Kreativ 2020. indd

MAQSAD SA RI INTILISH VA IJODKORLI K BORASIDA 

O‘Z-O‘ZIGA ISHONCH

40.  Sabr-toqat,  qatʼiyat  hamda  o ʻz  ijodiy  kuchiga  ishonish  insonga 

maqsad sari intilish hissi va ushbu maqsadlarini roʻyobga chiqara olishi 

borasidagi  bardavomlik  hissini  berish  orqali  uning  ijodkorligiga  taʼsir 

qilishi isbotlangan. 

41.  Sabr  –  qiyinchiliklarga  qaramay  maqsad  sari  harakatni  astoydil 

davom  ettirish,  qatʼiyat  –  maqsadiga  yetishish  uchun  qiyinchiliklarga 

chidash va ularni yengish – ijodkorlik uchun muhim xislatlardir. Cropley 

(1990 [71]) ijodkor shaxslarning «zoʻr berishga astoydil shayligini» eʼtirof 

etgan  boʻlsa,  Torrance  (1988  [72])  ularning  eng  asosiy  xislati  qatʼiyat 

ekanligini taʼkidlagan. Amabile (1983 [34]) fikricha, uzoq muddat davo mida 

shijoat bilan biror vazifa ustida ishlash va oʻnglanmayotgan ish yuzasi dan 

hafsalasini pir qilmaslik ijodiy salohiyatning muhim qismidir.

42.  Oʻz ijodiy kuchiga ishonish deganda insonlarning vazifaga ijodiy 

yondasha  olishi  borasidagi  ichki  eʼtiqodlari  tushuniladi  (Beghetto  va 

Karwowski,  2017  [73]).  Maqsad  sari  intilish  va  oʻz  ijodiy  kuchiga  isho-

nish  chambarchas  bogʻliq:  bir  qator  tadqiqotchilar  oʻz  ijodiy  kuchiga 

ishonch inson oʻnglanmayotgan ish yuzasidan hafsalasi pir boʻlishi yoki 

qiyinchiliklarga qaramay davom etaverishida va alal oqibat vazifani ijodiy 

hal etishida muhim oʻrin egallaydi deb hisoblaydilar (Bandura, 1997 [74]). 

Ushbu ishonchga, oʻz navbatida, avvalgi faoliyat yakunlari, kayfiyat hamda 

vazifa  bajarilayotgan  ijtimoiy  muhit  taʼsir  oʻtkazishi  mumkin  (Bandura, 

1997 [74]; Beghetto, 2006 [75]).

---

20

21

43.  Taʼlim  jarayonida  oʻquvchining  ijodiy  fikrlashini  qoʻzgʻatishga 

qaratilgan xatti-harakatlar shu sababli uning oʻz ijodiy salohiyatiga ishonch, 

sabr  va  qatʼiyatini  kuchaytirishga  qaratilishi  mumkin  (Davis  va  Rimm, 

1985 [76]).