Kreativ 2020. indd

GʻOYALARNI BAHOLASH VA TAKOM ILLASHTIRISH
99. 
Kreativ fikrlash bilan muvaffaqiyatli shugʻullanish nafaqat 
odatiydan voz kechib, yangi narsani ishlab chiqish, balki niyat qilingan 
maqsadga muvofiq ishlaydigan narsani yaratish hamdir. Mezonga solingan 
kognitiv jarayonlar yangi boʻlish bilan birga ayni damda munosib, samarali 
va ishlaydigan gʻoyalarni yaratishni qo‘llab-quvvatlaydi (Cropley, 2006 
[47]). Ular gʻoyalardagi kamchiliklarni bartaraf etishga xizmat qilishi 
mumkin va koʻpincha kreativ mahsulotni takomillashtirish maqsadida 
gʻoya berish va birlamchi gʻoyalarni qayta shakllantirishga olib keladi. 
Shu sababli baholash va takomillashtirish kreativ fikrlash jarayonining 
markazida turadi. Oʻzgalar gʻoyasining kuchli va zaif tomonlarini aniqlash 
va takomillashtirish koʻnikmasi, shuningdek, bilim yaratishning har qanday 
jamoaviy harakatining muhim qismidir.
100. 
Test topshiriqlari orasidagi bog‘liq-
likni kamaytirish maqsadida, o‘quvchilardan 
oʻzlarining gʻoyalarini emas, oʻzgalarning 
mahsulotini takomillashtirish soʻraladi. Ushbu 
qismdagi vazifalarda, o‘quvchilarga ochiq 
ssenariy berilib, ular berilgan gʻoyani oʻziga xos 
tarzda takomillashtirishi zarur boʻladi. Bunda 
ham baholaydigan va takomillashtiradigan 
gʻoyalarning topshiriqqa mos kelishiga qaraladi. 
Ushbu topshiriqlarda munosib javob oʻziga xos 
takomillashtirish boʻlishi shart. «Oʻziga xos takomillashtirish» deganda, 
vazifada berilgan gʻoyaning mohiyatini saqlagan holda, original elementlarni 
olib kirish va shu orqali ijodiy gʻoyalarga xos boʻlgan yangi va foydali 
elementlarni qamrab olish tushuniladi.
Testning 
gʻoyalarni baholash va ta-
komillashtirish jihati diq-
qatni o‘quvchining taq dim 
etilgan gʻoyaning kam-
chiliklarini aniqlash va 
ularni bartaraf etishning 
oʻziga xos usulini taklif 
etish koʻnikmasiga qa-
ratadi.

---

38
39