Kostyum tarixi

Ishbilarmonlar kiyimi va aerobika.
1980-yillar ramzlaridan biri – 
ishbilarmonlar kiyimi (pader essing). Yelkalari keng, erkin turadigan jaket Italiya va 
AQSHda keng yoyildi, bu o’n yillik ikkala mamlakat uchun ham hokimiyat, ravnaq 
va omad yillari bo’ldi. 1980-yillarda amerikalik dizaynerlar ko’pincha ayollarga 
amaliy tavsiyalar berar edilar. Masalan, Kelvin Klyayn «W» jurnaliga («Vogue» 
jurnali bilan bir qatorda «Gonde Nast» nashriyot uyida chiqadi) eng kam vositalar 
bilan qanday qilib eng ko’p foydali taassurot hosil qilish mumkinligi haqida maslahat 
berdi. Ishbilarmon ayol uchta jaket, uchta sviter, ikkita yubka va bitta ko’ylak bilan 
qanoat qila oladi, ammo barcha buyumlar a’lo sifatli va uslubli bo’lishi kerak – 
qimmatbaho kashemir, shoyi va charmdan ishlangan bo’lmog’i shart. Klyayn 
o’zining bosiq uslubiga sodiq qoldi – bu keng paltolar, bo’yni baland sviterlar, 
qimmatbaho matodan tikilgan mumtoz shimlar edi. Mavsumdan mavsumga faqat 
rangi va ayrim bichiq qismlarigina o’zgarardi (masalan, 1983-yilda belga mayda 
buklamlar bilan shimarib tushiriladigan serbar tunikalar). 1980-yillarda dizayner 
ismiga bo’lgan e’tibor yana «Calvin Cleun» jinsilar reklamalar kompaniyalari 
tomonidan jalb etilgan edi, ular uchun aktrisa Bruk Shilde va fotograf Richard 
Avedon ishlagandi. Yaratilgan tarxning shahvat qo’zg’atuvchanligi Amerika 
jamiyatida janjalga sabab bo’ldi, ammo juda tez orada u jazavador orzuga aylandi. 
1981-yilda «Shirinliklar» jamlanmasida pastel ranglaridagi paxtadan tikilgan kostum 
taqdim etildi: yelkalari har tomonga keng yoyilgan jaket, yuqori qismi qatlamlangan 
yenglar (bu qo’shimcha hajm yaratardi) va beldagi uncha katta bo’lmagan baska 
(burma) bilan yoki taram-taram qatli o’rtacha yubka bilan, yoxud tizzadan pastga 

---

127
qaratib yig’ilgan keng brijlar bilan to’ldirilgan. Mazkur sportcha uslub shunchalik urf 
bo’ldiki, ko’chalarda uning sonsiz nusxalarini ko’rish mumkin edi(105-rasm). 
 
105-rasm.Ayollar kostyumi 
1980-yillar tarzi ancha ziddiyatli. Agar mualliflik kechki modada oldingidek 
tilla, kashta va to’rlar hukm sursa, o’rta sinf kiyim-kechaklari variantida diskoteyka 
uchun diska va pank uslublarining sporti libosi uzvlari birlashib keladi: bo’lar 
futbolkalar, krossovkalar, mini-yubkalar, qora charm ko’rtkalar, bluzkalar va ochiq 
rangli ko’ylaklardir. Lagerfeld, Versache, Valentino va Janfranko Ferre kabi bir xil 
dizaynerlar o’tmishning nazokatli orastaligi haqidagi xotiralarni jonlantirsa, Jan Pol 
Gotye, Vivyen Vestvud va Jon Galyanolar ko’cha modasidan g’oyalar to’playdilar va 
ularni omma orasida san’at asariga aylantiradilar. 
Jamiyatdagi o’zgarishlar ketidan borib, moda yoshlarga ergashib, alohida 
ishchan faoliyatgacha bo’lgan yo’lni bosib o’tdi va o’tmish tajribasini o’zlashtirib, 
keyingi o’nyillikka qadam qo’ydi. Shu bois u hamma uchun yagona yechimni talab 
etmaydi – modelchilar truppalar uchun emas (xoh yappi, xoh panklar bo’lsin), balki 
muayyan uslubni tanlagan odam uchun liboslar yarata boshlaydilar.