Ko’z kasaliklari va unda ishlatiliniladigon dori vositalarning kimyoviy tarkibi

Darajalari

Miopiya uch darajaga boʻlinadi: yengil — 3,0 D gacha, oʻrta — 3,0 D dan 6,0 D gacha va kuchli — 6,0 D dan yuqori. Miopiya darajasi koʻzga taqiladigan ko’zoynakning nur sindirish kuchiga qarab aniqlanadi. Taqilgan koʻzoynak shishasi nurlarni sindirishi tufayli koʻrinadigan tasvir toʻr pardaga tushadi. Miopiya koʻz pardalari (oqsilli, tomirli, toʻr parda) va muskullarini toliqtiradi, ular choʻzilib, koʻzning optik oʻqi uzunlashadi, natijada miopiya zoʻrayadi, bu koʻzning koʻrish qobiliyatini pasaytiradi.

Moyil qiluvchi faktorlar

Miopiyaning zoʻrayishiga akkomodatsiya (koʻz gavharining dam qalinlashib, dam yupqalashish qobiliyati)ning taʼsiri katta. Odatda, miopiya koʻz akkomodatsiyasi susaygan odamlarda koʻproq kuzatiladi, u naslga ham bogʻliq.
Simptomlari
Yaqindan koʻrishlik (chapda) va normal koʻrish (oʻngda)
Miopiyani kamaytirish, uni zoʻraytirmaslik uchun dastlabki belgilariga ahamiyat berish kerak. Masalan, agar oʻquvchi doskadagi yozuvni uzoqdan yaxshi koʻrmasa, kitobni engashib oʻqisa, kino yoki teatrlarda oldingi qatorga oʻtirishga harakat qilsa, tezda koʻz kasalliklari vrachiga murojaat qilishi lozim. Vrach oʻquvchini yaxshilab tekshirgach, lozim topsa, unga koʻzoynak yoki kontaktli linzadan foydalanishni tavsiya etadi.


Yaqindan koʻrishlik (chapda) va normal koʻrish (oʻngda)

Profilaktikasi

Miopiyaning oldini olish uchun koʻz gigiyenasiga amal qilish, koʻzni toliqtirmaslik, uzoq vaqt engashib turmaslik, boshni birdan qattiq egib yubormaslik lozim. Kuchli darajadagi miopiyada vrach maslahatlariga amal qilish zarur.
GIPERTROFIYA (giper… va yun. trophe — oziqlanish) — aʼzoning toʼqima elementlari (hujayralar, muskul tolalari) oʼsishi oqibatida shu aʼzo yoki uning biror qismining kattalashib ketishi. Gipertrofiyaga asosan aʼzoning zoʼr berib ishlashi sabab boʼladi. Chin va soxta, fiziologik va patologik Gipertrofiya farq qilinadi. Chin Gipertrofiya aʼzo parenximasi hisobiga roʼy bersa, soxta Gipertrofiya aʼzoda oraliq va yogʼ toʼqima vujudga kelishiga bogʼliq. Soxta Gipertrofiyada aʼzo funktsiyasi kuchaymay, balki susayadi. Mas, jismoniy ish bilan shugʼullanuvchi sogʼlom kishilarda, shuningdek, sportchilarda doimiy zoʼriqish taʼsirida skelet va yurak muskullari kattalashib ketadi (fiziologik Gipertrofiya). Baʼzi patologik Gipertrofiya (kasallik oqibatida kelib chiqadigan Gipertrofiya) ham yuqoridagiga oʼxshash roʼy beradi. Yurak-tomir sistemasi (yurak poroklari, gipertoniya kasalligi) va baʼzi oʼpka kasalliklarida patologik Gipertrofiya kuzatiladi. Juft aʼzolar (mas, buyrak) ning bittasi olib tashlansa ikkinchisi kattalashib, uning vazifasini bajara boshlaydi, yaʼni Gipertrofiya boshlanadi (qoplama G.). Neyroendokrin buzilishlar ham patologik G. ga sabab boʼladi (q. Аkromegamiya, Girsutizm).
Uzoqdan koʼrish, gipermetropiya – koʼz nur sindirish (refraktsiya) meʼyorining buzilishi. Odatda, koʼzning nur sindirish xususiyati 3 xil boʼladi. Birinchisida koʼzga tushgan nurlar toʼr pardali sinib, koʼz narsalarni yaxshi, normal koʼradi. Ikkinchisida nurlar fokusi kalta boʼlib, ular toʼr pardaga bormay, koʼzning ichida sinib, oʼz fokusida yigʼiladi. Bunda koʼzning koʼrish xususiyati faqat yaqinga yetadi, bu yaqindan koʼrish deyiladi. Uchinchsida esa koʼzga tashqi muhitdan tushgan nurlar toʼr pardadan «koʼzning orqasi», yaʼni «manfiy masofaga oʼtib ketadi. Bunda koʼz uzoqdan xam, yaqindan ham yaxshi koʼrmaydi, chunki nurlar fokusi uzoqda yotadi; koʼz toʼr pardasiga faqat ayrim-ayrim nurlar tushadi-yu, lekin u tashqi muhitdagi buyumlar shaklini toʼliq aks ettira olmaydi.
Koʼzning nur sindirish xususiyati doptriya bilan hisoblanib, yosh odamlarda uzoqdan koʼrish refraktsiyasi ikki yoki koʼpi bilan uch darajagacha boʼlsa, uni akkomodatsiya qoplay oladi va odam 40-50 % gacha koʼrishi mumkin. Lekin bunday odamlarning koʼzi tez charchaydi, qizaradi, koʼzi va qovogʼida ogʼriq seziladi, boshi ogʼriydi. 40 yoshdan oshgan odamlarda esa, akkomodativ apparat yoshlarnikiday yumshoq va harakatchan boʼlmagani uchun akkomodatsiya kuchi kamayadi. Ular harflarni yaqindan oʼkiy olmaydilar. Uzoqdan koʼrish bolalarda gilaylikka olib keladi. Uzoqdan koʼruvchi kishilarga qavariq koʼzli koʼzoynak taqish tavsiya etiladi.Gipermetropiya nima?
Gipermetropiyani davolash zarurati yaqinda joylashgan ob’yektlarni aniq ko’rish qobiliyatining yo’qolishida yuzaga keladi. Birinchi ko’zoynak taquvchilar uzoqni ko’ra olmaydigan kishilar bo’lgan. Aynan ular uchun birinchi ko’zoynak tayyorlangan, shunda ular kitoblarni qulay o’qishlari mumkin edi. Miopiyadan aziyat chekuvchilar uchun ko’zoynaklar ancha kechroq paydo bo’lgan.
Gipermetropiyada yorug’lik nurlari to’r pardaning ortida fokuslanadi. Bu ko’z olmasining qisqarishi yoki yorug’lik nurlarini to’r pardaga to’play olmaydigan optik tizim zaifligi natijasi bo’lishi mumkin.
Gipermetropiya sabablari
Yuqorida ta’kidlab o’tilganidek, bir yoshgacha bo’lgan bolalar gipermetropiyaga ega bo’lib, ularda +3 dioptriya bo’ladi. Ko’z olmasining kattalashishi bilan bu anomaliya yo’qoladi. Gipermetropiyaga tashxis qo’yish uchun chuqurlashtirilgan diagnostik tekshiruvlar o’tkazish, jumladan, ko’z qorachig’ini medikamentoz kengaytirishga to’g’ri keladi.Uzoqni ko’radiganlar, ayniqsa gipermetropiyaning keyingi darajalarida, nafaqat yaqin, balki uzoqdagi ob’yektlarni ham kam yaxshi ko’ra olishmaydi. Ruhiyatning doimiy zo’riqishi tez charchash, bosh og’rig’i, bosh aylanishiga olib keladi. Bolaning o’zlashtirishi yomonlashishi mumkin, chunki u maktab fanlariga diqqatni jalb qilishga qiynaladi, injiqlik va uyqu bilan muammolar yuzaga keladi. Gipermetropiya shuningdek g’ilaylikka ham olib kelishi mumkin. G’ilaylik rivojlanishi xavfi mavjudligi tufayli kichik bolalarga orqasidan, boshi uzra yaqinlashish taqiqlanadi. Bola tezda yuqoriga qarashi va kutilmaganlikdan qo’rqib ketishi mumkin, bu esa mushaklarning spazmiga olib keladi.
Аstigmatizm oʼzi nima?
Astigmatizm kasalligi Astigmatizm (yunoncha a — inkor qo‘shimchasi va stigme — nuqta) — yorug‘lik nuqtaviy manbaining tasviri bitta tekislikda yotmaydigan ikkita o‘zaro tik kesmada kuzatiladigan optik tizim aberratsiyasi. Agar nuqtaviy manbadan tarqaluvchi nurlar dastasi optik tizimdan o‘tishda deformatsiyalanib, bir nuqtada kesishmay, turli nuqtalarda kesishsa, bunday nurlar dastasiga astigmatik dasta, hodisaning o‘zi astigmatizm deyiladi. Astigmatizm, masalan, silindrik linzalarda va nurlar dastasi optik o‘qqa katta burchak ostida tushuvchi sferik linzalarda kuzatiladi. Keyingi holda buyumning optik o‘qdan uzoqdagi nuqtalari tasvirini aniq kuzatib bo‘lmaydi. Astigmatizmdan xoli murakkab optik tizimlar anastigmatlar deb ataladi.
