Kti rahbari: M. Isxakova

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA TA‘LIM TASHKILOTLARI DIREKTOR VA MUTAXASSISLARNI QAYTA TAYYORLASH VA ULARNING MALAKASINI OSHIRISH INSTITUTI
"Maktabgacha ta‘lim tashkiloti tarbiyachisi" yo‘nalishi
38-guruh tarbiyachisi
BEBUTOVA LOLA
Mavzu: "Oila vakillarini o‘qitishda androgogik yondashuv"
mavzusidagi
KTI rahbari: M. Isxakova
KURSNI TUGATISH ISHI


KIRISH
I BOB Androgogik yondashuv haqida umumiy tushuncha

1.1 Androgogika fanining maqsad va vazifalari

1.2. Ota-onalarni o‘qitishda androgogik yondashuvning o‘ziga xos jihatlari

II BOB Androgogika - kattalar hayotini rivojlantiruvchi, ijtimoiy muhitga moslashtiruvchi va ta‘lim bilan boyituvchi fan sifatida

2.1 Maktabgacha yoshdagi bolalarni oila va jamiyat birlashmalari bilan hamkorlikda o‘qitish usullari

2.2 "Kattalarni o‘qitish" amaliyoti va nazariyasida butun jahon tajribalari

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

Kirish
Mustaqillik yillarida shaxsni kundalik turmush tarzining jamiyat normalariga mosligi ularda sog’lom g’oya va dunyoqarashning shakllanishiga asos bo’ladi. Bu haqda Prezidentmiz I.A.Karimov: «O’zining hayotini, oldiga qo’ygan maqsadlarini aniq tasavvur qila oladigan, o’z kelajagi haqida qayg’uradigan millat hech bir davrda milliy g’oya va milliy mafkurasiz yashamagan va yashay olmaydi»,'deb ta’kidlaganlar.
Yuqoridagi fikrga asosan biz jamiyatimiz hayotida ro’y berayotgan barcha o’zgarishlarni hisobga olib, kattalarga ta’lim berish orqali ijtimoiy hayotni mohiyatini o’zlashtirishlariga ko’mak beruvchi zamonaviy o’quv jarayonini ahamiyatini ta’kidlashni istardik. Ushbu pedagogik andragogika, kattalar ta’limi va andragogikani nazariy amaliyotini rivojlanish tarixidan, uzliksiz ta’lim tizimida kattalar ta’limi, shaxsni kasbiy rivojlanishning androgogik asoslari, ijtimoiy himoyaga muxtoj yoshi katta aholi guruxi ta’limini o’ziga xosligi, yoshi katta nogironlar ta’limini, kattalarni o’qitishda masofali ta’lim texnologiyalari, halq universitetlari, ayollar ta’limi, kattalar ta’limini texnologik shakllari, yoshi katta kitobxonlar ta’limi, ta’limiy turizm kabi masalalar qo’llanmaning asosiy mazmunini tashkil qiladi. Fanning maqsadi magistrlami andragogika nazariyasi hamda amaliyoti boracida bilimli, etuk malakaga ega bo’lishlarini ta’minlaydi.
“Andragogika” o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida:
• andragogikaning ilmiy asoslari;
• pedagogik andragogika va kattalar ta’limini bilishi zarur;
• andragogikani muayyan tizimga solish va uni o’zida shakllantirish;.
• pedagogik andragogika, kattalar ta’limiga doir ko’nikmalami egallashi zarur;
• andragogika tamoyillari, uzliksiz ta’lim tizimida kattalar ta’limi qonuniyatlaridan foydalana olish malakalarini egallashi kerakO’quv rejasida andragogika fani tanlangan fan hisoblanib, umummetodologik (oliy maktab pedagogikasi, oliy maktab psixologiyasi), mutaxassislik (pedagogik fanlaming metodologiyasi, mutaxassislik fanlarini o’qitish metodikasi, pedagogika tarixi, O’zbekiston Respublikasi va jahon ta’lim tizimi, pedagogik tizimni boshqarish) fanlari bilan o’zaro bog’liqlikda ish olib boradi.
Andragogika - kasbiy rivojlanish, kattalarni o’qitishda masofali ta’limning imkoniyatlari, halq universitetlari, ayollar ta’limi, kattalar ta’limining shakllari va texnologiyalari, yoshi katta kitobxonlar ta’limi, ta’limiy turizm, pedagogik jarayonni tashkil etishda pedagogik andragogikani egallashni tashkil etadi.
