Kriptografiya 2 fanidan amaliy ish mavzu: Faktorlash muammosini bartaraf etuvchi dasturiy vositani ishlab chiqish

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


Kriptologiya kafedrasi
Kriptografiya 2 fanidan
AMALIY ISH


Mavzu: Faktorlash muammosini bartaraf etuvchi dasturiy vositani ishlab chiqish.
22-variant


Bajardi: Zahritdinov Sardor.
Tekshirdi: Mavlonov Obid.

Kiberxuquq va kiberetika sohasida xalqaro qonunchilik.
Reja:
1. Raqamli suverenitet davrida kiberxavfsizlik bo'yicha xalqaro huquq
2. Xalqaro huquq va kibermakon boshqaruvidagi mavjud muammolar.
3. Kibermakon va raqamli suverenitet bo‘yicha xalqaro huquq
4. Xalqaro huquqning kibermakonga moslashuvi : Tallin qo‘llanmasining tajribasi va ruscha yondashuvlar.
Zamonaviy dunyoda kibermakonda sodir etilgan jinoyatlar soni sezilarli darajada oshdi. Noqonuniy maqsadlarga erishish uchun ishlatiladigan zararli dasturlarning yangi turlari muntazam ravishda ortib bormoqda. Mutaxassislarning fikricha, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari yordamida sodir etilgan jinoyatlardan jahon iqtisodiyotiga yetkazilgan moddiy zarar trillionlab dollarni tashkil etadi.
Bunday masshtablar kibermakonda rivojlanayotgan munosabatlarni huquqiy tartibga solishning samarali vositalarini talab qiladi. Kiberxavfsizlik zamonaviy xalqaro huquqning eng dolzarb mavzularidan biri bo'lib, davlatlarning milliy xavfsizligini ta'minlash uchun zarurdir.
" Kibermakon " atamasi ilmiy muomalaga nisbatan yaqinda kiritilgan. Aksariyat mutaxassislar ushbu tushuncha birinchi marta 1981- yilda fantast yozuvchi V. Gibson tomonidan qo'llanilganligini ta’kidlashadi. Etimologik jihatdan "kibermakon" so'zi "kibernetika" - mashinalar, tirik organizmlar va jamiyatdagi axborotni boshqarish va uzatish jarayonlarining umumiy qonuniyatlarini o'rganadigan fan bilan bog'liq.
Axborot va kommunikatsiya texnologiyalari davlat va jamiyatning iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va siyosiy munosabatlarga salbiy ta'sir ko'rsatishi, harbiy va mudofaa salohiyatiga ziyon yetkazishi mumkin. Shu munosabat bilan xalqaro hamjamiyat kiberxavfsizlik sohasida hamkorlik masalalarida ko‘p tomonlama huquqni rivojlantirish asoslariga jiddiy qiziqish bildirmoqda. Biroq, xalqaro maydonda bu vazifani hal qilish uchun umumiy yondashuv hali ishlab chiqilmagan, chunki kibermakonni huquqiy tartibga solishning murakkabligi bu sohadagi munosabatlarning virtual xususiyatlar ega ekanligiga bog'liq.