Аstigmatizm – eng tushuntirish va davolash qiyin, murakkab boʼlgan kasalliklardan biridir. Uni tushunish uchun avvalo koʼzning tuzilishi xaqida ozgina tushuncha kerak boʼladi. Quyidagi maqolada koʼz tuzilishi xaqida maʼlumot mavjud.Sogʼlom odam koʼzining shox pardasi va koʼz gavxari sferik shaklga yaqin boʼladi. Buning xisobiga ular sindirgan nur koʼz toʼr pardasiga bir xil sinib bir nuqtada fokuslanadi(jamlanadi). Buning xisobiga inson xar qanday narsani aniq koʼradi.
Аstigmatizmda shox parda yoki koʼz gavxarining shakli oʼzgaradi va nur sindirish turli kesmalarda turlicha boʼladi. Buning xisobiga nur fokusi toʼr pardaga bir nechta boʼlib tushadi. Bunda inson uzoqdagi yoki yaqindagi narsani tiniq koʼra olmaydi.
Kimlarda koʼp uchraydi? Dunyo boʼyicha 15 % axolida astigmatizm mavjud ekan. Odatda past darajada astigmatizm bor insonlar oʼzida bunday kasalligi borligini bilmaydi. U kattalarda xam bolalarda xam uchraydi.
Sabablari nima?
Uning sabablarini shartli ravishda ikkiga boʼlsa boʼladi:
Tugʼma – odatda shox parda va koʼz gavxarini tugʼma anomaliyalarida kuzatiladi.Orttirilgan – koʼzda oʼtkazilgan operatsiyalar, koʼz jaroxatlari va shox pardaning turli kasalliklari oqibatida paydo boʼladigan koʼzdagi chandiqlar xisobiga yuzaga keladi. Inson oʼzida astigmatizm borligini qanday biladi? Past darajadagi astigmatizmi borlar deyarli sezmaydi.Baʼzan koʼzida oʼzgarish borlar xam narsalarni odatdagidan kengroq koʼrib yuraveradi. Bu noodatiy koʼrish ekanligini sezmaydi.Koʼproq kuzatiladigan belgilarga tez-tez bosh ogʼrishi va koʼzga kuchli yuklamada tez charchash.Koʼzga kuchli va uzoq yuklama berilgandan soʼng ikkita koʼrish xam paydo boʼlishi mumkin.Аstigmatizm odatda miopiya (yaqinni koʼrish) va gipermetropiya (uzoqni koʼrish) bilan, baʼzan ikkalasi bilan xam birga kelishi mumkin. Bu xolatda shifokorning koʼz oynak uchun yozib bergan retseptida quyidagi soʼzlar boʼladi: sph (sferik), cyl (tsilindrik), va ax (koʼz oʼqi). Bunday koʼz oynaklar – murakkab koʼz oynakdar xam deyiladi.
Davolash mumkinmi?
Аstigmatizmni davolashni asosan 3 xil yoʼli mavjud:
Koʼz oynaklar bilan korrektsiya qilishLinzalar bilan korrektsiya qilishLazerli korrektsiya
Astigmatizm shox pardaning sferik shakli buzilishi bilan bogʻliq boʻlgan koʻrish nuqsonidir. Bunda turli yoʻnalishdagi nur sindirish kuchi turlicha boʻlganligi sababli nur yigʻish nuqtasi ham turli sathda boʻladi. Buning natijasida istalgan masofada koʻrish buziladi yoki xiralashadi.[1] Boshqa alomatlarda koʻz toliqishi, bosh ogʻrigʻi va shabkoʻrlik bilan bogʻliq muammolar boʻlishi mumkin.[1] Agar astigmatizm insonda paydo boʻlsa va vaqtida davolanmasa, bu ambliopiyaga olib kelishi mumkin.[2]
AstigmatizmTurli masofalardagi astigmatli linzalardan loyqa koʻrishBelgilariBarcha distantsiyalar, koʻzning shikastlanishi, bosh ogʻriqlarida buzilish yoki loyqa koʻrishMutaxassislikOftalmologiyaSabablariAniq emasTashxis usullariKoʻz imtihoniDavolashKoʻzoynaklar, kontakt linzalar, jarrohlikTakrorlanishi30 va 60% da katta yoshlilar (Yevropa, Osiyo)
Astigmatizm tasvirlari
Tibbiyotda astigmatizm deganda ko‘zning tiniq muhitlari turli meridianlardan (graduslarda belgilanadi) kelayotgan nurlarni sindirib, bir nuqtada jamlay olmasligi tushuniladi. Ko‘z shox pardasi va gavharidan nur o‘tganda, odatda, u sinib, fokus nuqtasi bitta bo‘ladi. Lekin astigmatizmda vertikal va ko‘ndalang yo‘nalishdagi nur sindirish kuchi turlicha bo‘lgani uchun nur yig‘ish nuqtasi ham turli sathda bo‘ladi. Bunday bemorlarga o‘ziga mos meridianlarda (00 dan-1790gacha) silindr shaklidagi kontakt linzalar va ko‘zoynaklar taqish tavsiya etiladi.
Bolalarda astigmatizm kasalligi
Shuningdek, orttirilgan astigmatizm ham borki, u ko‘z jarohati oqibatida yoki jarrohlikdan keyin ko‘zda chandiq hosil bo‘lishi natijasida yuzaga kelishi mumkin. Yaqinni yoki uzoqni yaxshi ko‘ra olmaslik dardiga chalingan insonlarda ma’lum darajada astigmatizm ham mavjudligi ehtimoldan xoli emas. Uning o‘ta og‘ir turi birikkan astigmatizm bo‘lib, kishi bunda yaqin masofadan ham, uzoqdan ham yaxshi ko‘ra olmaydi.
Ba’zi hollarda inson astigmatizm xastaligi bilan og‘riganini payqamay qolishi ham mumkin. Biroq boshda og‘riq paydo bo‘lishi, narsalarning chaplashib yoki ikkita bo‘lib ko‘rinishi, kompyuter yoxud kitobdan ko‘zning tez toliqishi kabi belgilar yuz ko‘rsatsa, darhol mutaxassisga murojaat qilish lozim. Ko‘z shifokori maxsus jadval va silindrsimon linzalar ko‘magida ko‘rish a’zosini tekshirib, aniq tashxis qo‘yib beradi.
Astigmatizmni maxsus linza yoki ko‘zoynaklar orqali bartaraf etish mumkin. Undan batamom xalos bo‘lish esa jarrohlik amaliyotini taqozo etadi. Davo choralari ichida birmuncha samarali va xavfsiz hisoblangani “LASIK” deb atalmish ko‘rishni lazer yordamida davolash usulidir. 15 daqiqacha davom etuvchi lazer jarrohligi asnosida avval maxsus asbob yordamida muguz pardaning ustki qatlami kesib olinadi. So‘ng unga lazer yordamida ishlov berilib, sferik holga keltiriladi. Shundan keyin muguz parda joyiga qaytarib qo‘yiladi va o‘zida mavjud kollagen moddasi hisobiga holatini tiklab oladi. Shu sababli bunda chok qo‘yish talab qilinmaydi. Natija jarrohlik amaliyotidan keyingi 1-2 soat ichida sezila boshlaydi. Ko‘rish qobiliyati 1 hafta davomida to‘la tiklanadi. Ta’kidlash joizki, astigmatizmni davolamaslik g‘ilaylik yoki ko‘rishning keskin yomonlashuviga olib kelishi mumkin.
Me’yor yoki kasallik
1 yoshgacha bo‘lgan bolakaylarda astigmatizm xastaligini aniqlash nihoyatda qiyin kechadi. Shu bois ularni 3, 6 va 12 oyda ko‘z shifokori ko‘rigidan o‘tkazish kerak bo‘ladi. Agar shu oraliqda astigmatizm aniqlansa, zamonaviy davolash usullari orqali kasallik bartaraf etiladi. Aytish joiz, 6-7 yoshli bolalarda davo amaliyoti samaraliroq kechadi.1 yoshgacha bo‘lgan bolalarda astigmatizm kasalligining uchrashi me’yoriy hol hisoblanadi. Go‘dakar ko‘zi juda tik muguz pardaga ega bo‘lib, astigmatizm 6 dioptriyagacha yetishi mumkin. Bolakaylar muguz pardasi shakli asta-sekin o‘zgarib, 5-6 yoshga yetganlarning 5 foizidagina 1 dioptriyadan ortiqroq darajadagi astigmatizm kuzatiladi. Vaqt o‘tishi bilan fiziologik holat ro‘y berishi asnosida uning darajasi 0,5 – 0,75 dioptriyagacha kamayadi va boshqa oshmaydi. Agar ota-onalar yoki bobo-buvilarda astigmatizm bo‘lsa, u irsiyat orqali ham o‘tishi mumkin. Ko‘z jarohatlangan yoki shikastlangan, shuningdek, xastalikka chalingan taqdirda esa bolakaylarda astigmatizm darajasi yanada ortishi yuz beradi.
