|
34.3-chizma.ЗИЛ-130 dvigatelining silindr gilzalarini tiklash uchun
moslamalar:
a-yo'nib kengaytirish uchun: i-xoninglash (silliqlash) uchun
1,4,Яsilindrcimon prujinalar; 2 abraziv hrusoklar; 3 kerish konuslan; 5-shamirlar; fi^shlok;
34.4-chiz/na. Abraziv bmsoklari pnevmatik usulda keriladigan xoninglash kallagi:
7-vaJ; 9-diafragrna: /{J-Marze knmisi
//-zichlovchi qurilma; /2-sh!ang.
kallagi ishlov berilayotgan teshikka kiritiladi (brusoklar siqilgan holatda bo'ladi). Avvalo, dastlabki, so'ng yakuniy xoninglash amalga oshiriladi. Xoning- lashda - kerish qurilmasi mexa- nik, gidravlik yoki pnevmatik bolgan xoninglash kallagi ishla- tiladi.
Pinevmatik yuritma (34.4- chizma) brusoklarni silindr devo- riga o'zgarmas bosim bilan tegib turishini ta’minlaydi. Bu esa xo- ninglash jarayonining ish unum- dorligini va ishlov berish sifatini oshiradi. Bunda brusoklarni ishlov berilayotgan yuzaga nisbatan bosimini rostlash hamda gilza diametrining o'zgarishiga qarab brusoklarni kerish jarayonini avtomatlashtirish mumkin.
Xoninglash jarayonida si- lindrning to‘g‘ri geometrik shak- lini olish uchun xoninglash kallagi yo‘Iini ma'lum bir uzunlikda belgilash zarur. Bu yo‘l shunday bolishi lozimki, abraziv brusoklarni silindr toresidan chiqish masofasi silindr uzunligining 0,2 - 0,4 qismidan ortib ketmasligi kerak. Xoninglash kallagini yo‘li katta bolganda silindr shaklining huzilishi, ko'pincha egarsimon- lik, kichik bolganda esa boch- kasimonlik kuzatiladi
Xoninglash jarayoni moy- lash-sovutish suyuqligini ishlov berish zonasiga ko‘p miqdorda uzluksiz yuborih turish bilan amalga oshiriladi. Moylash-sovu-
tish suyuqligi sifatida kerosindan yoki kerosinning urchuq (veretyon) moyi biian aralashmasidan foydalaniladi.
Dastlabki xoninglash uchun sun'iy olmosdan tayyorlangan A10Mx50 brusoklar, yakuniy xoninglash uchun esa БХ-100x11Х9К38БС brusoklar ishlatish tavsiya ctiladi. Ishlov berish quyidagi rejimda olib boriladi: Kallakning aylanish chastotasi 280 min'1 ilgarilanma-qaytma harakat tezligi - minutiga 90 ta qo'sh yurish. Quyim (pripusk) esa dastlabki xoninglash uchun 0,08 mm dan, yakuniy xoninglash uchun 0,04 mm dan ko'p ho'lmagan qilib belgilanadi.
Dvigatel silindrlariga yakuniy ishlov berish, dumalatib ishlov beradigan zoldirli kallaklar vositasida ham amalga oshirilishi mumkin. Buning natijasida, talab etilgan aniqlikdagi va g'adir-budurlikdagi yuzalar olinadi. Ushbu jarayon yo‘nib kengaytirishdan keyin amalga oshiriladi yoki bir paytni o'zida bir marta oltishda teshikka ham keskichda, ham kallak zoldirida ishlov beriladi. Silindrlarga (gilzalarga) yakuniy ishlov berish usulidan qat’iy nazar ularning ichki diametrlari bir xildagi ta’mirlash o'lchamiga keltirilishi lozim.
Agar silindrdagi yeyilishlar oxirgi ta’mirlash o'lchamidan ortib ketgan bo'lsa yoki devorda chuqur tirnalishlar va chiziqlar bo'lsa, u holda uni yangi gilza o'rnatish orqali tiklash mumkin. Buning uchun silindrlarga, qalinligi 3-4 mm dan kam bo’lmagan gilzalarni o'lchamiga moslab ishlov beriladi. Silindrning yuqori qismiga gilzani aylana chizig'i tushadigan qilib halqasimon o‘yiq ochiladi. Gilzani 0,05 0,10 mm
tig'izlik biian gidravlik zarb yordamida joylashtiriladi va ishlov berib nominal o'lchamga keltiriladi (yo'niladi va xoninglanadi). Ba’zan jilvirlangan eski porshenlardan foydalanish maqsadida gilzani nominal o'lchamdan kichikroq qilib ishlanadi. Olib-qo'yiladigan gilzalarni esa o'rnatishda va sug'urib olishda ajratgichlardan foydalaniladi.
КамАЗ-740 dizcl dvigateli olib-qo'yiladigan qalin devorli gilzalarga ega. КамАЗ aksiyadorlik jamiyatining zavodlarida ta'mirlash o'lchamidagi porshenlar ishlab chiqarilmaydi. Og'ir yuk tashuvchi avtomobillarni ishlatish tajribasi shuni ko'rsatdiki, gilzalar unchalik ko'p yeyilmas ekan. Shuning uchun ularni yaroqsizga chiqarish maqsadga muvofiq emas. КамАЗ dvigatelidagi gilzalarni silindrsimon teshiklarini oson sug'uriladigan qayishqoq yupqa plastinalar yordamida tiklash mumkin (N.l.Sobolev taklifi). Tiklashdagi texnologik jarayonning asosiy operatsiyalari gilza va plastinani tayyorlash, plastinani gilzaning ichki yuzasiga qoplash va unga yakuniy ishlov berishdan iborat. Gilzani tayyorlashda o'ralgan plastinani zarblab joylashtirish uchun gilza yo'nib kengaytiriladi. Plastinani tayyorlash esa po'lat lentaning (tasmani) qalinligi va kengligi bo'yicha tanlab olishni, uzunligi bo'yicha o'lchamli plastina qilib kesishni, so‘ng unga ishlov berishni nazarda tutadi. КамАЗ dvigatelining gilzalarini tiklash uchun plastinaning qalinligi 0,6 mm, eni 200 mm va uzunligi 379,3 mm bo'lishi tavsiya etiladi. Plastina matritsa (qolip) silindr ichiga o'raladi va zarb ostida uni surib, matritsadan silindr gilzasiga o‘tkaziladi. Qayishqoqlik va tig‘izlik hisobiga plastina gilzada mustahkam o'rnashadi. КамАЗ dvigateli gilzalarini tiklash jarayoni ularni nominal o'lchamga xoninglash va plastinani zarblab kiritisbda hosil bo'lishi mumkin bo'lgan pitirlarni olib tashlash bilan yakunlanadi
Do'stlaringiz bilan baham: |
