Krivoship-shatun mexanizmi silindrlar bloki va kallagi

34.9-chiz/na. Klapan o'rindig'ini almashtirish: a-ajraigich yordamida sug'irib olish; b moslama yordamida zarb bilin zichlab joylashtirish:




/-ajratgich koipusi; 2наука; J-shayba; 4-vinl; 5-uch panjali gayka; 6-iortib tunjvchi pnjjina; 7 panjalami keruvchi konus, tf-ajraiish panjasi; 9,12/О-silindrlar kallag..
//-moslama.
shchup yordamida tirqish aniqlanadi. Halqa ariqchaga qadalib qolganda yoki tirqish kichik bo'lgan holatlarda halqani tekis plitaga qo‘yilgan mayin jilvirlash qog‘ozi yordamida jilvirlanadi. Ariqchaning balandligi bo'yicha o'lchanadigan tirqishning qiymati yuqorigi halqa uchun 0,052 - 0,082 mm dan, qolgan kompression halqalar uchun esa 0,035 - 0,070 mm dan ortib ketmasligi lozim.
Silindr bo'yicha tanlashda halqani silindrga joylashtirib, uning uchlari orasidagi tirqish aniqlanadi (34.10-chizma, b). Halqani ichki diametri silindr diametriga teng bo'lgan kalibrga o'rnatib ham tekshirish mumkin, Tirqish bo'lmaganda yoki uning o'lchami kichik bolganda halqaning uchlari tekis egov yordamida egovlanadi. Bunda halqa uchidagi tekisliklar parallel bo'lishi lozim. Texnik shartlarda har bir dvigatel uchun ma'lum bir tirqishlar belgilab qo'yilgan. Kompression halqalar uchun tirqish 0,3 - 0,5 mm, moy sidiruvchi halqalar uchun esa 0,15 - 0,45 mm bo‘lmog‘i kerak. Agar tirqish bundan katta bolsa halqalar yaroqsizga chiqariladi.


34. Ю-chizma. Porshen halqalarini tanlash:
d-poishen bo'yicha; A-silindrbo‘yicha.
Yeyilgan porshen bar- moqlari xromlash yo‘Ii bilan tiklanadi. G‘ovak xrom moyni yaxshi tutib turadi. Xrom qatlami qop- langan barmoqiar jilvir- lanib kerakli o’lchamga keltiriladi. Diametr bo‘yi- cha 0,03 mm dan ortiq yoyilgan barmoqiar ta’mir- lanadi yoki yangisiga almashtiriladi. Dvigatel- larni asosiy ta’mirlashda faqat nominal o'lchamdagi porsben barmoqlarini o‘r- natish tavsiya etiladi. Yig‘ish ishlarini yengillashtirish uchun ularning o'lchamlari bir qator guruhlarga ajratilgan. Shatundagi asosiy nuqsonlar o’zakning egilishi va buralishi, yuqorigi kallakdagi vtulka o’rnatilgan teshiknmg hamda vtulkadagi teshikning yeyilishlari, pastki kallak tesbigidagi va tores yuzasidagi yeyilishlardir. Shatunning yuqorigi kallagidagi yeyilgan vtulka yangisiga almashtiriladi. Ba’zan vtulka teshigi, o’lchami kattalashtirilgan porshen barmo- g'iga moslab yo'niladi yoki razvyortkalanadi.
Vtulka o'rnatiladigan teshiklari yeyilib ketgan shatunlarni ishlov berish orqali ta’mirlash o‘lchamiga keltiriladi (ЯМЗ-236 va ЯМЗ-238 dvigatellarining shatunlari) yoki yaroqsizga chiqariladi (ЗИЛ-130, ЗИЛ- 164, ГАЗ-51 va boshqa dvigatellarning shatunlari).
Shatunning pastki kallagidagi tutashuvchi sirtlarga ishlov berilgan- dan so‘ng, ichqo'yma o'rnatiladigan teshikni nominal o‘lchamga yo‘ni- ladi va jilvirlanadi. Shatun va qopqoqning bir-biriga tutashuvchi sirtlari maxsus moslamalardan frezalanadi yoki jilvirlanadi. Galvanik maydon- cha mavjud bo lsa, shatunning pastki kallagidagi teshikni po‘latlash yo'li bilan ta’mirlash maqsadga muvofiqdir. Po'latlashdan so'ng teshikni nominal o'lchamga tiklanadi. Ta’mirlashning bunday usuli shatun kal- laklarining teshiklari orasidagi markazlararo masofani hamda detaining hikrligini saqlab qolishga imkon beradi.
Shatun o’zagidagi burilishlar va egilishlarni to‘g‘rilash orqali bartaraf etiladi. Shatunni to‘g‘riIash va nazorat qilish uchun turlicha moslamalar