Kurash turlari va uni o`qitish metodikasi

Og’ir  atletika  -  O’ta  yengil  va  yarim  yengil  vazndagi  og’ir  atletikachilar 
kam  uzunlikdagi  gavdaga,  tor  diametrli  toz,  kalta  oyoqlarga  ega  bo’lib  –  stifroid 
turiga  mos.  Engil  va  yarim  o’rta  vazndagi  atletlar  o’rta  uzunlikdagi  gavda,  keng 
toz,  o’rta  uzunlikdagi  oyoqlarga  egalar  –  paragarmonoid  turiga  mos.  Qolgan 
vazndagi sportchilarning ko’pchiligi uzun gavda, keng toz, uzun oyoqlarga ega  – 
gigantoid turiga mos. 
Barcha  vazndagi  og’ir  atletikachilar  yaxshi  rivojlangan,  keng  yelka 
aylanasiga,  kalta  qo’llarga  ega,  bu  saralash  va  sport  turining  o’ziga  xos 
xususiyatlari  natijasidir;  ular  mezo  -  va  braximorf  turlarga  mansub  (dolixomorf 
shaklli gavda tuzilishi umuman uchramaydi). 

---

Og’ir  atletikachilarni  guruhlararo  nuqtai  nazardan  ko’rib  chiqib, 
tadqiqotchilar  quyidagilarni  qayd  etadilar:  yengil  vazndagi  sportchilarning  tana 
uzunligi  «o’rtachadan  past»,  o’rtacha  vazndagilarniki  –  «o’rtacha»  va  og’ir 
vazndagilar  –  «o’rtachadan  yuqori»  toifalarga  mos.  Ularning  bo’y  uzunligi  va 
vaznining  ortib  borishi  bilan  ko’krak  aylanasi  ham  ortib  boradi.                                                                                                 
O’rta  va  ayniqsa  og’ir  vazndagi  sportchilarning  qukrak  aylanasi  juda  katta. 
Umuman  olganda  og’ir  atletikachilar  mezomorf  turga  mansub  bo’lib 
braximorfiyaga biroz moyilligi bor. 
Og’ir  atletikachilarning  samototiplarini  baholash  uchun  SHeldon 
klassifikatsiyasi  qo’llangan  tadqiqotlar  natijalari  (J.Tanner,  1964)  turli  vazndagi 
sportchilarning ma’lum somatik xususiyatlarga ega ekanligini tasdiqladi.