Kostyum tarixi

 
 
Nаzоrаt savollаri 
 
1. Yaponiya rаmziy bеlgilаri hаqidа nimаlаrni bilаsiz? 
2. Yapon erkаklаr libоsini tа’riflаb bеring. 
3. Хitоy hamda Yaponiya libоslarining bir-biridan farqi qanday? 
4.Yaponiya аyollаr kostyumlari, prichoskalari hаqidа qаndаy mа’lumоtgа 
egаsiz? 
5.Yapоniya sаn’аti vа mаdаniyatini tа’riflаb bеring. 
YEVROPA ANTIK DAVR KOSTYUM TARIXI
 
Qadimgi Yunoniston kostyumi tarixi
Qadimgi Gretsiya (Yunoniston) san’ati paydo bo’lishi va shakllanishi Krit-
Miken madaniyati bilan bog’liq. Ushbu madaniyat Antik madaniyatning paydo 
bo’lishida Bolqon yarim orolining janubiy sharqiy tomonlari, Peloponnes yarim oroli, 
Egey dengizidagi orollarda, Kichik Osiyoning g’arbiy sohillarida eramizdan avvalgi 
III–II minginchi yillarda yashagan qabilalar madaniyati muhim rol o’ynadi. 
Eramizdan avvalgi XIV asrga kelib, Krit madaniyati inqirozga yuz tutdi. Endilikda 
Egey madaniyatining markazi grek materigiga – Peloponnes yarim oroli va undagi 
Mikena, Tirinf manzillariga ko’chdi. Bolqon yarim orolining janubida, Egey dengizi 

---

45
orollarida va Kichik Osiyoning G’arbiy sohillarida yashagan axeyaliklar bu yangi 
madaniyat taraqqiyotini belgiladilar. 
Odatda, Qadimgi Yunoniston san’ati tarixi Mikenaning qulashi va doriylar 
tomonidan Peloponnes, uning janubida joylashgan orollar, Kritning bosib olinishi 
bilan boshlanadi va eramizdan avvalgi XI asrdan to eramizdan avvalgi I asrgacha 
bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. Doriylar istilosi natijasida bosib olingan yerlarda 
kichik-kichik quldorlik davlatlari paydo bo’lgan. Bu davlatchalarni greklar polislar, 
ya’ni shahardavlatlar deb nomlaganlar. Qadimgi Yunoniston (Gretsiya)ning dastlabki 
rivojlanish bosqichi milodan avvalgi VII–VI asrlarga to’g’ri keladi va Gretsiya 
san’ati quyidagi 4 ta bosqichlarga bo’lib o’rganiladi:
1.
Gomer davri san’ati (mil. avv. XII–VIII asrlar). 
2.
Arxaika davri san’ati (mil. avv. VII–VI asrlar). 
3.
Klassika davri san’ati (mil. avv. V–IV asrlar). 
4.
Ellin davrt san’ati (mil. avv. IV–I asrlar). 
Arxaika davri
. Ushbuda ilmiy fikrlar rivojlandi, tibbiyot, astronomiya, tarix, 
geografiya, matematika taraqqiy etdi, sh’eriyat, adabiyot, teatr kamol topdi, grek 
yozuvi paydo bo’ldi. Greklar o’zlaridan avvalgi xalqlar, eng avvalo, Sharq 
mamlakatlari – Bobil, Misrning fan va madaniyat borasidagi yutuqlarini chuqur 
o’rganib
, 
o’zlarining betakror san’at va madaniyatlarini yaratishga muyassar 
bo’ldilar. Me’morlik rivojlanib borgan sari, ellada ustalari ustun va to’sinlarga, ular 
orasidagi bog’lanish, dekorativ bezaklarning eng minimal tomonini topish, badiiy va 
funksional tomonining uyg’un bo’lishiga harakat qildilar. Bu butun badiiy tizim order 
nomini oldi, order keyinchalik Gretsiya me’morchiligining asosiy xususiyatini 
belgilovchi muhim tomonga aylandi. Ellada me’morlari amaliyotda uchta order 
tipidan foydalanganlar. Grek me’morchiligining asosiy orderlari doriy va ion orderi 
hisoblanadi. Doriy orderi, asosan, Peloponnes va Buyuk Gretsiya (Sitsiliya shunday 
deb atalgan), ion orderi Ioniya deb nomlangan Kichik Osiyo sohillarida ko’proq 
ishlatilgan.