Kostyum tarixi

Ayollar kostyumi.
XIX asrning 50-60-yillarida ayollar kostyumi ma’lum 
darajada barqarorlashdi. Belni juda siqadigan korset, unga mos lif va keng yubka 
saqlanib qolgan edi. Siluetning o’zgarishi yubka kengayishigada detallarning yangi 
variantlarinida sezilardi. Siluetning asosiy tuzilishi-ikkita qarama-qarshi uchburchak 
o’zgarmay qolgan edi. 
Ustki kiyimlar kofta-jiletlar, “figaro”lar, shollar yopinchoqlar, mantiyalar, 
pelerinalar va mo’yna bilan sirlangan “rotonda”lar edi. 
Ko’ylaklar xilma hil matolar:shoyi, atlas, shtof, reps, to’r, duxoba va jundan 
tikilgan. Ranglari juda yorqin, qizil, nafarmon va pushti bo’lgan. 
Bezaklar: sun’iy gullar, tasma, to’qalar, shokilalar, kashtalar va to’rlar ko’p 
miqdorda qo’llanilgan (80-rasm).
80-rasm.Ayollar kostyumi 
XIX asrning kostyumi XVIII asr kostyumiga o’xshashga intilsa ham ularning 
estetik mahorati va tashqi ko’rinishi butunlay boshqa bo’lgan. XIX asr kostyumining 
yuzasi ko’p miqdordagi xilma-xil bezaklar bilan bo’lingani va har xil matolarning bir 
kiyimda qo’llangani tufayli kostyumning yaxlitligi o’zgargan edi. Prichoskalari 
hurpaygan orqa sochlar maxsus to’rga solingan sochlardan iborat bo’lgan. 
Bosh kiyim sifatida shoyi yoki poxoldan qilingan va gul yoki lentalar bilan 
bezatilgan kichkina shlyapalar yoki to’rli chepetslar kiyilar edi. Shlyapalar engakka 
lentalar yordamida bog’lanib, yozda florensiya poxolidan qilingan shlyapa kiyishgan. 
Asrning 60-yillarida pat bilan bezatilgan uch qirrali shlyapalar modaga kirgan(81-
rasm). 

---

94
 
81-rasm.Ayollar prichoskalari hamda bosh kiyimlari 
Oyoq kiyimlardan tuflilar va bog’ichli botinkalarni kiyishgan. 
Hashamdor liboslar taqinchoqlar bilan ko’p miqdorda bezatilib, kiyimlar 
modasiga qo’shimcha sifatida to’g’nog’ichlar, ziraklar, kulon (bo’yinga taqiluvchi 
zanjirli asl tosh, ziynat buyumi)lar foydalanila boshladi. 
Sumkachalar, lornet, soyabonlar, kiyim qo’shimchasi edi. Ko’ylakning siluetiga 
binoan prichoska ham o’zgarib, 1869-yilda ko’ylaklardagi chiziqlar aniqligi yo’qolib, 
kostyumda yana o’zgarishlar ro’y berdi.