Andragogika kattalami o’qitish, ilmiy-uslubiy va kadrlar bilan ta’minlash faoliyatiga oid umumiy qonuniyatlarga duch keldi. Kattalami o’qitish haqida gap ketganda, kimni kattalari qatoriga o’qitish kerak degan savol tug’iladi? Zamonaviy andragogikani ilmiy refleksiya quroli sifatida baholab, shuni e’tirof etish kerakki, kattalar ta’limi tadqiqotning alohida sohasi sifatida mamlakatimiz va chet el adabiyotlarida yoritib berilgan. Ammo texnologik jihatidan kattalar ta’limi jiddiy nazariy asosni talab etadi. Ta’limga keng ma’nodagi yondashuv mazkur tushunchani inson hayoti va faoliyatidan ajratib bo’lmasligini ko’rsatadi.
Inson tug’ilganidan to umrining ohirigacha bo’lgan davrda ro’yobga chiqaradigan maqsadli, rejali faoliyatiga ta’lim ko’maklashib turadi. Mazkur nuqtadan - nuqtagacha bo’lgan davr oralig’ining kattagina qismi bolalik yoki o’smirlikka emas, aynan kattalik davriga tegishlidir. Androgogik nuqtai - nazaridan biz kimni “katta odam” deb ataymiz? Baxtga qarshi, ta’lim maskanidan keyingi hayot faoliyati davri ilmiy asosda tasnif etilmagan. Odamda ushbu davr yoshga ko’ra (30 yoshgacha, 30 yoshdan 45 , 65 yoshgacha, 75 yoshdan keyin) yoki an’anaviy tarzda yoshlik , etuklik, keksalik deb nomlanadi. Ayrim xollarda esa yosh chegaralarini belgilashda ”umr bahori”, “ko’rkam yosh”, “navqiron yosh”, “qirchillama yosh”, “nafaqa yosh” kabi turli o ’hshatmalardan ham foydalaniladi.
Psixofizologiyada xronologik va biologik yosh farqlanadi. Xronologik yosh - odam yoki boshqa jonzotning dunyoga kelishi, tug’ilishidan boshlanadigan vaqtning xisobini ko’zda tutadi. Biologik yosh - odamning jismoniy o’sishi va rivojlanish pallasi, deb e’tirof etiladi. ’’Psixologik - pedagogik nuqtai-nazardan aynan yosh, ta’lim sohasini loyihalashning dastlabki nuqtasini tashkil etadi” - deydi V.I.Slobodchikov. Taniqli sostiolog I.S.Konnning fikricha, yosh davrlari quyidagi uch tizim asosida belgilanadi:
- Individual rivojlanish qonuniyatlari (psixo- biologik o’lchamlar asnosida yuzaga kelgan imkoniyatlar);
- Jamiyatning yoshga doir talab va me’yorlari ( har bir avlod vakillari uchun ijtimoiy - madaniy normalar);
- Ijtimoiy, madaniy-ma’rifiy qadriyatlar sifatida e’tirof etilgan ramziy yosh (o’zaro munosabatlar, hulq-atvor, tashqi qiyofa sohasidagi ijtimoiy xolatlar yig’indisi);
“Katta odam” tushunchasini turli — tuman qirralarida talqin etish mumkin. SHaxs tushunchasi, fanda ko’pchilik tamonidan qabul qilingan ’’individ” , “shaxs” , “sub’ekt”,” individuallik” kabi atamalar bilan izoxlanadi.
Individ - ( lotincha, individuum-bo’linmas) - odam zotining vakili, tabiiy zotga mansublik. SHaxs - hamkorlikdagi faoliyat va muloqot jarayonidagi ijtimoiy munosabatlar tizimida egallanadigan ijtimoiy rol egasi.
Sub’ekt - (lotincha, subectum - asosda turuvchi) - bilish va predmetliamaliy faoliyat egasi, ongli, maqsadga yo’naltirilgan faollik manbai.
Individuallik - konkret odamning individ, shaxs, sub’ektga oid birlashuvi, o’ziga xosligi, qaytarilmasligi. Ko’p qirrali zot misolida, katta odam fizologik, ijtimoiy -psixologik va mazmundorlik jihatiga ko’ra jamiyat taraqqiyotiga o’z hissasini qo’shish qobiliyatiga ega:
• tabiiy( avlodlami davom etirish);
• tarixiy — ijtimoiy (ishlab chiqarish va jamoatchilik faoliyatida qatnashish);