Koson tuman 9-umumiy o`rta ta`lim maktabi kimyo fani o`qituvchisi Abdullayeva Marhaboning bir soatlik

Koson tuman 9-umumiy o`rta ta`lim maktabi kimyo fani o`qituvchisi Abdullayeva Marhaboning bir soatlik

• DARS ISHLANMASI

• fan; Kimyo.
• Mavzu; Asoslarning olinishi va xossalari.
• Darsning maqsadi;
• Ta`limiy- O`quvchilarni asoslarning kimyoviy xossalari va xususiyatlarni o`rganishda ayni kimyoviy elimintlarni o`zida saqlaydigan asoslarni tarkibi xususiyatlari bilan tanishish.
• Tarbiyaviy- asoslarning axamiyati funksiyasi tushuntirish orqali dialektik-matiralistik dunyo qarashini shakillantirish o`quvchilarni kasbga yo`naltirish mohiyatini ochib berish orqali tarbiya berish.
• Rivojlantiruvchi- o`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni eng yaxshi dars o`tish metodlaridan foydalanish darsni turli xil pedagogik usullardan foydalanish.
• Darsningning jihozi;darslik, davriy jadval, turli xildagi asoslar.

• Dars turi; Nazariy
• Dars tipi;yangi bilim beruvchi.
• Interfaol usullar;klaster inter faolo`yini,
• Foydalanilgan adabiyotlar.
• 1.7-sinf kimyo darsligi
• 2. Maktabda kimyo qullanmasi
• 3.A. Safarov. Noan`anaviy darslar va ta`limining interfaol usullari.

• Texnika xavfsizligi qoidalari; Labaratoriya tajribalarini bajarayotganda texnika xavfsizligi qoidalari rioya etish.
• Fanlararo bog`lanishi;geografiya,tarix,biologiya.
• Darsning borishi;O`quvchilar bilan salomlashish,navbatchi axborati o`tilgan mavzuni so`rash,yangi mavzu bayoni.
• Darsning bayoni-darsdagi barcha jarayonni o`quvchilarga yetgazish.Asoslarni(kimyoviyva fizik xossalari ) tushuntirish.
• Fizik xossalari-Asoslar ko`p fizik xossalariga va o`zgarish xaraktiri qarab o`zgaradi
• 1.suvda eriydigan
• 2. suvda erimaydigan asoslar
• Asoslar turli ranglarga ega bulgan qattiq moddalardir KOH , NaOH
• Ishqoriy va ishqoriy-yer metallari(berilliy va magniydan boshqa) gidroksidlari suvda eriydi.
• Qolgan asoslar suvda erimaydi yoki juda yomon eriydi.qattiq asoslar kristal panjaralar tugunlarida ionlar va gidroksid ionlari tutadi.

Indikator nomi	Netral eritmasidagi rangi	Ishqoriy eritmadagi rangi
Lakmus	Binafsha	Ko`k
Mtal zarg`aldog`i	To`q sariq	Sariq
Fenolftalen	rangsiz	Po`shti

• Kimyoviy xossalari; 1. Suvda eriydigan asoslar ko`p idikatorlar rangini o`zgartiradi.masalan fenolftaleinning suv-spili eritmasi har qanday suvda eruvchi asos ta`sirida pushti rangga kiradi.

• 2.Asoslar kislotalar bilan ta`sirlashib , tuz va suv hosil qiladi
• NaOH + HCI= NaCI +H2O
• Mg(OH)2 +HCI =Mg(OH)CI + H2O
• 3. Asoslar kislotali oksidlar bilan ta`sirlashadi,tuz va suv hosil qiladi.
• Ca(OH)2 + CO2 = CACO3 + H2O
• 4. Ishqorlar tuzlar bilan ta`sirlashadi va yangi asos hamda tuz hosil buladi
• NiCI2 +2NaOH =Ni(OH)2 +2NaCI

• Asoslarning olinishi.
• 1.Ishqoriy va ishqoriy yer metallari suv bilan tas`irlashib olinadi
• 2Na +2H2O =2NaOH +H2O
• Ca +2H2O=Ca(OH)2 +H2
• Asoslarning nomlanishi; Asoslarning nomi o`zgarmas valetnli metallar uchun metall so`ziga gidroksid qo`shib o`qiladi.Masalan;Kaliy gidroksidi-KOH.
• Agar metal atomi o`zgaruvchan valentli bo`lsa va bir necha xil gidroksid hosil qilsa,metal atomi nomidan kiyen qavs ichida rim raqami bilan kursatiladi.Masalan mis(II)- gidroksidi-Cu(OH)2.

• Darsning barcha jarayonlarini tushuntirib bo`lgach sinf o`quvchilarini 2-guruhga bo`lib olib darsni savol-javob asosida mustahkamlaymiz.
• O`tilgan mavzuni o`quvchilar bilan to`liq o`rganamiz va BBB usuli orqali baholanadi.
• Xulosa;o`quvchilar darsdan olgan taasurotlarni bayon qiladilar
• Uyga vazifa;berilgan mavzuni o`qib kilish.