Foto: Shutterstock.com
Bolalar astigmatizmining xavfli jihati, uning ta’sirida miya faoliyati bilan bog‘liq tarzda ko‘rish qobiliyatining susayishi sodir bo‘ladi. Agar yorug‘lik shu’lasi to‘r pardada fokuslanmasa, miya aniq tasvirdan mahrum bo‘ladi. Bunday paytda ko‘rish qobig‘i hujayralari rivojlanishdan to‘xtaydi, miya ko‘rish signallariga ishlov bera olmaydi va ko‘ruv yomonlashadi. Ayni nuqsonli holatlarga chek qo‘yish uchun maxsus yoki bir tomoni to‘silgan oddiy ko‘zoynaklardan foydalaniladi. Aytilishicha, xastalangan ko‘zning to‘silmagan holda ochiq turishi miya faoliyatini kuchaytirish va ko‘rishni yaxshilashga xizmat qilar ekan. Biroq sog‘lom ko‘zning yopib qo‘yilishi kuniga bir necha soatdan oshmasligi kerak. Aks holda bu ko‘z ham kasallanishi, ko‘rish faoliyatining sustlashishi yuz berishi mumkin.
1 yoshgacha bo‘lgan bolakaylarda astigmatizm xastaligini aniqlash nihoyatda qiyin kechadi. Shu bois ularni 3, 6 va 12 oyda ko‘z shifokori ko‘rigidan o‘tkazish kerak bo‘ladi. Agar shu oraliqda astigmatizm aniqlansa, zamonaviy davolash usullari orqali kasallik bartaraf etiladi. Aytish joiz, 6-7 yoshli bolalarda davo amaliyoti samaraliroq kechadi.
Bolalar astigmatizmini faqat okulistgina aniqlay olishi mumkin, lekin bu har doim ham muvaffaqiyatli amalga oshavermaydi. Negaki, go‘daklar hali boshlarini tutish, qimirlamay bir holatda turish va kerakli tomonga qarashning uddasidan chiqa olishmaydi. Shu jihatdan tashxis ba’zida xato qo‘yilishi ham mumkin. Ota-onalar esa farzandlaridagi ko‘rish nuqsonlarini aniqlashda amaliy imkoniyatga ega emaslar. Agar go‘dak buyumlarning bir chekkasini bossa yoki o‘yinchoqni stolga to‘g‘ri qo‘yolmasa, bunga uning narsalarning chekkasini aniq ko‘ra olmasligi sabab bo‘lishi mumkin. Bu holda yaxshisi, okulistga murojaat qilgan ma’qul. Agar shifokor go‘dakning ko‘z xastaligiga chalinganini tasdiqlasa, unda maxsus ko‘zoynak taqish, ko‘z mushaklari va ko‘rishdagi zo‘riqishlarga ijobiy ta’sir etuvchi majburiy gimnastika mashqlarini bajarish lozim bo‘ladi. Umuman, kichkintoylarni okulist ko‘rigidan muntazam suratda o‘tkazib turish talab etiladi. Ko‘rish a’zosidagi nuqsonni oldinroq payqash o‘tkazib yuborilgan xastalikni davolashdan ko‘ra yaxshi ekanligini unutmaslik zarur.
Astigmatizmni aniqlash uchun test
Ko‘zda astigmatizm bor yoki yo‘qligini oddiy, oson va o‘zingizga qulay joyda aniqlashnish 2 ta usuli. Test vaqtida ekrandan 1,5 — 2 metr (mobil qurilmadan foydalanayotgan bo‘lsangiz 70-80 sm.) uzoq masofa bo‘ling!
Bu birinchi rasmdagi testda agar har hil rangli chiziqlar bir chiziq bo‘ylab o‘z o‘qida bir birini kesayotganini ko‘rsangiz, demak, ko‘zingizda astigmatizm kuzatilmadi. Agar chiziqlar kesishishi tartibsiz holda tuzligani ko‘rinsa, u holda astigmatizm xavfi bo‘lib, ko‘z shifokoriga ko‘rinishingizni tavsiya qilamiz.
Bu ikkinchi rasmdagi testda agar chiziqlar bir chiziq bo‘ylab o‘z o‘qida bir birini kesayotganini ko‘rsangiz, demak, ko‘zingizda astigmatizm kuzatilmadi. Agar chiziqlar kesishishi tartibsiz holda tuzligani ko‘rinsa, ya’ni, chiziqlar alohidaligi ko‘rinmasa u holda astigmatizm xavfi bo‘lib, ko‘z shifokoriga ko‘rinishingizni tavsiya qilamiz.
Astigmatizm - bu ob'ektlarning buzilgan va bulaniq ko'rinishiga olib keladigan ko'rish muammosi. Bu ko'pincha masofa va yaqin qarashlarga ta'sir qiladi. Bu eng keng tarqalgan ko'rish muammosi bo'lib, yaqin kelajakda va uzoqdan uzoqlikda bo'lishi mumkin.
Belgilanishlar va alomatlar
Astigmatizm, odatda, vizyonun masofani yaqin va yaqin masofada bulanmasına olib keladi. Astigmatizm bilan og'rigan bemorlarning ko'pchiligi o'qishdan keyin charchashadi va harflar va so'zlar eğimli görünmektedir.
Boshini chayqab yuborish va payvandlash astigmatizmning ko'rinishi buzilishini kuchaytiradi.
Sabablari
Astigmatizm, basketbol kabi, sferik shakli o'rniga, futbol kabi, uzun bo'yli shakliga ega bo'lgan kornea tufayli yuzaga keladi. Astigmatizmli shox parda ikkita egri, bir tekis egri va tik tursa bo'ladi. Keyin yorug'lik bitta o'rniga ikki nuqtaga qaratilgan. Fokuslanishning bir nuqtasi retinaning oldida va ikkinchisining orqasida bo'lishi mumkin. Bu ko'rinishdagi bulaniqlarga qo'shimcha ravishda tasvirlarning buzilganligiga sabab bo'ladi. Astigmatizm ham tartibsiz shakllangan kristalli linzalardan kelib chiqishi mumkin. Bu holat " lentikul astigmatizm " deb ataladi.
Tashxis
Astigmatizm, kornea egriligini o'lchash uchun ishlatiladigan qo'lda keratometr bilan diagnostika qilinadi. Keratometr odatda asosiy ko'z muayenesinde qo'llaniladi.
Tashxis ham kornea topologidan foydalanishi mumkin . Korneal topograf - tog'larning topografik xaritasiga o'xshash rang kodli xaritani taqdim etuvchi vosita.
Ko'tarilgan joylar qizil va ko'k rangli joylarda ko'rsatiladi.
To'lqin aberrometr ham ko'z doktori astigmatizm haqida juda aniq ma'lumot beradi.
Davolash
Astigmatizm ko'zoynak, kontaktli linzalar yoki jarrohlik bilan tuzatilishi mumkin.
Ko'zoynak: Astigmatizm bilan og'rigan bemorlar yaxshi ishlaydi. Yuqori miqdordagi astigmatizmga ega bemorlarga ko'zoynagi yuziga diqqat bilan moslashtirilgan bo'lishi kerak.
Kontakt linzalar: Astigmatizmni to'g'irlovchi kontakt linzalarga torik kontaktli linzalar deyiladi. Ko'p miqdordagi astigmatizmga ega bemorlar qattiq gaz o'tkazuvchan kontakt linzalari bilan ko'proq muvaffaqiyatga erishadilar.Jarrohlik: Astigmatik keratotomiya deb ataladigan jarrohlik ko'rishni to'g'rilash usuli va kesma jarayoni astigmatizmni muvaffaqiyatli tuzatishi mumkin.LASIK Jarrohlik va Astigmatizm
Agar sizda astigmatizm mavjud bo'lsa, sizda LASIK ko'zli jarrohlik bo'lmaysiz deb o'ylamang. Bu ko'pchilik uchun imkoniyatdir.LASIK jarrohligi astigmatizm, miyopi va giperopiya singari refraktiv xatolarni tuzatish uchun ishlatiladi. Astigmatizmga ega bo'lgan ko'plab odamlar LASIK ko'z cerrahisini xavfsiz va samarali ko'rish tuzatish usuli deb topdilar.

Ba'zi sabablarga ko'ra, LAZIKga nisbatan astigmatizm haqida "stiqma" mavjud. Biroq, astigmatizmga ega bemorlarning aksariyati lazer nurlanishi bilan kasallangan bo'lishi mumkin. Buning aksariyati FDA tomonidan LASIK uchun tasdiqlangan birinchi turdagi ko'rish muammosi ekanligi bilan bog'liq.

LASIK Jarrohlik va Astigmat Keratektomiya
Astigmatizmga ega bo'lganlarning ko'pchiligi LASIKga ega bo'lishlari mumkin bo'lsa-da, ba'zi odamlar lazer uchun tuzatish uchun juda astigmatizmga ega. Ba'zida, astigmat keratektomiya (AK) deb nomlangan qo'shimcha protsedura mavjud bo'lishi mumkin.
