Ku sh ak ova., Abduvaxqbqv a. Stratigrafiya asoslari 0 ‘quv qo‘llanma Toshkent 2020



Download 3,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/119
Sana12.07.2022
Hajmi3,12 Mb.
#780768
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   119
Bog'liq
Staratigrafiya asoslari. Kushakova A. Abduvaxobov a. (1)

Tosh qotgan organizmlar qoldiqlarining qatlam lard a mavjud
emasligi (“soqov” qatlamlar omili)
Tabiatda 
tosh 
qotgan 
organizmlar 
qoldiqlarini 
o ‘zida 
qamramagan cho‘kindi tog‘ jinslari qatlamlari ham uchrab turadi. 
Bunday qatlamlar paleontologik “soqov” qatlamlar deb ataladi. 
Bunday stratigrafik birliklarning yuzaga kelishiga quyidagilar sabab 
bo‘lishi mumkin:
1) cho‘kma to ‘planishining teran chuqurliklarda (batial) ro‘y 
berishi;
2) dengiz 
tubiga 
yaqin 
suvlarning 
vodorod 
sulfiddan 
zararlanishi;
3) suv osti vulqon faoliyati o ‘choqlarining yaqin joylashganligi, 
buning natijasida suv haroratining oshishi va vulqon mahsulotlari 
bilan zaharlanishi;
4) suvli muhitning o ‘ta sho‘rlanishi (“o ‘lik” dengiz tipida);
5) cho‘kma cho‘kish jarayonining katta tezlikda ro ‘y berishi;
6) cho‘kmaning tog‘ jinsiga aylanishi jarayonida jonivorlar 
chig'anoqlarining erib ketishi;
Ushbu sabablarning qaysi biri ro ‘y berganligini litologik tahlil 
natijalari ko ‘rsatadi.
Tosh qotgan organizmlarning qoldiqlari bo ‘yicha qadimgi 
geologik epoxalarning tabiiy-geografik sharoitlarini aniqlash o ‘ziga 
xos murakkab masaladir. Uni oydinlashtirishda litologik va 
paleontologik belgilar birgalikda kompleks o ‘rganiladi va shuning 
asosida xulosa qilinadi. Ayniqsa, jonivorlarning sistematik tarkibi, 
ayrim guruhlam ing boshqalariga nisbatan m iqdor ko‘rsatkichi, 
suyakli jonivorlarning morfologik xususiyatlari, qoldiqlarning 
yo ‘nalishi va saqlanishi darajasi, ularning tog‘ jinslarida tarqalishi 
tendensiyasi kabi masalalardan iborat paleontologik xususiyatlar 
masalani hal etishda alohida ahamiyat kasb etadi. Sanab o ‘tilgan 
belgilardan alohida olingan har biri dengiz jonivorlari yashagan 
tabiiy sharoitlarni va shunga mos ravishda cho‘km a cho‘kishning 
o ‘ziga xos jihatlarini aks ettirishi mumkin. M asalan, turlar 
tarkibining boy emasligiga quyidagilar sabab bo ‘lishi mumkindir:
1) 
Havza suvi sho‘rlanishi darajasining o ‘zgarishi (suvning 
chuchuklashishi yoki sho‘rlanishi);
33


2) Uncha chuqur bo‘lmagan zonalarda suv haroratining keskin 
past bo‘lishi;
3) cho‘kma tushish havzasining katta chuqurlikka egaligi;
4) Havza tubidagi suv qatlamida kislorod miqdorining vaqti- 
vaqti bilan pasayib turishi;
5) Havzada suvning yuqori darajada harakatlanib (to ‘lqinlanib) 
turishi va h.k.
Geologik 
kesmalarda 
yuqorida 
tavsiflanganidek 
“soqov” 
qatlamlarning
mavjudligi ham o ‘ziga xos geologik axborot manbayi bo‘lib 
hududning geologik rivojlanish tarixini tiklashda o ‘ziga xos rol
o ‘yriaydi.

Download 3,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish