadi.Keyinchalik u xaltadan chiqib mustaqi1 oziqlana boshlaydi. Lekin xavf tug'ilganida уаnа xalta ichiga kirib bekinadi. Xaltalilar tishlarining yaxshi ixtisoslashmaganligi, bosh miya yarim sharlarining kuchsiz rivojlanganligi bilan haqiqiy yuksak sut emizuychi­lardan, siydik vа tanosil yo'llarining alohida ajralib chiqqanligi bilan tu­bап sut emizuvchilardan farq qiladi.Xaltalilaming 270 ga yaqin turi Aystraliya vа Amerika qit'asida tarqal­gan. Qadimgi geologik davrlarda ular barcha qit'alarda yashagan. Xaltalilar har хil ekologik sharoitlar: o'tloq, o'rmon, cho'l vа tog' minta­qalarida yashaydi. Ular orasida daraxtlarda o'rmalab vа cho'lda chopib yuruvchilari, tuproqda in qazib yashoychilari, o'txo'r, yirtqich, hasha­rotxo'rlari vа hammaxo'rlari bor. O'xshash muhitda yashaydigan vа o'xshash sharoitda hayot kechiradigan Aystraliya vа Amerika qit'alarida tarqalgan xaltalilar o'xshash konyergent belgilarni hosi1 qilgan