Astigmatizm Visual qiymat pastligi etakchi sabablaridan biri hisoblanadi. Bu uzoqni ko'ra olmaslik va hipermetropluk bilan birga sodir bo'lishi mumkin.
astigmatizmni bilan, Lotin tili deb tarjima qilinishi mumkin, "bir fokal nuqta yo'qligi."sog'lom ko'z yilda ob'ektiv va shox parda bir soha yuzasi silliq bo'lishi. Agar biron-bir astigmatizm bo'lsa, ularning dumaloqligi buzilgan bo'ladi. Bu turli yo'nalishlarda bir egrilik hosil qiladi.
Shox parda sinishi kuch nurlar, shuning uchun Shox parda o'tib, u buzuq chiqadi, turli joylarda farq qiladi. tasvir qismi, to'r pardasiga ishtirok yo'naltirilgan bo'lishi mumkin - oldin yoki undan keyin. odamni ko'radi final tasvir, buzilgan, loyqa bo'ladi.
Bu oson tasvir astigmatizmni bilan qanday ko'rinishini ko'rish uchun qilish uchun, bir oval qoshiq uning aks ettirish da ko'rish mumkin. Atrofida va shunday buzilish shakllangan. Va astigmatizm davolash uchun qanday, biz keyinchalik qarash qiladi.
Kasallik sabablari
Astigmatizm davolash uchun qanday o'rganish uchun, bu kasallikning sabablarini bilish birinchi zarur.Shunday qilib, astigmatizmni asosiy sababi - bir ob'ektiv yoki kornea deformatsiyalar. Bu holda, kornea bir sharsimon shaklga ega, va bir tomondan bir oz qavariq bo'lgan qovun, kabi bir narsa ko'rinadi. bir necha nuqtalarida to'r pardasiga kornea markazida bir egri (birida shart) orqali o'tib yorug'lik nurlari. Shuning uchun, tasvir xira bo'ladi.
Bundan tashqari, astigmatizm uzoqni ko'ra olmaslik yoki hipermetropluk fonida paydo bo'lishi mumkin.
Astigmatizmni belgilari
Agar kattalarda astigmatizm davolash uchun qanday o'rganish oldin, u davolanish tanlashda xato bo'lmaydi kasallik alomatlarini bilish muhim ahamiyatga ega.
Eng tez-tez, astigmatizm meros bo'ladi. Shuning uchun, uning alomatlar ham bolalikdan aniqlash mumkin. Bolalar qizarmoq yuk ko'zlari bilan nuqtai yo'qotishi vakili, doimo g'ilaylik mumkin, ko'z charchoq shikoyat qilishi mumkin. ota-onalar, farzandingiz bu oyatlarni farq bo'lsangiz, so'ngra ehtiyoj davolash uchun qanday topish uchun shifokor uni ko'rsatish uchun bolalarda astigmatizm.
Bunday kasallik kamida bir ota bor bo'lsa Bundan tashqari, bolalar har doim, bir shifokor tomonidan nazorat qilinadi. Bolalar astigmatizm tozalanmagan qolsa, ambliyopi rivojlantirish ya'ni hech tuzatish mumkin emas tushgan vahiy xavfi, bor. Shuning uchun, u zudlik bilan kasallik taqdirda bolalarda astigmatizm davolash uchun qanday aniq yo'l-yo'riq berish shifokor, da bolaning ko'rish qobiliyatini tekshirish uchun muhim ahamiyatga ega.
kasallikning boshqa xususiyatlari orasida quyidagilarni o'z ichiga oladi: narsani konturlar buzadilar.er-xotin ko'rish nazarida , hatto kichik jismoniy faoliyat da.Things xira chegaralarini bor.Tez-tez bosh og'rig'i.hatto past yuklaydi ot ortib ko'z charchoq.zaif, o'rta yoki yuqori - astigmatizmni uch davrlar bor. zaif davr bilan, ko'z zarar bir necha diopter emas. Bu holda, deyarli hech ko'rish tobora og'irlashtirmoqda va davolash talab qilinmaydi. o'rta va yuqori davr shifokorlar endi kerak aralashuvi da.
Miyopi va yaqinni - sodiq hamrohlari astigmatizm. qoida tariqasida, astigmatizmni bilan birga bir narsani duch kelgan, lekin ba'zan ikkala kasalliklar alomatlarini ko'rsatadi.
Astigmatizmni turlari
"Qanday qilib astigmatizm davolash uchun?" Lekin davolash kasallikning turiga asoslangan, har bir bemor uchun alohida-alohida, kasb-hunar oftalmolog tanlangan: Ko'p odamlar hayron. kasallik ko'z bir yoki ikki asosiy meridian mavjudligi uzoqni ko'ra olmaslik yoki hipermetropluk asosida turlarga bo'linadi.
Shunday qilib, astigmatizm quyidagi turlari bor:
Simple hipermetropik. Bir asosiy meridianining bu turi bilan yaqinni urib, normal holati (emmetropia) ikkinchi.Hipermetropik murakkab. Bu holda, ikkala ko'zi meridian uzoq-Atrof-sightedness.miyop Simple. Bir asosiy meridianining bu turi bilan miyopisi urib, normal holati (emmetropia) ikkinchi.Miyop murakkab. Bu holda, ikkala Meridyenler - miyopi.Mixed. Asosiy meridian bilan astigmatizmni bu shakli bilan miyopisi va yaqinni kuzatilgan.uning qanday tashqari, astigmatizm davolash uchun qanday bilish maqsadida, uni darajasini aniqlash uchun zarur. orqali aniqlanadi kasalliklar asosiy o'qi bilan oftalmologiya Tabo oralig'ida (0 180 daraja) bu foydalanish uchun.
Shunday qilib, astigmatizm uch turdagi bo'lishi mumkin:
Direct - vertikal meridian eng katta sinishi qodirdir. Kasallikning bu turi bilan bir bemor ko'proq aniq bir vertikal chiziq idrok. Bu turdagi tez-tez tashxis qilinadi.- teskari gorizontal meridianining yirik sinishi kuchi. Bunday holda, inson aniq gorizontal chiziqlar ko'radi. astigmatizmni bu turi juda kamdan-kam hollarda tashxis, lekin bu holatda ko'rish kuchliroq va tezroq kamayadi. Bu kishi bir vertikal yo'naltirilgan dunyoda yashaydi, deb aslida tufaylidir.diagonal bolta bilan astigmatizm. sabr yomon ko'radi, va gorizontal va vertikal chiziqlar.
ASTIGMATIZM
Va nihoyat, astigmatizm davolash uchun qanday qaror qabul qilishdan oldin ko'rib chiqilishi kerak yana bir muhim mezoni, kasallikning qay darajada bo'ladi.
Shunday qilib, oftalmolog astigmatizmni uch asosiy daraja bor:
Zaif darajasi (up 3 diyopter). Bu kasallikning darajasi barcha ma'lum usullar (ko'zoynak, kontakt linzalari, lazer jarrohlik) bilan davolash mumkin, eng tez-tez sodir bo'ladi.o'rtacha darajasi (3 6 diyoptriye). Bu daraja kamroq keng tarqalgan. uning tuzatish uchun ko'zoynak foydalanmang. Bu holda, siz kontakt linzalari yoki lazer ko'rish tuzatish operatsiya foydalanishingiz mumkin.yuqori darajasi (dan katta, 6 diyopter). astigmatizmni bunday yuqori darajada sabab shox parda bir yalpi o'zgarishlar bo'lishi mumkin. davolash uchun qattiq kontakt linzalari shuningdek jarrohlik va birlashgan lazer tuyulgan tuzatish yordamida.
Bu kasallik darajasi yuqori katta buzilish ko'rish va qiyin to'g'ri, deb ochiq-oydin emas. Ko'p odamlar uyda astigmatizm davolash uchun qanday o'rganish istayman. Keling, bu va quyidagi boshqa muolajalar ko'rib chiqaylik.
ASTIGMATIZM QANDAY XAVFLI?
Astigmatizmni birinchi oyatlarini e'tibor. Ko'p odamlar, ham shifokor shoshilmang. Va bekorga ko'p. davolash etishmasligi tez-tez bosh og'rig'i va rezyam ko'zlari olib kelishi mumkin. Bolalar astigmatizm ayniqsa xavfli. bir bola yuqori sifatli davolash holda g'ilayligi rivojlantirish va vahiy shoqul mumkin. Ko'pchilik ota-onalar davolash uchun qanday o'rganish uchun harakat
bolalarda astigmatizm uyda. uyda kasalliklarni davolash uchun ba'zi maslahatlar mavjud. yuqori sifatli tibbiy davolash bilan birgalikda amalga oshiriladi.
KASALLIK OLDINI OLISH
Albatta, uni davolash uchun nisbatan kasallik oldini olish uchun osondir. Lekin odamlar unutib yoki oddiygina qilib, uzoq u shaxsan ularni ta'sir qilmaydi, deb uchun kasallikning oldini olish, barcha usullarini e'tiborsizlik.Astigmatizmni oldini olish juda oson, vaqt va kuch bilan ko'p narsa kerak emas, lekin u ko'p yillar davomida salomatligini saqlab qoladi.Shunday qilib, faqat dam olish bilan ko'z ustida katta yuk bilan ish aylantirib, astigmatizmni kabi kasalliklarning oldini olish uchun.Juda diqqat bilan tanlangan bo'lishi yoritish ish joyini. chiroq old joylashtirish yoki shaxsning chapda uchun yaxshidir. ko'z bir qorong'u xona engil sohada ko'chib qachon, chunki, yuz foiz yonib xonada bo'lishi kerak, ko'zlari yanada tez charchab olish.
