Kreativ 2020. indd

Kompetensiyaviy modelning turli gʻoyalarni ishlab chiqish jihatiga 
oid topshiriqlarni baholash uslubi.
109. 
Turli gʻoyalarni ishlab chiqish jihatiga tegishli har bir topshiriq 
ikki yoki uchta javobni talab etadi. Ushbu javoblar shaklan farqlanishi 
mumkin: masalan, o‘quvchilardan sarlavha, logotip, ijtimoiy muammoning 
yechimi yoki ilmiy tarjiba uchun gʻoya berish soʻralishi mumkin.
110. 
Ushbu topshiriqlarni kodlashtirish ikki bosqichdan iborat. 
Birinchidan, kodlovchi o‘quvchining javobi «munosibligini» aniqlashi kerak. 
Munosib javoblar muayyan vazifasining shakliga nisbatan tushunarli va 
muayyan vazifa mazmuniga nisbatan taalluqlidir. Bu, masalan, kiritilgan 
maʼnisiz (tasodifiy) matnlarni vazifa shakliga (masalan, hikoya gʻoyasi 
oʻrniga sarlavha taklif etilgan) muvofiq boʻlmagan yoki vazifaga umuman 
aloqasi boʻlmagan (masalan, suvni tejash haqida gʻoya berish soʻralgan 
vazifada «koʻproq gilos tanavvul qiling» degan) javoblarni bekor qilish 
deganidir.
111. 
Ikkinchidan, kodlovchi javoblar bir-biridan «yetarlicha farqli» 
ekanligini aniqlashi kerak. Kodlash yoriqnomasida turli toifalarga tegishli 
(masalan, mazmuni yetarli darajada farqli boʻlgan ikki hikoya gʻoyasi 
yoki ijtimoiy muammoni yechishga ikki turli yondashuv) javoblarga 
misol keltirilgan. Ikki javob yetarli darajada farqli yoki bir xil ekanligini 
belgilaydigan maxsus mezon iloji boricha obyektiv va turli javob shakllarini 
oʻz ichiga oluvchi boʻlishi kerak. Masalan, o‘quvchilar turli sarlavhani taklif 
etishi soʻralgan yozma ifoda testida, yetarli farqni belgilovchi mezon «farqli 
maʼnoni beruvchi (yani, sinonim boʻlmagan) soʻzlardan foydalanish» boʻlishi 
mumkin; shirkat logotipining yaratilishi soʻralgan vizual ifoda testida esa, 
mezon oddiygina «turli shakllarni qoʻshish orqali farqli rasm yaratish» 
boʻlishi mumkin. Ijtimoiy va ilmiy muammoni hal qilish domenidagi bir 
qator vazifalarda kodlovchilarni yoʻnaltirish maqsadida farqli javoblarning 
avvaldan belgilangan toifalarini shakllantirish mumkin (masalan, suvni 
tejash yoʻllari haqida soʻralgan vazifada, «kamroq suv bilan yuvinish» bilan 
«yuvinishga ajratiladigan vaqtni qisqartirish» ayni toifaga mansubdir).

---

44
45
112. 
Eng yuqori baho (to‘liq kredit) vazifaga berilgan javoblar ham 
munosib, ham bir-biridan farqli boʻlgan holda beriladi. Yarim baho (qisman 
kredit) o‘quvchilardan uchta javob soʻralganda, shu javoblardan ikki yoki 
uchtasi munosib, lekin faqatgina ikkitasi bir-biridan farqli boʻlgan hollarda 
beriladi. Qolgan barcha hollarda kredit berilmaydi.