Kreativ 2020. indd

Kompetensiyaviy  modelning  kreativ  gʻoyalarni  ishlab  chiqish 

jihatiga oid topshiriqlarni baholash uslubi.

113. 

Kreativ  gʻoyalarni  ishlab  chiqish  jihatiga  kiradigan  har  bir 

topshiriq kodlash uchun bitta javob taqdim etadi. Bu javoblarning shakli 

farqli  boʻlishi  mumkin:  masalan,  hikoya  gʻoyasi,  kiyim  dizayni,  ijtimoiy 

yoki ilmiy muammoni hal qilish.

114. 

Ushbu  topshiriq  javoblarini  kodlash  uch  bosqichda  amalga 

oshiriladi. Kodlash jarayonidagi birinchi bosqich «turli gʻoyalarni ishlab 

chiqish» jihatidagi birinchi bosqichdek oʻtadi. Binobarin, kodlovchi javob 

munosib ekanligini aniqlash kerak, bu yerda munosiblik vazifaning ham 

mazmun, ham mohiyatiga tegishli.

115. 

So‘ngra kodlovchi javob oʻziga xos, original 

ekanligini aniqlash kerak. Javobning originalligi ikki 

bosqichda  aniqlanadi:  javoblar  vazifa  shartlariga 

noodatiy  yondashuvni  namoyish  qilsa  (masalan, 

ijtimoiy  muammoga  noodatiy  yechim  taklif  qi-

linadi), u originaldir. Kodlash yoʻriqnomasida har 

bir vazifaga xos boʻlgan odatiy mavzular roʻyxati 

keltiriladi;  agar  munosib  javob  mana  shu  odatiy 

mavzular roʻyxatida boʻlmasa, unda javob original sifatida kodlashtiriladi. 

Agar javobning mavzusi odatiy mavzularning biriga mos kelib, noodatiy 

yondashuvni oʻz ichiga olgan boʻlsa (masalan, ilmiy muammoga noodatiy 

elementlar bilan boyitilgan odatiy yechim taklif qilinganda), bu javob keyingi 

bosqichda  original  deb  kodlashtirilishi  mumkin  boʻladi.  Yoʻriqnomada 

har  bir  vazifa  uchun  kontekstda  berilgan  izoh  va  original  yondashuvga 

namunalar taqdim etiladi.

116. 

Originallikni  belgilashning  ushbu  qoʻshaloq  mezoni  ham  gʻoya 

berishda  (yaʼni,  mavzuda),  ham  uni  tatbiq  etishda  (yaʼni,  yondashuvda) 

originallik hisobga olinishini taʼminlaydi. Yoʻriqnomada kiritilgan odatiy 

Umuman olgan-

da,  original  javob 

bar cha  berilgan  ja-

vob lar fondiga qara-

ganda nisbatan noyob 

javobdir.

---

45

mavzular  roʻyxati  va  original  yondashuv  namunalari  validlash  tadqi-

qotlarida ishtirok etgan o‘quvchilarning real javoblariga asoslangan. Ular 

turli ishtirokchi mamlakatlardagi o‘quvchilarning odatiy javobi aks etishini 

taʼminlash maqsadida, ushbu roʻyxat tajriba-sinov tadqiqotlari mobaynida 

olingan javob namunalari tahlil etilgandan soʻng yangilanadi. 

117. 

Originallikni baholashga bunday yondashish besh yoki oʻn ballik 

shkalaga qaraganda detallashtirishga kamroq imkon bersa ham (va natijada 

eng original javobni yaqqol koʻrsatmasa ham), uning afzalligi madaniyatga 

bogʻliq  baholash  shkalasi  taʼsiriga  tushmaslikdadir.  To ʻliq  baho  (to‘liq 

kredit) javob ham munosib, ham original boʻlganda beriladi. Yarim baho 

(qisman kredit) javob munosib, lekin original boʻlmaganda beriladi. Qolgan 

hollarda kredit berilmaydi.