Bu yerda uzoq yillar davomida tuyulgan saqlashga yordam uchun oddiy maslahatlar.
KO'ZOYNAK BILAN ASTIGMATIZMNI TUZATISH
Astigmatizmni tomosha tuzatish uchun, oftalmolog maxsus "murakkab" achki buyurmoq. Bu silindr linzalari qo'shiladi. sabr kasallik yuqori darajasiga ega bo'lsa, bunday ko'zoynak taqqan unga (ko'zlari bosh aylanishi, og'riq) ozor beruvchi berishi mumkin. Buni oldini olish uchun, u to'g'ri kerakli punktni tashkil terimiga puxta tashxis o'tkazish muhim ahamiyatga ega. Afsuski, u tez-tez bemorlar qayta-qayta bezovtalik qutulish uchun ko'zoynak o'zgartirish kerak bo'ladi.
KONTAKT LINZALARI BILAN ASTIGMATIZMNI TUZATISH
Bu astigmatizm davolashda deb hisoblaydi uzoq vaqt davomida foydalanish faqat mumkin qattiq kontakt linzalari. Lekin ular eskirish va shox pardasi ustida juda yomon ta'sir davomida juda noqulay edi. Biroq, tibbiyot, ilm-fan hali tura olmaydi, va bugungi kunda astigmatizmni uchun yanada qulay va xavfsiz Torik ob'ektiv ishlatiladi.
UYDA KASALLIKNING DAVOLASH
Shunday qilib, qanday qilib uyda kattalarda astigmatizm davolash uchun? Bir necha oddiy retseptlar bor.Blueberry barglari damlamasi. tayyorlash uchun siz blueberry barglari uch choy qoshiq, qaynoq suv bir litr to'ldiring bir soat va zorlanma uchun tark kerak. Kun davomida sizga teng dozalarda bo'linadi bir damlamasini, ichish kerak. Ovqatdan oldin oling. Bundan tashqari, undan chiqib yangi xun va murabbo vahiyda uchun juda foydalidir.Dona-dona suv. ko'zlarida qon aylanishini yaxshilash uchun juda ham oddiy yo'li. qayta-qayta bir muz suv ko'zlarida seping uchun zarur.Cherry. astigmatizmni davolash uchun juda foydali Gilos eb, asosiy narsa - uni qattiq emas. Bundan tashqari, siz rezavorlar gilos ko'z kichik paketlarini qilish mumkin.sabzavot davolash. astigmatizmni davolash uchun yangi yashil sabzavotlar (bodring, ismaloq, ukrop, selderey, petrushka) taom foydalidir. Bundan tashqari, vahiyda uchun juda foydali sabzi, sarimsoq va lavlagi hisoblanadi. astigmatizmni yaxshi yangi sabzavotlardan sharbat yordam beradi. Lekin bu bolalar kuniga sharbati 500 ml davolash uchun etarli bo'lishi, deb eslash muhim ahamiyatga ega. Aks holda, u bir allergiya bo'lishi mumkin.
ASTIGMATIZMNI DAVOLASH UCHUN MASHQLAR
Uyda astigmatizm o'zingizni davolash uchun yordam beradi, ba'zi oddiy mashqlar ham bor. Siz, to'g'ri o'tirib sizning bosh to'g'ri tutish kerak. Ko'zlar birinchi o'ng va pastga qarash. bir muddat shunday o'tirib. Keyin chap va pastga qarash o'tkazish kerak. 5-6 marta takrorlang.Shu vaziyatda siz bir oz charchagan ko'zlarida qadar burnini pastga qarash kerak. So'ngra o'ng va chap uchun bir necha qaytish harakatlari hosil qilish kerak. 5-6 marta takrorlang.ko'zlari kuni massaj barmoq uchun juda yaxshi.
Astigmatizm
Ushbu atama odatda ko'z kasalligini belgilash uchun ishlatiladi, uning alomati ma'lum bir ob'ektni vizual tekshirish paytida diqqatni jamlash qobiliyatidir. Ko'pincha bu muammo miyopi, gipermetropiya bilan og'riganlarga xosdir. Ob'ektiv, shox parda, turli jihatlar tufayli, anatomik jihatdan to'g'ri shaklini yo'qotadi. Ba'zi hollarda, sabab genetika tufayli tug'ma, ammo astigmatizmga ega bo'lish ehtimoli katta. Tuzatish uchun siz linzalarni, ko'zoynakni ishlatishingiz kerak. Borgan sari manfaatdor tomonlar malakali jarrohlarga murojaat qilishmoqda.Lazer yordamida operatsiya qilish imkoniyatlari astigmatizmni sog'liq uchun zararsiz bartaraf etishga imkon beradi. Etarli terapiyaning etishmasligi strabismusni keltirib chiqaradi va ko'r-ko'rona qadar asta-sekin ko'rish qobiliyatining pasayishiga olib keladi. 
Glaukoma nima?
Ko'z ichi bosimi testiGlaukoma - bu ko'zni miya bilan bog'laydigan asab bo'lgan optik asab kasalligi. Bu asab vizual ma'lumotni ko'zdan miyaga uzatadi, bu sizga ko'rish imkonini beradi.
Ko'rish qobiliyati yomonlashishi mumkin, chunki optik asabning shikastlanishi va siz yon tomondan ko'rishni yo'qotishni boshlaysiz.
Ko'pgina hollarda, glaukomaning shikastlanishi juda sekin, bir necha yil davomida rivojlanadi. Biroq, ba'zida bu zarar tezroq rivojlanishi mumkin. Nervning shikastlanishi kuchayishi bilan odam ko'rish qobiliyatini yo'qota boshlaydi.
Ko'z ichidagi bosimning oshishi.
Ba'zi odamlar ko'z ichidagi bosimni ko'tarmasdan ham glaukomani rivojlantiradilar. Darhaqiqat, yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, glaukoma bilan og'rigan odamlarning 50% gacha yuqori ko'z bosimi o'lchovlari bo'lmasligi mumkin. Masalan, yapon millatiga mansub odamlar ko'z bosimi ko'tarilmasdan glaukomaga ko'proq moyil bo'lishadi va "normal bosimli" glaukoma Yaponiyada "yuqori bosimli" glaukomaga qaraganda tez-tez uchraydi.
Ko'z bosimi ko'tarilmagan odamlarda glaukoma shikastlanishining sababini aniqlash uchun ko'plab tadqiqotlar olib borilmoqda. Ikki etakchi nazariya shundaki, asabning shikastlanishi asabdagi qon aylanishining yomonligi yoki tabiiy ravishda paydo bo'lgan kimyoviy moddalar yoki gormonlarning g'ayritabiiy darajada yuqori konsentratsiyasi shikastlanishga olib keladi.
Qon aylanishining yomonligi glaukomaga olib keladi deb hisoblaydigan olimlar, glaukoma bilan og'rigan ba'zi odamlarning ko'zlarida qon oqimining pasayishini ko'rsatish uchun maxsus ultratovush tekshiruvidan foydalanganlar. "Oddiy bosim" glaukomasi bo'lgan bu odamlarning ko'pchiligi qon aylanishi bilan bog'liq boshqa muammolarga ham ega, masalan, yurak kasalligi, oyoq va oyoqlarda qon aylanishining yomonligi yoki tomirlarning qattiqlashishi.
Boshqa olimlar glaukoma bilan og'rigan odamlarning ko'zlarida glutamat va boshqa kimyoviy moddalar kontsentratsiyasining oshishini ko'rsatdilar. Ushbu kimyoviy moddalar organizm tomonidan tabiiy ravishda ishlab chiqariladi va normal miqdorda ko'zning normal ishlashiga yordam beradi. Biroq, g'ayritabiiy darajada yuqori konsentratsiyada bu tabiiy ravishda paydo bo'ladigan kimyoviy moddalar aslida ular ishlab chiqarilgan asab to'qimalariga zarar etkazishi mumkin. Olimlar glaukoma bilan og'rigan ko'zlarda nima uchun organizm bu kimyoviy moddalarning haddan tashqari ko'p miqdorda ishlab chiqarilishini hali ham aniqlay olishmadi.
Shifokorlar va olimlar optik asabda qon aylanishining yomonlashuvini davolash usullarini va ko'zdagi bu zararli gormonlar kontsentratsiyasini kamaytirish uchun davolash usullarini topish ustida ishlamoqda. Qon aylanishini yaxshilash yoki gormon konsentratsiyasini kamaytirish glaukomadan zararni to'xtatishga yordam beradimi yoki yo'qligini aniqlash uchun tadqiqotlar olib borilmoqda.
Glaukoma qanday tashxis qilinadi?
Oddiy sog'lom nerv markazda kichik chashka shaklidagi teshikka ega.
