Kreativ 2020. indd

Shu yerga yozing
PISA 2021 Kreativ fikrlash (namuna)
Yozma ifodalash
Topshiriq 3/3
SHASHQOL DONASI VA HIKOYALAR
O‘ng tomondagi rasm va matnga e‘tibor qiling
.
Endi siz do‘stingiz bilan bo‘lgan voqeani aks etti-
radigan o‘yin variantini o‘ynaysiz. Yuqoridagi do‘s-
tingiz olti tasvirdan foydalanib yozgan hikoyaning 
boshini o‘qing. Siz pastki qismdagi uch tasvirdan 
foydalanib, hikoyani davom ettirishingiz kerak.
Biz bu topshiriqqa 5 daqiqadan ortiq vaqt va 80 
tadan ortiq so‘zdan foydalanmasligingizni tavsiya 
etamiz.

---

49
126. 
Birinchi vazifada o‘quvchilardan shashqol donasidagi tasvir lar-
ga asoslanib, ikki farqli hikoya oʻylab topishlari soʻralmoqda. Bu topshi-
riq turli gʻoyalarni ishlab chiqish jihati boʻyicha maʼlumot beradi. Shablon 
vazifaning variantlari farqli stimul turidan (masalan, tasvir, surat, interak-
tiv film) foydalanish mumkin, bunda film yoki tasvirning mavhumligi yoki 
rasmning kontekstual tanishligi kabi stimulning xususiyatlari vazifa ning 
murakkabligiga taʼsir qilish ehtimoli mavjud. Ushbu vazifada agar ular 
hikoya gʻoyasida (yaʼni, ehtimoliy sujetni ochgan bir yoki koʻproq jumla) aks 
etsa va ular u yoki bu shaklda vazifada namoyish etilgan ikkala tasvirga 
ham munosabatda boʻlsa, gʻoyalar munosib deb topiladi. O‘quvchilar bir-
biridan yetarlicha farqlanadigan munosib hikoyalarni taklif etish orqali 
turli gʻoyalar bera olishlarini namoyish etadi. Bitta sujetni bir-biridan farq 
qiladigan soʻzlar bilan aytib berilgan ikki hikoya (masalan, «oʻq dunyo 
boʻylab sayohat qildi» va «oʻq yer kurrasini aylanib chiqdi») yetarlicha 
farqli deb hisoblanmaydi. 
127. 
Ikkinchi vazifadan koʻzlangan maqsad kreativ gʻoyani ishlab 
chiqish jihati boʻyicha maʼlumot toʻplashdir. O‘quvchilar oltita tasvirga 
aloqador ijodiy hikoya yozishlari kerak boʻladi. Ushbu vazifada hikoya 
gʻoyasi (yaʼni, uning ehtimoliy mazmuni haqida bir yoki koʻproq jumla) 
va birin-ketin paydo boʻlayotgan tasvirlarga shu ketma-ketlikda muayyan 
tarzda havola berish munosib gʻoyalarni aks ettiradi. Originallik borasida 
toʻxtamga kelish uchun, o‘quvchi javobi mavzu yoki yondashuvda noodatiy 
ekanligini belgilash uchun kodlovchi yoʻriqnomaning tegishli boʻlimiga 
murojaat qiladi. Ushbu vazifa uchun odatiy javoblarga misol quyidagicha 
boʻlishi mumkin: 1) hikoya sayohatga chiqqan yurak haqida; 2) hikoya 
sevgi uchun oʻz uyidan chiqib ketgan insonlar haqida; 3) hikoya uyida baxt 
topmagan va ketishni niyat qilgan inson haqida. O‘quvchi javobi odatiy 
hikoya mavzusiga toʻgʻri kelsa ham original deb topilishi mumkin, agar 
hikoyaga noodatiy yondashilgan boʻlsa (mazmunda noodatiy elementlar 
yoki kutilmagan burilishlar mavjud bo‘lsa).
128. 
Yakuniy vazifada o‘quvchiga qoʻshimcha maʼlumot berilib, 
doʻstining hikoyasini davom ettirishi soʻraladi. Bu topshiriq gʻoyani 
baholash va takomillashtirish jihati haqida tasavvur beradi. Agar o‘quvchi 
taqdim etgan hikoyaning davomi mos keladigan bo‘lsa, (ya’ni, uchta taklif 
etilgan qo‘shimcha tasvir bilan bog‘lansa va do‘sti boshlagan voqeani 

---

50
51
izchil dalillasa) va sujetning noan’anaviy davomini tasvirlasa, o‘quvchi 
to‘liq kredit oladi. Ikkinchi topshiriqda bo‘lgani kabi o‘quvchining javobi 
noan’anaviy bo‘lishi mumkin. Agar o‘quvchining hikoyasi faqat bir holatda 
o‘rinli bo‘lsa, u qisman kredit oladi.