Криш 3 shkning asosiy tashqi qurilmalari 5

V. Xulosa
Men diplom ishini FoxPro dasturida CHinoz gaz korxonasida ishlatilayotgan hisobdonlar bilan valyuta hisobini olib boruvchi dasturini ishlatish va undan foydalanish imkoniyatlarini ko`rsatuvchi mavzuni tanladim. Bu dastur orqali nafaqat komp’yuterdan foydalanish balki komp’yuterda ishlatuvchi turli xil vazifalarrni bajaruvchi imkoniyatlarni ham mukammalroq o`rganib oldim desam xato bo`lmaydi.
Dasturni boshlanishidan uni imkoniyatlari DOS tizimida ishlar ekan DOS dagi imkoniyatlarni oshirish DOS orqali ko`pgina amallarni ya’ni komp’yuterni ishga tushirish boshlang`ich bosqichiga o`rnatib yuklanish jarayonida hisob ishlarini bajaruvchi va ma’lumotlar omboridan foydalanish usullarini ham o`rgandim.
Dasturni tayyorlab bo`lgach men shuni tushunib etdimki xali FoxPro dasturida xali bilmaydigan imkoniyatlarim juda ko`p ekan bu imkoniyatlarni yaxshilab o`zlashtirib yosh dasturchilar safiga qo`shilaman degan niyatdaman.
YUqorida ta’rif etilgan dastur xisobot bo`limida ishlatiladi va xisobdonlar xarakatini nazorat qilishda yordam beradi. Dasturdagi xar qanday o`zgarishlar dasturchi tomonidan xujjatlangan xolda kelishilgan muddat ichida amalga oshiriladi.
VI. Texnika xavfsizligi koidalari

1. 
   Komp’yuterni ishlatish va elektr xavfsizligi koidalari bo`yicha yo`riknoma olgan shaxslargagina komp’yuterda ishlashga ruxsat beriladi.
   
2. 
   Erga ulanish ximoya tizimiga ega bo`lmagan komp’yuterlarda ishlash kat’iyan man etiladi.
   
3. 
   Komp’yuterda ishlashni boshlashdan oldin komp’yuter tashki kobigining er bilan ulanish ximoya tizimining soz xolatda ekanligini tekshirish lozim.
   
4. 
   Komp’yuterni umumiy elektr taminoti tarmogiga ulanishi ximoyali elektor taminoti uzaytirgich (PIP) orkali amalga oshirish lozim.
   
5. 
   Ishni boshlashdan avval :
   

Komp’yuterlarda va ish joyida elektr simlarining ochilib qolgan joylari yo`qligini tekshirib qo`yish.
Stulning balandligi unda o`tirib ishlaydigan kishining bo`yiga shunday moslashtirilishi kerakki, u monitor ekrani markaziga to`g`ri qarasin. Ushbu masofa belgilanganidan kam bo`lsa, ishchining ko`zi tez charchaydi.
Xar 1,5 2 soat ishlagandan keyin 10-15 dakika dam olish kerak. Bunda monitor karshisida o`tirmaslik tafsiya etiladi

6. 
   Komp’yuterda ishlayotgan vaqtda:
   

Komp’yuterda odatdagidan tashkari ovoz chiqsa, kuygan xid chiqsa yoki o`z uzidan uchib qolsa, elektr tarmogidan uzib, (texnik xizmat ko`rsatish) muxandislarga zudlik bilan xabar kilish lozim
Komp’yuterda ishlayotgan vaqtda bukchaymasdan oldinga salgina engashgan xolda to`g`ri o`tirib ishlashi kerak.
Klaviaturadan ma’lumotlar kiritilayotganda klavishlar yumshok bosilishi ularga kattik urmaslik kerak
Oxirgi vaqt ishlab chiqarilayotgan yangi avlodga mansub bo`lgan komp’yuterlarda proцessorni o`chirish jarayoni komp’yuter xotirasiga kiritilgan dasturlar tomonidan bajarilishi tufayli ushbu komp’yuterlarni uchirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:

1. 
   Proцessor
   
2. 
   Monitor
   
3. 
   Printer
   

Komp’yuterlarng`ri ulash, elektr toki bilan ogir jaroxatlanishga olib kelishi, aparatlarning kuyishiga sabab bo`lishi mumkin.
Maktab bo`linmalarida qimmat turadigan va extiyotkorlik bilan ishlashni talab kiladigan komp’yuterlar, printerlar va boshka texnik vositalar o`rnatilgan bo`lib, ulardan nixoyatda ixtiyotkorlik bilan foydalanish lozim.
O`zbekiston Respublikasining Mexnat qonuniga binoan komp’yuter texnikasining buzilishiga aybdor bo`lgan o`kuvchilar intizomiy va moddiy javobgarlikka tortiladilar.