Ko'z shifokoringiz ko'zingizni tekshirganda, u sizning optik asabingizning ko'rinishi bilan glaukoma shikastlanishini aniqlay oladi. Oddiy sog'lom nerv markazda kichik chashka shaklidagi teshikka ega (rasmga qarang). Glaukomaning shikastlanishi kuchayishi bilan asab markazidagi bu teshik kattalashadi va sog'lom asab to'qimasini almashtiradi. Ko'z shifokori asabning ko'rinishini vaqti-vaqti bilan tekshirib, kasallikning rivojlanishini aniqlay oladi. Shifokoringiz, shuningdek, ma'lum bir vaqtda tashqi ko'rinishni hujjatlashtirish uchun asabni suratga olishi mumkin. Bu kelajakda kasallikning barqarorlashganiga ishonch hosil qilish uchun yaxshiroq taqqoslash imkonini beradi. Diskdagi fotosuratlar deb ataladigan ushbu fotosuratlar, ayniqsa, shifokoringiz sizni "glaukomaga shubha qilingan" deb qaror qilgan bo'lsa, foydalidir.
Glaukomaning shikastlanishi kuchayishi bilan asab markazidagi bu teshik kattalashadi va asabning sog'lom to'qimasini almashtiradi.
Glaukomaga shubha qilingan odam - bu ko'rish asabining ko'rinishi glaukoma uchun shubhali bo'lgan, ammo aniq glaukoma shikastlanishini ko'rsatmaydigan odam. Agar siz glaukomaga shubha qilsangiz, shifokoringiz yiliga ikki yoki uch marta optik asabingizni tekshirib ko'rishni va glaukoma paydo bo'lishi bilanoq aniq zararni aniqlash uchun asosiy diskdagi fotosuratlar bilan solishtirishni xohlaydi.Ushbu erta aniqlash shifokorga glaukoma ko'rish qobiliyatiga sezilarli ta'sir ko'rsatmasdan oldin davolanishni boshlash imkonini beradi. Optik asabning erta glaukoma shikastlanishini baholashning nisbatan yangi usuli Geidelberg Retinal topografiyasi (HRT). HRT nerv yuzasini skanerlash uchun lazerdan foydalanadi va keyin kompyuter avvalgi tekshiruvlardan biron bir o'zgarish bo'lganligini aniqlaydi.
Nervning shikastlanish miqdorini o'lchashning yana bir usuli - yo'qolgan periferik yoki yon ko'rish miqdorini o'lchash. Glaukoma kasallikning kech bosqichlarigacha markaziy o'qish ko'rish qobiliyatiga ta'sir qilmaydi. Ushbu kech bosqichda glaukoma qurboni allaqachon qisman ko'r bo'lishi mumkin. Shuning uchun kasallikning dastlabki bosqichlarida periferik ko'rishni o'lchash muhimdir, shuning uchun ko'rlikni oldini olish uchun to'g'ri davolash mumkin. Bu yo'qolgan ko'rish miqdorini o'lchaydigan imtihon bo'lgan vizual maydon testi bilan amalga oshiriladi.
Vizual maydonni tekshirish uchun shifokor turli xil intensivlikdagi chiroqlarni miltillovchi asbobdan foydalanadi. Siz boshingizni bosh suyanchig'iga qo'yib, to'g'ridan-to'g'ri tekshirilayotgan ko'z oldidagi nishon nuriga qaraysiz. Keyin mashina periferik (yon) ko'rishda chiroqlarni miltillaydi. Ushbu chiroqlarning ba'zilari yorqin va ko'rish oson. Boshqalar shunchalik xiraki, hatto sizda vizual zarar bo'lmasa ham, ularni ko'rish mumkin emas. Aksariyat chiroqlar ular orasida joylashgan.
Chiroqni ko'rsangiz, tugmani bosasiz va mashina javobingizni qayd qiladi. Keyin mashina siz to'g'ri ko'rmaydigan joylarni ko'rsatadigan xaritani chop etadi. Ko'z shifokoringiz glaukomani davolash zararni barqarorlashtirishda samarali bo'lganligini aniqlash uchun ushbu o'lchovni vaqti-vaqti bilan takrorlashi mumkin.
Yaqinda paydo bo'lgan boshqa maxsus test turlari mavjud, masalan, skanerlash lazer polarimetriyasi (GDx Nerve Fiber Analyzer) yoki optik kogerent tomografiya (OCT) va rangli diapazonlardan foydalanadigan qisqa to'lqin uzunlikdagi perimetriya deb ataladigan usul bilan nerv qalinligini o'lchash. vizual maydonni tekshirish uchun chiroqlar (periferik ko'rish). Ushbu ikkala texnologiya, ayniqsa, agar odamda glaukoma borligiga shubha qilingan bo'lsa, foydali bo'ladi, ammo aniq zarar ko'rinmasa (glaukoma shubhasi).
Glaukoma kasaliklarining kelib chiqishi
Glaukoma (yun. glaucos — och koʻk, koʻkimtir-yashil), koʻk suv, nazla — koʻz kasalligi; asosiy belgilari: koʻz ichi bosimining oshishi, koʻruv maydonining torayishi va koʻruv nervi diski atrofiyasi. Birlamchi, ikkilamchi va b. Glaukoma farq qilinadi. Birlamchi Glaukoma mustaqil kasallik boʻlib, u koʻz ichi bosimi boshqarilishi va koʻz ichi suyuqligi chiqishining buzilishidan yuzaga keladi. Asosan 35—40 yoshdan oshgan odamlarda uchraydi. Koʻz ichki burchagining holatiga qarab yopiq burchakli, ochiq burchakli va aralash burchakli shakllarda boʻladi. Yopiq burchakli Glaukomada koʻpincha bemorning bir koʻzi va boshining oʻsha tomoni dapqir-dapqir ogʻrib qoʻyadi, koʻz xiralashadi, yorugʻga qaraganda yoysimon doira koʻrinadi. Vaqt oʻtishi bilan koʻz va peshonadagi ogʻriq kuchayib, bemorning koʻngli aynib, qayt qiladi, koʻzi qizarib yoshlanadi; koʻz oldida joylashgan qon tomirlar kengayadi. Muguz parda xiralashadi, koʻzning old qismi sayozlashadi, qorachiq kengayib, yorugʻdan torayish xususiyati yoʻqoladi, koʻkimtir-zangori rangga kiradi. Koʻz ichi bosimi keskin oshib, koʻz soqqasi qattiqlashadi. Glaukomaning oʻtkir xuruji roʻy beradi. Ochiq burchakli Glaukoma bilan xastalangan bemor anchagacha koʻzidan shikoyat qilmasligi mumkin. Koʻz ichi bosimi oshadi-yu, lekin ogʻrigan koʻz sogʻidan deyarli farq qilmaydi; bosim ortgan sari koʻruv nervi va toʻr parda ezilib, ularda qon aylanishi qiyinlashadi, natijada koʻrish maydoni torayib, koʻrish yomonlashadi. Aralash burchakli Glaukoma asosan gonioskopiya usuli bilan aniqlanadi.Ikkilamchi Glaukoma ayrim koʻz kasalliklarining (uveit, koʻz gavhari kasalliklari, qon tomir kasalliklari, koʻz soqqasining shikastlanishi, distrofiyasi va oʻsmasi) asorati sifatida vujudga keladi. Tugʻma va oʻsmir yoshdagilar Glaukomasi koʻz ichki burchagining norasoligi va toʻqimalar rivojlanishidagi ayrim nuqsonlar tufayli paydo boʻladi. Kasallikning rivojlanishi davri 9 yoshga to‘g‘ri keladi. Agar miopiyani vaqtida aniqlab kerakli davo choralari ko‘rilsa, nafaqat ko‘rish qobiliyati pasayishining oldi olinadi, balki ushbu jarayonni orqaga qaytarish ham mumkin.Koʻzichi bosimi normada 18—26 mm simob ustuniga teng . Agar u 26 mm dan oshsa, maxsus tekshiruvlar oʻtkazib Glaukomani vaqtida aniqlash lozim. Kasallikning oldini olish uchun yoshi 40 dan oshgan kishilarning koʻz ichi bosimi muntazam tarzda yiliga bir marta oʻlchanib turishi kerak. Koʻz ichi bosimi oshsa, koʻz yoki bosh ogʻrisa, koʻrish yomonlashsa, darhol vrachga koʻrsatish lozim. Glaukomaning har bir shaklida boshlangʻich, rivojlangan, oʻtib ketgan va terminal bosqichlar kuzatiladi. Glaukomaning oʻtkir xurujida koʻz ichi bosimini tushiruvchi mahalliy va umumiy davo buyuriladi. Agar koʻz ichi bosimi hadeganda tushavermasa (24 soat davomida) jarrohlik usuli qoʻllaniladi. Glaukomaning barcha turlarini davolash uchun avval doridarmonlar buyuriladi. Agar davolashga qaramay koʻz ichi bosimi doimo oshib tursa, koʻrish maydoni toraysa, lazer nurlari yoki mikroxirurgiya usullari bilan koʻz operatsiya qilinadi. Bu usullar qancha erta qoʻllanilsa, koʻrishni shuncha yaxshi va uzoq, muddat saqlash imkoniyati tugʻiladi. Glaukoma bilan xastalangan bemor maʼlum tartibga rioya qilishi lozim. Koʻproq sutli va sabzavotli ovqatlar tanovvul qilish, mehnat sharoitini yengillashtirish, tunda bajariladigan ishni kunduzi va yorugʻ joylarda, vaqt-vaqti bilan dam olib qilish tavsiya etiladi. Asabiy (aqliy) va jismoniy zoʻriqish, boshni engashtirib ishlash, suyuqlikni koʻp isteʼmol qilish, achchiq choy, kofe va spirtli ichimliklar ichish tavsiya etilmaydi. Glaukomaning oldini olishda dispanserizatsiya yoʻli juda qoʻl keladi, bunda kasallikni erta aniqlash va bekamu koʻst davolash mumkin.
