|
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
kiritish mumkin. Shuning bilanbir qatorda bitkoinlarni to’lov vositasi sifatida qabul qiladigan yirik kompaniyalar soni ham ortib bormoqda. Misol sifatida quyidagilarni keltirishimiz mumkin:
Blog va saytlar yaratish platformasi WordPress
Aviabiletlar qidirish sayti Expedia
PayPal to’lov tizimi
Yer yo’ldosholi televidenie provayderi Dish Network
Latiya aviakompaniyasi AirBaltic
Xaydovchilar chaqirish on-line servisi Wheely
Legal Prime GS Consulting yuridik firmasi
On-line supermarket Yulmart
Davlatlar tomonidan ham blokcheyn texnologiyalarga qiziqish ortgani bilan kriptovalyutalarning qonuniy jihatdan boshqariluvini yo’lga qo’yish jarayoni ancha past darajada. Masalan, Uzbekiston, Rossiya, Qozog’ston va boshqa hamdo’stlik mamlakatlarida 2018 yil holatida kriptovalyutalarning statusi umuman aniqlangan emas. Ularning konstitutsiyalarida kriptovalyutalarga o’xshash pul surrogatlarining pul aylanishida ishlatilishi qat’iyan ma’n etilgan. Ammo kriptovalyutalardan foydalanish asosida yotgan blokcheyn texnologiyasidan foydalanish ma’n etilgan emas. Lekin ba’zi mamlakatlarda nolegal tranzaktsiyalarga qarshi kurash olib borish uchun kriptovalyutalardan foydalanish mumkinligi bildirilgan va uni qonuniylashtirish zarurligi bir qancha mamlakatlarda tan olingan. Agarda “barcha qonuniy ravishda ma’n etilmagan amallardan foydalanish mumkin” degan mantiqiy qoidadan foydalansak, u xolda ICO ishtirokchilari qonunni buzmaydi deb o’zimizni ovuntirishimiz mumkin, albatta. Ammo tomonlar orasida tushumovchilik kelib chiqqanda, ularning o’z qonuniy xuquqlarini himoya qilishlari katta muammo bo’lib qolishi mumkin. Ya’ni tokenlarni kriptovalyutalarga sotib olish tomonlar orasidagi o’zaro kelishuvday bo’lib, o’zaro kelishmovchilik kelib chiqqan taqdirda shartnomani bajarmaslik uchun yetarlicha xuquqiy asos topish mumkin bo’ladi. Shuning uchun ham bizda xozircha kriptovalyutalardan faol foydalanishga shoshilmagan ma’qul.
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Keyingi paytlarda ko’plab kompaniyalar tomonidan ICO ga qiziqish tobora ortib borayotgani tufayli Status deb nomlangan Singapur blokcheyn-startapi tokenlarini joylashtirishda Ethereum platformasi ishida buzilishlar ro’y berdi. Kriptovalyutalarni o’rganishga bag’ishlangan ilmiy-izlanish Smith + Crown on-line resursi xozirgi vaqtdaICO tashkil qilayotgan yoki 2017 yil noyabrigacha bu ishni amalga oshirmoqchi bo’lgan 50 kompaniya haqida ma’lumot bergan. Buning ma’nosi shundaki, ICO lar atrofida moliyaviy puffak xosil bo’lmoqda va agarda bu puffak yorilsa, ushbu segmentgai investorlarning kriptovalyuta va tokenlarga bo’lgan qiziqishi sezilarli ravishda kamayishi mumkin. ICO larga bo’lgan katta qiziqish unchalik hayratlanarli emas, chunki ICO lar startap biznesga venchur investitsiyalarga nisbatan tezroq va qulayroq xolatda yaxshigina kapital jalb qilish va tezda birjaga chiqishga imkon beradi. Haqiqatan ham klassik usuldagi investitsiyada yangishga capital jalb qilish uchun siz investorlar uchun taqdimot qilishingiz kerak, birjaga kelib, maslahatchilar yollashigiz lozim, aktsiyalar emissiya qilishingiz zarur, emissiya esa maxsus organlar tomonidan nazorat qilinadi va xakozo. Bu qiyinchiliklarni aylanib o’tib, investitsiyalar uchun kerakli bo’lgan mablaglar’ni xozirda boshqarilmaydigan kriptovalyutalar bozoridan jalb qilish juda ham oson yo’l albatta. Lekin bu ishlarning havfli tomonlari ham bor. Bu xududni terra incognito deb bilib, qonun bilan to’qnashib qolmaslik uchun extiyotkorlik bilan ish olib borish lozim bo’ladi. Istalgan xuquqiy yoki jismoniy shaxs, agar ularning ishonchini qozona olmasangiz, sizni “kompaniya meni bu ish bilan bog’liq tavakkalchiliklar va risklar bilan to’liq tanishtirmagan” deb, kompaniyani firibgarlikda ayblab, sudga berishi mumkin. “Kriptovalyutalar yuqori darajadagi riskka ega bo’lgani uchun, xozircha ularga pul tikmagan ma’qul, chunki kompaniyaning sizga qandaydir daromad berishi ichun hech qanday huquqiy asos mavjud emas” deb maslahat ham beradilar. Lekin ko’pchilik ekspertlarning fikriga ko’ra, uzoq muddatli perspektivada kriptovalyutalar bozori o’sishda davom etadi, blokcheyn texnologiyasi esa an’anaviy moliyada yanada kengroq miqyosda qo’llanilaveradi. Xozirda esa kriptovalyutalar olamida investorlar va kompaniyalar orasida hech qanday qonunchilikda ko’zda tutilgan
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
xuquqiy asos bo’lmagani tufayli, investorlarning juda katta miqdordagi daromad olishlariga imkon yaraladi hamda firibgarlik uchun ham katta imkoniyat paydo bo’ladi. Xozigi davrda ICO larda mayda investorlarniong pullari aylanayapti, keyinchalik esa bu soxaga banklar, fondlar va davlat jalb qilinishi tufayli kriptovalyutaga qiziqish yanada ortadi. Xozircha kriptovalyutalar kursining bir oshib va bir kamayib turishi tabiiy bir xoldir.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
