Kundalik Quod sentimus loquamur, quod loquimur sentiamus! Vecordia Arxivdan r-vishn2

VEcordia ekstrakti R-VISHN2
89
L. Vishnyatskiy. "Labirintda"
bosh suyaklariga sig'inishning paleolitik davri (yakuniy hukmlar, umuman
olganda, noshukurdir, ayniqsa ilm-fan sohasida). Xususan, Kebar 2 dafn
etilishi, hech bo'lmaganda ba'zi neandertal guruhlarida, marhumning bosh
suyagi bilan ba'zi manipulyatsiyalar haqiqatan ham amalga oshirilganligini
ko'rsatadi. Garchi ushbu dafn marosimida topilgan skelet juda yaxshi saqlanib
qolgan bo'lsa ham (tos suyagi va ko'krak qafasi suyaklari bu erda to'liq
ifodalanmagan va yagona neandertal hyoid suyagi ham shu erdan keladi),
ammo bosh suyagi yo'q. Shu bilan birga, bir qator tafsilotlar shundan dalolat
beradiki, butun jasad dastlab butunlay ko'milgan: birinchi navbatda,
topilmalar orasida tish (donolik tishi) bor, ikkinchidan, bachadon bo'yni
umurtqasida asboblar bilan ishlashning izlari va boshqa zararlar paytida
muqarrar ravishda yo'q boshni tanadan ajratish. Avval marhum dafn etilgan,
va xaftaga, irib, shu jumladan, yumshoq to'qimalarning, keyin, Boshsuyagi
qabr (juda sayoz) olib va olib bir joyda . Agar shunday bo'lsa, unda bu holda
dafn marosimi haqiqatan ham ikki bosqichli bo'lib, bosh suyagi uni bajargan
odamlar uchun alohida ahamiyatga ega bo'lgan ob'ekt bo'lib chiqdi.
Adabiyot:
Eng qadimiy belgilar: Birlashtiruvchi 1985: 124-134; Cher va boshq.2005 :
65-69; Chase and Dibble 1987; D'Errico 2007 yil; D'Errico va boshq. 2003 yil; Soressi va
D'Errico 2007; Zilxao 2007 yil.
Neandertal dafn marosimlari: Alyokshin 1995, 1998; Smirnov 1991 yil; Binant 1991
yil; Defleur 1993; Gargett 1989, 1999; Pettitt 2002 yil; Vandermeersch 2006 yil.
Boshsuyagi kulti: Bergounioux 1958 yil Giacobini 2006 yil.
Ayiq kulti: Birlashtiruvchi 1985: 140–162; Kovalash 1987; Tillet 2002 yil.
G'or ayiqlari - neandertallarning "vatandoshlari" haqida
http://antropogenez.ru/article/73/
Aytgancha, ayiqlarni yuqorida aytib o'tganim uchun, "vatandoshim" va
neandertallarning zamondoshi bo'lgan, va ko'pincha ularning eng yaqin
qo'shnisi "kvartirada" bo'lgan ushbu ulug'vor oilaning eng taniqli vakili
haqida, ehtimol, kamida bir nechta so'zlarni aytish kerak. Bu, albatta, g'or
ayig'i - Ursus spelaeus haqida . Ushbu ikki turning tarixi va biologiyasidagi
tasodiflar va o'xshashliklarning soni shunchalik ko'pki, tasavvufga moyil

---

bo'lgan odam bu erda qandaydir g'ayritabiiy aloqadan shubhalanishi
mumkin.
G'or ayiqlari, neandertallar singari, yanada keng tarqalgan turlarning
evropalik vakillaridan (Deninger ayig'i - Ursus deningeri ) kelib chiqqan.
Ularning diapazonlari katta darajada bir-biriga to'g'ri keladi va mavjudlik
davrlari deyarli to'liq, hatto umuman to'g'ri kelmaydi: O'rta Pleystotsen
oxiridan to muzlik maksimaligacha. 
uchun ham farovonlik cho'qqisi,
qazilma topilmalar soniga qarab, bir vaqtning o'zida, ya'ni izotopik
bosqichning 4-bosqichi va 3-bosqichning birinchi yarmiga to'g'ri keladi
(taxminan 65 dan 35/40 ming yil oldin). Noyob istisnolardan tashqari,
tekisliklar va past tog'larni afzal qilgan Heidelberg odamlari va Deninger
ayiqlaridan farqli o'laroq, neandertallar va g'or ayiqlari tog'larda baland
yashash tendentsiyasiga ega edilar: ularning qolish izlari ko'pincha dengiz
sathidan 2000 m balandlikda joylashgan. Va nihoyat, yana bir tasodifni
ta'kidlamaslik mumkin emas: ikkala tur nafaqat bir vaqtning o'zida yo'q bo'lib
ketishdi, balki aksariyat tadqiqotchilar ishonganidek, yanada xilma-xil dietaga
ega bo'lgan yanada nozik shakllar bilan almashtirildi. Shu bilan birga, g'or
ayiqlarini ularni o'rnini bosgan jigarrang ayiqlardan ( Ursus arctos ) ajratib
turadigan anatomik xususiyatlar qatorida neandertallar ham ularni
almashtirgan homo sapienslardan farq qiladigan bir qator xususiyatlarga
e'tibor qaratiladi . Tananing katta massivligidan tashqari, bunday xususiyatlar
ro'yxatiga, masalan, oyoq-qo'llarning nisbatan qisqargan distal qismlari,
naychali suyaklar bo'g'imlarining kattalashgan kattaligi, falanjlar, nisbatan
katta tishlar va boshqa ba'zi belgilar kiradi. dyuym
81 
qator va g'or ayiqlar borligi vaqtida kuni ko'rib: Barishnikov 2007: 326-327.
82 
Estéz 2004: 190-200.
81 Ikkalasi
82