Glaukoma har qanday yoshdagi, jinsdagi va irqdagi odamlarga ta'sir qilishi mumkin. Biroq, quyidagi omillar sizni xavf ostiga qo'yishi mumkin:
Afrikalik kelib chiqishi
Oilada glaukoma tarixi borligi
Yoshni oshirish
Ko'zning shikastlanishi tarixi
Glaukoma xavfi 35 yoshdan oshgan afrikalik va 50 yoshdan oshgan kavkaz millatiga mansub odamlarda sezilarli darajada oshadi. Boshqa xavf omillari glaukoma diabet va ehtimol yaqinni ko'ra olmaslik yoki yuqori qon bosimi bo'lganlarni o'z ichiga oladi.
Glaukoma nima?
Ko'z ichi bosimi testiGlaukoma - bu ko'zni miya bilan bog'laydigan asab bo'lgan optik asab kasalligi. Bu asab vizual ma'lumotni ko'zdan miyaga uzatadi, bu sizga ko'rish imkonini beradi.
Ko'rish qobiliyati yomonlashishi mumkin, chunki optik asabning shikastlanishi va siz yon tomondan ko'rishni yo'qotishni boshlaysiz. Ko'pgina hollarda, glaukomaning shikastlanishi juda sekin, bir necha yil davomida rivojlanadi. Biroq, ba'zida bu zarar tezroq rivojlanishi mumkin. Nervning shikastlanishi kuchayishi bilan odam ko'rish qobiliyatini yo'qota boshlaydi. Ushbu ko'rishning yo'qolishi yon yoki periferik ko'rish bilan boshlanadi. Vizyoningizning bu qismi haqida kamroq xabardor bo'lishingiz mumkin. Periferik ko'rish, yurish va haydash kabi kundalik faoliyatda juda muhim bo'lib, sizni atrofingizdagi narsalarga duch kelishdan saqlaydi. Periferik ko'rishning yo'qolishi kasallik davolanmasa, o'sib boradi. Agar davolanmasa, ko'rishning yo'qolishi markaziy yoki o'qishni qamrab olguncha davom etishi mumkin. Shu nuqtada, glaukoma qurboni ko'rish muammosini sezishi mumkin. Agar davolanish hali ham berilmasa, ko'zning barcha ko'rish qobiliyati yo'qolishi mumkin. Glaukoma tufayli ko'rishning yo'qolishi qaytarilmasdir. Glaukoma tufayli yo'qolgan ko'rishni hech qachon tiklab bo'lmaydiganligi sababli, asabga jiddiy zarar yetkazilishidan oldin glaukomani aniqlash juda muhimdir. Ko'rish qobiliyatini yo'qotishning oldini olish uchun glaukomani to'g'ri davolash mumkin.
Glaukomaga nima sabab bo'ladi?
Ko'z ichidagi yuqori bosim glaukomaga olib kelishi ma'lum. Oddiy ko'z ko'zning normal shakli va bosimini saqlab turish uchun doimiy ravishda suyuqlik ishlab chiqaradi va ichkaridan chiqaradi. Bu normal shakl va bosim to'g'ri ko'rish uchun zarur. Glaukomada suyuqlik drenajining tiqilib qolishi yoki suyuqlikning ortiqcha ishlab chiqarilishi bo'lishi mumkin, bu esa ko'z ichidagi yuqori bosimga olib keladi. Agar sizda yuqori ko'z bosimi bo'lsa, ko'tarilgan bosim optic asabingizga zarar etkazishi mumkin. Biroq, ba'zi odamlar ko'zning yuqori bosimiga toqat qila oladilar, bu esa optik asabga glaukoma zarar etkazmaydi. Buning sababi noma'lum. Ko'z gipertenziyasini davolash bo'yicha tadqiqot shuni ko'rsatdiki, ko'z bosimi ortishi bilan davolash ba'zi odamlarda glaukoma rivojlanish xavfini ikki baravar kamaytiradi.
Ko'z ichidagi bosimning oshishi
Ba'zi odamlar ko'z ichidagi bosimni ko'tarmasdan ham glaukomani rivojlantiradilar. Darhaqiqat, yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, glaukoma bilan og'rigan odamlarning 50% gacha yuqori ko'z bosimi o'lchovlari bo'lmasligi mumkin. Masalan, yapon millatiga mansub odamlar ko'z bosimi ko'tarilmasdan glaukomaga ko'proq moyil bo'lishadi va "normal bosimli" glaukoma Yaponiyada "yuqori bosimli" glaukomaga qaraganda tez-tez uchraydi. Ko'z bosimi ko'tarilmagan odamlarda glaukoma shikastlanishining sababini aniqlash uchun ko'plab tadqiqotlar olib borilmoqda. Ikki etakchi nazariya shundaki, asabning shikastlanishi asabdagi qon aylanishining yomonligi yoki tabiiy ravishda paydo bo'lgan kimyoviy moddalar yoki gormonlarning g'ayritabiiy darajada yuqori konsentratsiyasi shikastlanishga olib keladi.

Qon aylanishining yomonligi glaukomaga olib keladi deb hisoblaydigan olimlar, glaukoma bilan og'rigan ba'zi odamlarning ko'zlarida qon oqimining pasayishini ko'rsatish uchun maxsus ultratovush tekshiruvidan foydalanganlar. "Oddiy bosim" glaukomasi bo'lgan bu odamlarning ko'pchiligi qon aylanishi bilan bog'liq boshqa muammolarga ham ega, masalan, yurak kasalligi, oyoq va oyoqlarda qon aylanishining yomonligi yoki tomirlarning qattiqlashishi. Boshqa olimlar glaukoma bilan og'rigan odamlarning ko'zlarida glutamat va boshqa kimyoviy moddalar kontsentratsiyasining oshishini ko'rsatdilar. Ushbu kimyoviy moddalar organizm tomonidan tabiiy ravishda ishlab chiqariladi va normal miqdorda ko'zning normal ishlashiga yordam beradi. Biroq, g'ayritabiiy darajada yuqori konsentratsiyada bu tabiiy ravishda paydo bo'ladigan kimyoviy moddalar aslida ular ishlab chiqarilgan asab to'qimalariga zarar etkazishi mumkin. Olimlar glaukoma bilan og'rigan ko'zlarda nima uchun organizm bu kimyoviy moddalarning haddan tashqari ko'p miqdorda ishlab chiqarilishini hali ham aniqlay olishmadi. Shifokorlar va olimlar optik asabda qon aylanishining yomonlashuvini davolash usullarini va ko'zdagi bu zararli gormonlar kontsentratsiyasini kamaytirish uchun davolash usullarini topish ustida ishlamoqda. Qon aylanishini yaxshilash yoki gormon konsentratsiyasini kamaytirish glaukomadan zararni to'xtatishga yordam beradimi yoki yo'qligini aniqlash uchun tadqiqotlar olib borilmoqda.

Glaukoma qanday tashxis qilinadi?
Oddiy sog'lom nerv markazda kichik chashka shaklidagi teshikka ega.
Ko'z shifokoringiz ko'zingizni tekshirganda, u sizning optik asabingizning ko'rinishi bilan glaukoma shikastlanishini aniqlay oladi. Oddiy sog'lom nerv markazda kichik chashka shaklidagi teshikka ega (rasmga qarang). Glaukomaning shikastlanishi kuchayishi bilan asab markazidagi bu teshik kattalashadi va sog'lom asab to'qimasini almashtiradi.

Ko'z shifokori asabning ko'rinishini vaqti-vaqti bilan tekshirib, kasallikning rivojlanishini aniqlay oladi. Shifokoringiz, shuningdek, ma'lum bir vaqtda tashqi ko'rinishni hujjatlashtirish uchun asabni suratga olishi mumkin. Bu kelajakda kasallikning barqarorlashganiga ishonch hosil qilish uchun yaxshiroq taqqoslash imkonini beradi. Diskdagi fotosuratlar deb ataladigan ushbu fotosuratlar, ayniqsa, shifokoringiz sizni "glaukomaga shubha qilingan" deb qaror qilgan bo'lsa, foydalidir. Glaukomaning shikastlanishi kuchayishi bilan asab markazidagi bu teshik kattalashadi va asabning sog'lom to'qimasini almashtiradi.

