Kurash с (105 R) Pechatga p65

Oyoq chalish bilan uloqtirish
Oyoq chalish – ko‘pgina usullarning muhim elementi bo‘lib,
u hujum qiluvchining oyog‘ini raqibning bir oyog‘ini raqibning
bir yoki ikki oyog‘i tagiga faol harakat bilan olib borishda ba-
jariladi. Shundan so‘ng, raqib qo‘yilgan oyoqdan yiqiladi. Oyoq
chalishni amalga oshirishda oyoqni raqibning oyoqlariga oldin-
dan va orqadan qo‘yishni farq qilish kerak. Oyoqni raqibning
o‘ng yoki chap holatda turishiga qarab raqib oyog‘iga yon to-
mondan, boldirning yon qismiga qo‘yish mumkin.
Oyoq chalish usulida chalish uchun qo‘yilgan oyoqqa qarshi
tomonga qo‘l va gavda harakatlantirilib, raqib siltab ko‘tarish
hisobiga uloqtiriladi.
Oyoq chalish usulini bajarishda eng qulay vaziyat va harakat
shartlari quyidagilardan iborat. Raqib oldinga qo‘yilgan oyog‘iga
tayanib turib hujum qilayotgan sportchini tortadi. Tayanch
oyoqni chalish kerak: raqib gavdasining og‘irligini bir oyog‘iga
o‘tkazadi – shu oyoqni chalish kerak. Raqib siljib yurib, oyoq-
larini chalishtiradi – oldinda turgan oyoq yoki har ikki oyoq
chalinadi.
Raqib oyoqlarini kerib tik turibdi – oyoqlaridan biri chali-
nadi.
Chalishning himoya harakatlari turlicha bo‘lishi mumkin.
Masofadan chiqish bilan raqib qo‘llarini urib, ushlashdan
qutulish:
– raqibni orqaga yoki yon tomonga engashtirish;
– raqibni o‘ziga tortish va uni muvozanatdan chiqarish;

---

68
– oyog‘ini o‘z vaqtida olib qochish yoki raqib gavdasiga
tayanib, oyog‘ini yon tomonga olish;
– oyoqni tizzadan bukib, orqaga qayishgan holat va bosh-
qalar.
Ikki oyoqni orqaga chalish texnikasi
Dastlabki holat. Ikkala kurashchi o‘ngga tik turish holatida.
Hujum qiluvchi o‘ng qo‘li bilan raqibining yaktagini yoqasidan
ushlab oladi.
Hujum qiluvchi raqibining gavda og‘irligini o‘ng oyoqqa o‘t-
kazishga majbur etish uchun uni o‘ziga, chapga tortadi va shun-
dan keyin o‘ng oyog‘i bilan ikkala oyog‘ini chaladi va uni orqasiga
yiqitadi.
Bu usulni o‘rganishda hujumchi sherigini chap qo‘l yengi-
dan ushlash bilan ehtiyot qiladi.
Himoya:
– qo‘llari bilan hujum qiluvchining o‘ng yoniga tiralish;
– o‘ng oyog‘ini orqaga-o‘ngga qo‘yish;
– hujum qiluvchi orqadan chalish uchun o‘ng oyog‘ini
ko‘targan vaqtda uni o‘ng oyog‘i turgan yo‘nalishda o‘zidan
chapga tortish;
– hujum qiluvchi orqadan chalish uchun oyog‘ini orqaga
qo‘yib ulgursa, uning oyog‘idan hatlab o‘tish.
Qarshi usullar:
– yiqilish vaqtida chap oyog‘ini mumkin qadar ko‘proq chap-
ga-orqaga olib borish va chap tizzasini hujum qiluvchining chap
oyog‘iga yaqinroq qo‘yish, o‘ng oyog‘ini esa oldindan chalishga
qo‘yish va hujum qiluvchining oldinga tortish hamda orqasiga yiqitish;
– uni ushlab olish.