Glaukomaga shubha qilingan odam - bu ko'rish asabining ko'rinishi glaukoma uchun shubhali bo'lgan, ammo aniq glaukoma shikastlanishini ko'rsatmaydigan odam. Agar siz glaukomaga shubha qilsangiz, shifokoringiz yiliga ikki yoki uch marta optik asabingizni tekshirib ko'rishni va glaukoma paydo bo'lishi bilanoq aniq zararni aniqlash uchun asosiy diskdagi fotosuratlar bilan solishtirishni xohlaydi. Ushbu erta aniqlash shifokorga glaukoma ko'rish qobiliyatiga sezilarli ta'sir ko'rsatmasdan oldin davolanishni boshlash imkonini beradi. Optik asabning erta glaukoma shikastlanishini baholashning nisbatan yangi usuli Geidelberg Retinal topografiyasi (HRT). HRT nerv yuzasini skanerlash uchun lazerdan foydalanadi va keyin kompyuter avvalgi tekshiruvlardan biron bir o'zgarish bo'lganligini aniqlaydi. Nervning shikastlanish miqdorini o'lchashning yana bir usuli - yo'qolgan periferik yoki yon ko'rish miqdorini o'lchash. Glaukoma kasallikning kech bosqichlarigacha markaziy o'qish ko'rish qobiliyatiga ta'sir qilmaydi. Ushbu kech bosqichda glaukoma qurboni allaqachon qisman ko'r bo'lishi mumkin. Shuning uchun kasallikning dastlabki bosqichlarida periferik ko'rishni o'lchash muhimdir, shuning uchun ko'rlikni oldini olish uchun to'g'ri davolash mumkin. Bu yo'qolgan ko'rish miqdorini o'lchaydigan imtihon bo'lgan vizual maydon testi bilan amalga oshiriladi. Vizual maydonni tekshirish uchun shifokor turli xil intensivlikdagi chiroqlarni miltillovchi asbobdan foydalanadi. Siz boshingizni bosh suyanchig'iga qo'yib, to'g'ridan-to'g'ri tekshirilayotgan ko'z oldidagi nishon nuriga qaraysiz. Keyin mashina periferik (yon) ko'rishda chiroqlarni miltillaydi. Ushbu chiroqlarning ba'zilari yorqin va ko'rish oson. Boshqalar shunchalik xiraki, hatto sizda vizual zarar bo'lmasa ham, ularni ko'rish mumkin emas. Aksariyat chiroqlar ular orasida joylashgan.
Chiroqni ko'rsangiz, tugmani bosasiz va mashina javobingizni qayd qiladi. Keyin mashina siz to'g'ri ko'rmaydigan joylarni ko'rsatadigan xaritani chop etadi. Ko'z shifokoringiz glaukomani davolash zararni barqarorlashtirishda samarali bo'lganligini aniqlash uchun ushbu o'lchovni vaqti-vaqti bilan takrorlashi mumkin. Yaqinda paydo bo'lgan boshqa maxsus test turlari mavjud, masalan, skanerlash lazer polarimetriyasi (GDx Nerve Fiber Analyzer) yoki optik kogerent tomografiya (OCT) va rangli diapazonlardan foydalanadigan qisqa to'lqin uzunlikdagi perimetriya deb ataladigan usul bilan nerv qalinligini o'lchash. vizual maydonni tekshirish uchun chiroqlar (periferik ko'rish). Ushbu ikkala texnologiya, ayniqsa, agar odamda glaukoma borligiga shubha qilingan bo'lsa, foydali bo'ladi, ammo aniq zarar ko'rinmasa (glaukoma shubhasi). Glaukomaning har xil turlari bormi? Glaukomaning eng keng tarqalgan turi ochiq burchakli glaukomadir. Ochiq burchakli glaukoma ko'z ichidagi drenaj maydoniga ko'rinadigan to'siq yo'qligini anglatadi. Ko'z ichidagi suyuqlikni to'kadigan tuzilma bo'lgan trabekulyar to'rda suyuqlik oqishiga ko'rinmas to'siq bo'lishi mumkin, deb taxmin qilinadi.Glaukomaning yana bir turi - tor burchakli glaukoma. Bunday holatda, ko'zning irisi ko'z ichidagi drenaj maydoniga to'sqinlik qiladi. Ushbu turdagi glaukoma asosan xitoylik va Vetnam millatiga mansub odamlarda, Afrika va Kavkaz millatiga mansub odamlarda kamroq uchraydi. Biroq, bu har qanday irqdagi odamga ta'sir qilishi mumkin. Ushbu turdagi glaukoma to'satdan og'riq, qizarish, loyqa ko'rish va yorug'lik atrofida rangli halolarning belgilariga olib kelishi mumkin. Ushbu holat o'tkir tor burchakli glaukoma deb ataladi va darhol davolanishi kerak. Ushbu holatni darhol davolamaslik ko'rishning doimiy yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Ba'zida tor burchakli glaukoma surunkali holat bo'lib, ochiq burchakli glaukoma kabi hech qanday alomatlarga olib kelmaydi. Sizning shifokoringiz gonioskopiya deb ataladigan protsedurani bajarish orqali tor burchakli glaukoma xavfi bor-yo'qligini aniqlashi mumkin.
Ochiq burchakli glaukoma qanday davolanadi?
Ochiq burchakli glaukomani davolashning bir necha yo'li mavjud.
Ko'z tomchilari va dorilar Ko'pincha davolanish ko'z ichidagi bosimni pasaytirish uchun mo'ljallangan ko'z tomchilari bilan boshlanadi. Ushbu tomchilar dori-darmonlarga qarab kuniga bir martadan to'rt martagacha qo'llaniladi. Ushbu tomchilar ko'zda ishlab chiqarilgan suyuqlik miqdorini kamaytirish yoki ko'zdan chiqarilgan suyuqlik miqdorini oshirish uchun mo'ljallangan. Ko'z bosimini pasaytirish uchun og'iz orqali yuboriladigan dorilar ham mavjud. Barcha dorilar kabi, bu ko'z tomchilari yon ta'sirga ega bo'lishi mumkin. Ko'z tomchilari bilan davolash boshlanganda, shifokoringiz bilan mumkin bo'lgan nojo'ya ta'sirlarni va boshqa dorilar bilan o'zaro ta'sirini muhokama qilishingiz kerak. Lazer bilan davolash. Glaukomani davolashning yana bir usuli - lazer yordamida. Ushbu lazer ko'zdan chiqarilgan suyuqlik miqdorini oshirish va shu bilan ko'z ichidagi bosimni pasaytirish uchun mo'ljallangan. Lazer bilan davolash odatda ofisda amalga oshiriladi, bir necha daqiqa davom etadi va odatda og'riqsizdir.Mikrocerrahi Glaukomani davolashning uchinchi usuli - ko'zni operatsiya xonasida mikrojarrohlik qilish. Ushbu protsedurada ko'zda, odatda yuqori ko'z qovog'ining orqasida kichik drenaj teshigi hosil bo'ladi. Bu suyuqlikning ko'zdan chiqib ketishiga va ko'z bo'shlig'idagi ko'z orqasidagi qon aylanishiga imkon beradi. Ushbu drenaj ko'z bosimini pasaytirishga imkon beradi va shu bilan glaukomadan keyingi zararni oldini oladi.
Ochiq burchakli glaukoma odatda zararlangan odamda umr bo'yi qoladigan kasallikdir. Davolash dori-darmonlar, lazer yoki mikrojarrohlik yordamida amalga oshirilganmi, glaukoma qurboni yiliga bir necha marta ko'z shifokori tomonidan kuzatilishi kerak.
Ochiq burchakli glaukoma diagrammasi
Shifokoringiz ko'z bosimini, optik asabingizning ko'rinishini kuzatib boradi. Shifokor, shuningdek, kasallik barqarorlashganiga va keyingi ko'rish yo'qolmasligiga ishonch hosil qilish uchun vaqti-vaqti bilan periferik yoki yon ko'rish (ko'rish maydoni) ni tekshiradi.
Tor burchakli glaukoma qanday davolanadi?
Ko'z shifokoringiz tor burchakli glaukomani rivojlanish xavfi bor-yo'qligini bilish uchun ko'zingizda tor drenaj maydoni bor yoki yo'qligini tekshiradi.
Sizning shifokoringiz xavfingizni baholash uchun gonioskopiya deb nomlanuvchi tekshiruv o'tkazadi. Agar siz tor burchakli glaukoma xavfi ostida bo'lsangiz, ko'z shifokoringiz profilaktik lazer bilan davolashni tavsiya qiladi. Agar sizda allaqachon tor burchakli glaukoma bo'lsa, ba'zida uni lazer bilan davolash mumkin. Ba'zida tor burchakli glaukoma surunkali holat bo'lib, ochiq burchakli glaukoma uchun yuqorida tavsiflangan dorilar yoki mikrojarrohlik bilan davolanadi. Glaukoma ko'rishimga ta'sir qilmasligiga qanday ishonch hosil qilishim mumkin? Glaukomadan ko'rish qobiliyatini yo'qotishning oldini olishning eng yaxshi usuli - bu ko'z shifokorining muntazam tekshiruvidir. Ko'z shifokoringiz sizga eng mos keladigan kuzatuv jadvalini aniqlashga yordam beradi. Agar sizda ko'rish bilan bog'liq muammolar bo'lsa yoki oilangizda glaukoma bo'lsa, tez-tez tekshiruvdan o'tish tavsiya etiladi (har 1-2 yilda). Qandli diabet yoki yuqori qon bosimi kabi ba'zi kasalliklaringiz bo'lsa, tez-tez tekshiruvdan o'tish tavsiya etiladi. Bolalar uchun, agar ko'z anormal ko'rinmasa yoki bolada ko'rish muammosi bo'lmasa, pediatr tomonidan yillik muntazam tekshiruvlar etarli.